Актывіст АГП Мікалай Маслоўскі днямі выйшаў на волю пасьля 15 сутак адміністрацыйнага арышту за тое, што вёў стрым са збору подпісаў каля Камароўскага рынку.
УЖЫВУЮ Выбары-2020. Як праходзіць прэзыдэнцкая кампанія падчас пандэміі
Калі Маслоўскі трапіў на Акрэсьціна, там ужо больш як два тыдні адбывалі арышт Мікалай Статкевіч, Павал Севярынец ды іншыя апазыцыйныя актывісты і сябры ініцыятыўных груп. Людзі, якія зь імі сядзелі, па выхадзе на волю расказвалі, што ў камэрах вошы, матрацаў не выдаюць, ва ўзаемаадносінах паміж «палітычнымі» і звычайнымі арыштантамі штучныя праблемы. Ці зьмянілася што цяпер?
«Дах сапраўды цячэ, але гэта не галоўнае»
Мікалай Маслоўскі адбываў свае 15 сутак як у ІВС (Ізалятар часовага ўтрыманьня), гэтак і ў ЦІП (Цэнтар ізаляцыі правапарушальнікаў), куды і павінны зьмяшчаць пакараных суткамі за адміністрацыйныя правапарушэньні. Чаму амаль палову тэрміну ён адбыў у ІВС, Маслоўскаму ніхто не тлумачыў.
«Кажуць, у ЦІПе вядзецца рамонт. Сам бачыў, як нешта скідалі з даху, на пяты паверх працякае. Але гэта ня ўся праўда. Лічу галоўным тое, што быў велізарны наплыў „палітычных“ арыштантаў, і людзей напіхвалі ў камэры звыш нормы. У ІВС у маёй камэры, разьлічанай на 4 чалавек, не было менш за 5. Аднаму арыштанту заўсёды не хапала месца. Але ведаю дакладна, што былі зусім вольныя камэры. Магчыма, гэта хітрыкі адміністрацыі, каб стварыць „палітычным“ дрэнныя ўмовы і каб на іх крыўдзіліся іншыя сядзельцы», — мяркуе Мікалай Маслоўскі.
Умовы і абыходжаньне зь вязьнямі як у ЦІП, гэтак і ў ІВС Мікалай Маслоўскі назваў катаваньнем. Вось што ён патлумачыў.
Лямпа гарыць круглыя суткі, ахоўнікі будзяць уначы
Паводле Маслоўскага, у камэры, дзе ён сядзеў першыя дні арышту, цягам усяго дня і ночы ня гасла сьвятло. Яго даюць лямпы пад стольлю, якія вязьні завуць «месяцам» — за белы колер і за тое, што ня гаснуць цэлую ноч. Паводле Мікалая, выспацца пад такім «месяцам» немагчыма і нават небясьпечна. Мужчына спрабаваў накрываць вочы ручніком, але па твары пачынаў цячы пот, бо лямпы да таго ж вельмі гарачыя.
«Пот разьядае скуру каля вачэй, у мяне зьявіліся ранкі, залечваць іх не было чым», — расказвае Мікалай. Ён кажа, што не ўяўляе, як людзі могуць знаходзіцца там тыднямі.
«Мне хапіла некалькі дзён. Чым не катаваньне? Адпачыць немагчыма», — лічыць Мікалай Маслоўскі. Паводле былога вязьня Акрэсьціна, таксама на стан арыштантаў уплывае тое, што ахоўнікі часта наведваюць камэры сярод ночы.
«Толькі засьнеш, як грукат у вакенца ці начны візыт. Адмыслова не даюць спаць», — мяркуе спадар Маслоўскі.
Небясьпечныя сукамэрнікі
Паводле Мікалая Маслоўскага, у камэры да «палітычных» па-ранейшаму зьмяшчаюць людзей у неадэкватным стане.
«Двойчы да мяне ў камэру падсялялі сапраўды небясьпечных арыштантаў. Адзін сярод ночы пачынаў шукаць гаечны ключ, другі, як праспаўся пасьля алькаголю, паўсюль шукаў гарэлку. Абодва былі ў такім стане, што магло здарыцца няшчасьце. Ведаю, што аднаго з гэтых вязьняў потым адправілі ў Навінкі (РНПЦ псыхічнага здароўя. — РС), але чаму ён у такім стане ўвогуле быў зьмешчаны ў ЦІП? Ня думаю, што выпадковая памылка», — мяркуе Мікалай Маслоўскі.
