«Перадусім Беларусь: згадваючы Генадзя Бураўкіна» — кніга году

26 сьнежань 2016, 14:40

Міхась Скобла

Сяргей Шапран (зьлева) і Генадзь Бураўкін. Фота Сяргея Сыса

Найлепшай кнігай 2016 году ў жанры нон-фікшн (дакумэнтальная проза) экспэрты Свабоды назвалі зборнік успамінаў пра Генадзя Бураўкіна, укладзены Сяргеем Шапранам і выдадзены Саюзам беларускіх пісьменьнікаў да 80-годзьдзя паэта.

560 старонак Бураўкінскага жыцьцяпісу чытаюцца як захапляльны раман, дзе безьліч сюжэтных ліній: Бураўкін-паэт; Бураўкін — галоўны рэдактар моладзевага часопісу; Бураўкін — старшыня Дзяржтэлерадыё, Бураўкін — прадстаўнік незалежнай Беларусі ў ААН, Бураўкін — старшыня Таварыства беларускай мовы, Бураўкін — сустаршыня Ўсебеларускага кангрэсу за незалежнасьць... Завяршаюць кнігу ўспаміны-споведзь самога Генадзя Бураўкіна «Калі жыцьцё ўжо пражытае», запісаныя ў апошні месяц ягонага жыцьця.

Усяго на два пункты адстала ад пераможцы кніга легендарнага гісторыка, дасьледчыка беларускіх летапісаў Мікалая Ўлашчыка «Даць народу гісторыю», якая выйшла ў сэрыі «Беларуская мэмуарная бібліятэка» выдавецтва «Лімарыюс». Успаміны Ўлашчыка пісаліся ў гады сталінскага тэрору (1936–1937), паміж арыштамі і лягерамі, і дапаўняліся ў 80-я, у апошнія гады жыцьця.

Кнігу-пераможцу вызначалі дзесяцёра экспэртаў: Алесь Аркуш, Алесь Дудар, Аляксандар Краўцэвіч, Андрэй Масквін, Уладзімер Сіўчыкаў, Аксана Спрынчан, Аляксандар Фядута, Уладзімер Хільмановіч, Ціхан Чарнякевіч, Сяргей Чыгрын.

Пастаўленая на першае месца кніга атрымлівала 10 балаў, на другое — 9 балаў, на трэцяе — 8 і г.д. Пасьля агульнага падліку атрымалася наступная топ-дзясятка найлепшых кніг году паводле вэрсіі Радыё Свабода:

1. Перадусім Беларусь: згадваючы Генадзя Бураўкіна (гутаркі, успаміны, эсэ, дзёньнікі, прысьвячэньні). Укл. С. Шапран. Інбелкульт. 64 балы

2. Улашчык Мікалай. Даць народу гісторыю: успаміны, лісты. Укл. А. Каўка і М. Скобла. «Лімарыюс». 62 балы

3. Скобла Міхась. Саркафагі страху: прознае. «Кнігазбор». 37 балаў

4. Мацьвейчык Дзьмітры. Удзельнікі паўстаньня 1863-1984 гадоў: біяграфічны слоўнік. «Беларусь». 32 балы

5. Кісялёў Генадзь. Выбранае. Укл. Л. Кісялёва. «Беларуская навука». 27 балаў

6. Бартосік Зьміцер. Быў у пана верабейка гаварушчы... Бібліятэка Радыё Свабода. 24 балы

7. Мельнікаў Ігар. Заходнебеларуская Атлянтыда (1921-1941): паміж Варшавай і Масквой. «Галіяфы». 23 балы

8. Галубовіч Віталь. Полацкая шляхта і дынастыя Вазаў. Выдавец А. Янушкевіч. 18 балаў

9. Барадулін Рыгор. Дзёньнікі і запісы 1979-1982 гадоў. Укл. Н. Давыдзенка. «Кнігазбор». 17 балаў

10. Гардзіенка Алег. Беларуская Цэнтральная Рада: стварэньне — дзейнасьць — заняпад (1943-1995). «Кнігазбор». 16 балаў

Як галасавалі нашы экспэрты

Алесь Аркуш, літаглядальнік Радыё Рацыя

1. Улашчык Мікалай. Даць народу гісторыю: успаміны, лісты. «Лімарыюс»;

2. Кукабака Міхась. [Успаміны, лісты, дакумэнты]. Выдавецтва не пазначана;

3. Барадулін Рыгор. Дзёньнікі і запісы 1979-1982 гадоў. «Кнігазбор»;

4. Перадусім Беларусь: згадваючы Генадзя Бураўкіна (гутаркі, успаміны, эсэ, дзёньнікі, прысьвячэньні). «Інбелкульт»;

5. Галубовіч Віталь. Полацкая шляхта і дынастыя Вазаў. Выдавец А. Янушкевіч;

6. Вячорка Вінцук. Па-беларуску зь Вінцуком Вячоркам. Бібліятэка Радыё Свабода;

7. Бартосік Зьміцер. Быў у пана верабейка гаварушчы... Бібліятэка Радыё Свабода;

8. Скобла Міхась. Саркафагі страху. «Кнігазбор»;

9. Ніякоўская Алена. Там, дзе буяла жыта. «Полацкае ляда»;

10. Шыдлоўскі Сяргей. Музэюм. «Полацкае ляда».

