Шмат што ў пратэстах у расейскай сталіцы і ў супрацьдзеяньні ім перагукаецца зь беларускай практыкай.
Сьцісла:
- Маскоўскія мэтады барацьбы з пратэстамі вельмі падобныя на тыя, што ўжываюцца ў Беларусі
- На мітынг 10 жніўня людзей прыйшло больш, чым на папярэднія недазволеныя акцыі, але ўдвая менш, чым было заяўлена
- Апазыцыя не радыкалізуе свае патрабаваньні і лад дзеяньняў, яна факусуецца на рэгістрацыі кандыдатаў на выбарах у Масгардуму
- Сёньня маскоўскі пратэст быў падтрыманы маштабнай акцыяй у Санкт-Пецярбургу зь вялікай колькасьцю затрыманых
Супрацьдзеяньне вулічным пратэстам у Маскве суправаджаецца маштабным наступам на апазыцыйныя арганізацыі. Напярэдадні мітынгу 10 жніўня ператрус і арышты адбыўся ў Фондзе барацьбы з карупцыяй Навальнага (сам Навальны адбывае тэрмін адміністрацыйнага арышту), у дзень мітынгу праваахоўныя органы ўчынілі натуральны пагром у штабе незарэгістраванай кандыдаткі Любові Собаль, паплечніцы Навальнага.
Прапаганда, як і ў Беларусі ў падобных выпадках, робіць акцэнт на замежным умяшаньні, на замежных грошах. Маўляў, ня могуць жа самі расейцы быць супраць расейскай улады, толькі падбухтораныя і аплочаныя дзярждэпам.
Нават перахоплены дрон над маніфэстацыяй — дакладная калька з перахопу дронаў падчас сьвяткаваньня ў Менску ў 2018 годзе 100-й гадавіны стварэньня БНР.
Таксама падобна на беларускі вопыт выкарыстаньне падатковай службы і ваенкаматаў супраць ідэнтыфікаваных і патэнцыйных удзельнікаў пратэстаў. У Маскве гэтая практыка, бадай, нават больш сыстэмная, чым у Беларусі. Сьмешная гісторыяпра тое, як журналістцы Reuters даслалі позву з ваенкамату... служыць у войску. Пераблыталі пол, бываюць накладкі, калі гэтак шмат працы.
Калі казаць пра сёньняшнюю, дазволеную акцыю на праспэкце Сахарава ў Маскве, то яна была істотна больш шматлюднай, чым папярэднія недазволеныя акцыі, але не беспрэцэдэнтна шматлюднай. Паводле дадзеных незалежнай арганізацыі «Белы лічыльнік» у акцыі ўзяла ўдзел каля 50 тысячаў чалавек. Гэта удвая менш, чым было заяўлена арганізатарамі акцыі.
Варта заўважыць, што апазыцыя даволі стрыманая ў дэкляраваных мэтах і лёзунгах. Галоўны лёзунг акцыі «Вызваляй! Дапускай!»- вызваляй затрыманых, дапускай кандыдатаў да выбараў. Таксама было шмат лёзунгаў з патрабаваньнем адхіленьня ад пасадаў маскоўскага мэра Сабяніна і старшыні маскоўскай ЦВК Гарбунова. Але не прэзыдэнта.
Як адзначаюць расейскія экспэрты, улада ўспрымае гэтыя пратэсты, спароджаныя сюжэтам мясцовых выбараў, як ледзь ня спробу зрынаньня Пуціна і штурму Крамля. Прынамсі, як працэс, які да таго наўпрост вядзе. Гэтым, на думку экспэртаў, і тлумачыцца такая жорсткасьць супрацьдзеяньня. Гледзячы па ўсім, улады нават самі спрабуюць падштурхнуць пратэст да радыкалізацыі, да больш шырокіх палітычных патрабаваньняў.
Пра тое сьведчаць і правакацыйныя рассылкі СМСак напярэдадні акцыі 10 жніўня.
Гледзячы па ўсім, апазыцыя, адчуваючы настроі грамадзтва, не паддаецца гэтай спакусе і сьвядома факусуецца на той прычыне, якая спарадзіла пратэст — несправядлівай адмове ў рэгістрацыі апазыцыйных кандыдатаў у дэпутаты Маскоўскай гарадзкой думы.
Яшчэ адна асаблівасьць сёньняшняй акцыі — тое, што пратэст пашырыўся за межы сталіцы. Сёньня акцыі адбыліся толькі ў некалькіх гарадах — Санкт-Пецярбургу, Растове, нават Шыесе, дзе нядаўна адбываліся «сьмеццевыя» пратэсты. Таксама паказальна, што нагодай для сёньняшніх пратэстаў у Санкт-Пецярбургу быў чысты матыў салідарнасьці з масквічамі, піцерцы пратэставалі не з прычыны мясцовых, лякальных праблемаў, а ў падтрымку сталіцы.
Пры гэтым да сярэдзіны дня затрыманых у Санкт-Пецярбургу была значна больш, чым у сёньня ў Маскве да пачатку мітынгу на Сахарава і падчас яго. Паводле апошніх дадзеных, 10 жніўня ў Маскве ў сувязі з акцыяй пратэсту было затрымана каля 150 чалавек, пераважная частка — пасьля дазволенага мітынгу. Таксама адпрацаваная ў Беларусі тактыка хапуну пасьля дазволеных акцыяў.
Падчас папярэдніх, недазволеных пратэстаў 27 ліпеня і 3 жніўня, затрыманых кожны раз было ў 10 разоў больш, чым сёньня. Хаця канчатковыя лічбы затрыманых 10 жніўня пакуль невядомыя, паведамляецца, што паліцэйскі «хапун» працягваецца.
Сярод асаблівасьцяў маскоўскага пратэсту варта адзначыць галасы ў падтрымку пратэстаў, нават заклікі ўзяць у іх удзел з боку вельмі папулярнага блогера Юрыя Дудзя і рэпэра Oxxxymiron’а. Абодва яны раней не пазыцыянавалі сябе, як апазыцыянэраў.
Прагназаваць далейшае разьвіцьцё падзеяў даволі складана. Маштабы пратэсту пашырыліся, хаця колькасьць удзельнікаў недазволеных і дазволенай акцыяў нельга наўпрост супастаўляць. Аднак колькасьць пратэстоўцаў зараз усё ж меншая, чым была на піку пратэстаў 2011-2012 гадоў.
Пратэст пашыраецца геаграфічна, ён не ахапіў усю Расею, але ўжо не абмяжоўваецца Масквой.
Тое, што пратэст не радыкалізуецца, хутчэй станоўчы чыньнік, у тым ліку і з гледзішча пашырэньня яго маштабаў. Гвалт, заклікі да зрынаньня найвышэйшай улады ня толькі выклікалі б узмацненьне рэпрэсіяў, але і падарвалі б, звузілі сацыяльную базу пратэсту.
Выбары ў Маскоўскую гарадзкую думу адбудуцца 7 верасьня. Да іх — яшчэ тры суботы. Яны і будуць вызначальнымі для лёсу цяперашніх пратэстаў у Маскве.
Меркаваньні, выказаныя ў блогах, перадаюць погляды саміх аўтараў і не абавязкова адлюстроўваюць пазыцыю рэдакцыі.