Маслоўскі згадаў пра арыштанта па мянушцы Маўглі. Той нібыта ня мае сталага месца жыхарства, вопратка вельмі брудная ды сьмярдзючая, даўно ня мыўся.
«Яго трымалі ў асобнай камэры і наўпрост пагражалі, што за дрэнныя паводзіны будуць падсяляць у ягоную камэру, а ў яго вошы», — згадаў Маслоўскі.
«Фартовыя» матрацы
З ранейшых расповедаў актывістаў, якія пабывалі на Акрэсьціна, Мікалай Маслоўскі чуў пра вошай у камэрах ІВС і ЦІП. Гэтыя зьвесткі Мікалай ня змог ні пацьвердзіць, ні абвергнуць.
«Там праблемай застаюцца матрацы — іх то выдаюць, але толькі на ноч, то не выдаюць зусім, то выдадуць пару штук на камэру, у якой 4 месцы, а іншыя, кажуць, „фартовыя, хочаце — бярыце“. А „фартовыя матрацы“ — гэта з вошамі, бо будзеш на такім матрацы ўсю ноч круціцца. Мы ад такіх адмаўляліся. Спалі па чарзе на добрым, але каб не заносіць у камэру гэтых паразытаў. А чаму матрацы не прадэзынфікуюць, мне невядома», — сказаў Мікалай Маслоўскі.
Пры гэтым актывіст адзначаў, што кожны дзень у ІВС і ЦІП праводзіцца дэзынфэкцыя з прычыны каранавірусу.
5 сутак у карцары
За што Маслоўскі правёў 5 сутак у карцары, ён ня ведае.
«Нічога не сказалі. Проста прывялі і сядзі. Пакой 4 на 2,5 мэтра, шконка, на якой удзень не паляжыш, бо прычапляецца да сьцяны, фактычна дзень на нагах. І няма чым сябе заняць. Ноччу холадна. Не ўяўляю, як было хлопцам, якіх трапілі на Акрэсьціна ў шортах ды майках, а такіх там я бачыў. Адзіная добрая рэч у карцары, што там ложак не з мэталічных пласьцін, як у камэры ЦІП, а суцэльная драўляная пліта, абабітая жалезам. Паляжыш, дык хоць косткі не ламае, як пасьля ночы ў ЦІП», — згадаў пра карцар Мікалай Маслоўскі.
«Статкевіч трымаецца бадзёра»
Мікалай Маслоўскі згадаў, што аднойчы ў ягоную камэру ў ІВС перавялі маладога чалавека, які раней сядзеў разам са Статкевічам.
«Той казаў, што Статкевіч трымаецца бадзёра, адказвае на пытаньні сукамэрнікаў. Казаў, што на твары і на целе ў яго ня бачыў нічога, што б нагадвала сьляды зьбіцьця, але згадваў пра праблемы з нагамі. Але што гэта было дакладна, ня ведае», — кажа Мікалай Маслоўскі.
Што расказалі жонкі Статкевіча і Севярынца?
Карэспандэнт Свабоды зьвязаўся з жонкай Мікалая Статкевіча Марынай Адамовіч. Яна сказала, што да затрыманьня ў канцы траўня Мікалай Статкевіч ня меў праблем з нагамі.
«На Акрэсьціна можа быць што заўгодна, а да таго ніводзін супрацоўнік не падняў бы на яго руку», — мяркуе Марына Адамовіч. Пра цяперашні стан здароўя мужа Марына ведае мала.
«Ліставаньня няма, але перадачы для яго пачалі прымаць. Да выходных адваката не выклікалі на выстаўленьне абвінавачаньня, таму ў якім ён цяпер стане, што са здароўем, ня ведаю», — сказала Марына Адамовіч.
Паводле жонкі Паўла Севярынца Вольгі, ёй дагэтуль невядома, колькі сутак адміністрацыйнага арышту агулам атрымаў Павал.
«Падлічвала, дык атрымалася 60, але можа і больш, бо нічога ня кажуць. Колькі з ужо адбытага правёў у карцары, таксама ня ведаю. Адзіная добрая навіна, што пачалі прымаць для яго перадачы», — сказала Вольга Севярынец.
Дзяжурны Цэнтру ізаляцыі правапарушальнікаў адмовіўся камэнтаваць зьвесткі пра незаконнае абыходжаньне з арыштантамі зь ліку палітычных актывістаў.