Алесь Дудар, незалежны кнігараспаўсюднік

1. ARCHE, № 2. Гісторыя старажытнага Наваградка;

2. Чырвінскі Віталь. Беларусь у войнах. «Харвест»;

3. Кісялёў Генадзь. Выбранае. «Беларуская навука»;

4. Урбан Томас. Катынь: гісторыя аднаго злачынства. «Інбелкульт»;

5. Дыярыушы XVII стагоддзя (1594-1707). «Беларуская навука»;

6. Матвейчык Дзьмітры. Удзельнікі паўстаньня 1863-1864 гадоў: біяграфічны слоўнік. «Беларусь»;

7. Улашчык Мікалай. Даць народу гісторыю: успаміны, лісты. «Лімарыюс»;

8. Бон Томас. Менскі феномэн: гарадзкое плянаваньне і ўрбанізацыя ў Савецкім Саюзе пасьля 1945 г. Выдавец Зьміцер Колас;

9. Мельнікаў Ігар. Заходнебеларуская Атлянтыда (1921-1941): паміж Варшавай і Масквой. «Галіяфы»;

10. Ваганаў Сяргей. Мосьцік над вечнасьцю. «Інбелкульт».

Аляксандар Краўцэвіч, доктар гістарычных навук

1. Улашчык Мікалай. Даць народу гісторыю: успаміны, лісты. «Лімарыюс»;

2. Скобла Міхась. Саркафагі страху. «Кнігазбор»;

3. Кісялёў Генадзь. Выбранае. «Беларуская навука»;

4. Шыдлоўскі Сяргей. Музэюм. «Полацкае ляда»;

5. Галубовіч Віталь. Полацкая шляхта і дынастыя Вазаў. Выдавец А. Янушкевіч;

6. Перадусім Беларусь: згадваючы Генадзя Бураўкіна (гутаркі, успаміны, эсэ, дзёньнікі, прысьвячэньні). «Інбелкульт»;

7. Гардзіенка Алег. Беларуская Цэнтральная Рада: стварэньне — дзейнасьць — заняпад (1943-1995). «Кнігазбор»;

8. Бартосік Зьміцер. Быў у пана верабейка гаварушчы... Бібліятэка Радыё Свабода;

9. Барадулін Рыгор. Дзёньнікі і запісы 1979-1982 гг. «Кнігазбор»;

10. Вячорка Вінцук. Па-беларуску зь Вінцуком Вячоркам. Бібліятэка Радыё Свабода.

Андрэй Масквін, мастацтвазнаўца, выкладчык Варшаўскага ўнівэрсытэту

1. Перадусім Беларусь: згадваючы Генадзя Бураўкіна (гутаркі, успаміны, эсэ, дзёньнікі, прысьвячэньні). «Інбелкульт»;

2. Кантакты. Сіла прыцягненьня Бацькаўшчыны: з архіваў эміграцыі. Укл. Н. Гардзіенка і Л. Юрэвіч. «Кнігазбор»;

3. Бяляцкі Алесь. Бой з сабой: творчы партрэт паэта Эдуарда Акуліна. «Рэгістр»;

4. Кузьма Чорны. Чалавек — гэта цэлы сьвет: успаміны, артыкулы, дакумэнты. Укл. Г. Шаблінская. «Мастацкая літаратура»;

5. Скобла Міхась. Саркафагі страху. «Кнігазбор»;

6. Анофранка Натальля. Дваранкі беларуска-літоўскіх губэрняў у канцы XVIII — першай палове XIX ст. «Беларуская навука»;

7. Назараў Валеры. Тайнапіс Андрэя Мрыя: падтэкст рэалій у творчасьці пісьменьніка. «Беларуская навука»;

8. Улашчык Мікалай. Даць народу гісторыю: успаміны, лісты. «Лімарыюс»;

9. Чарнякевіч Ціхан. Вандроўнік: кніга пра паэта Ўладзімера Някляева. «Лімарыюс»;

10. Мельнікава Анжэла. Нацыянальна-сьветапоглядныя каардынаты беларускай літаратуры першай трэці ХХ ст. Выдавецтва ГДУ імя Ф. Скарыны.

Уладзімер Сіўчыкаў, кнігавыдавец

1. Трусаў Алег. Гісторыя сярэднявечнай Эўропы V-XV cтст. Выдавец З. Колас;

2. Перадусім Беларусь: згадваючы Генадзя Бураўкіна (гутаркі, успаміны, эсэ, дзёньнікі, прысьвячэньні). «Інбелкульт»;

3. Кісялёў Генадзь. Выбранае. «Беларуская навука»;

4. Матвейчык Дзьмітры. Удзельнікі паўстаньня 1863-1984 гадоў: біяграфічны слоўнік. «Беларусь»;

5. Мельнікаў Ігар. Заходнебеларуская Атлянтыда (1921-1941): паміж Варшавай і Масквой. «Галіяфы»;

6. Геніюш Ларыса. Споведзь. «Папуры»;

7. Барадулін Рыгор. Дзёньнікі і запісы 1979-1982 гг. «Кнігазбор»;

8. Скобла Міхась. Саркафагі страху. «Кнігазбор»;

9. Тамковіч Аляксандар. Філязофія дабрыні. Ад катастрофы — да саду надзеі. «Мэдысонт»;

10. Мураўёў Міхаіл. Нататкі пра кіраваньне Паўночна-Заходнім краем і пра падаўленьне ў ім бунту. Укл. А. Фядута. «Лімарыюс».

Аксана Спрынчан, рэдактар выдавецтва «Мастацкая літаратура»

1.Улашчык Мікалай. Даць народу гісторыю: успаміны, лісты. «Лімарыюс»;

2. Кандратаў Мікола. Праз прызму астралёгіі: лёсы беларускіх літаратараў. «Кнігазбор»;

3. Перадусім Беларусь: згадваючы Генадзя Бураўкіна (гутаркі, успаміны, эсэ, дзёньнікі, прысьвячэньні). «Інбелкульт»;

4. Мельнікаў Ігар. Заходнебеларуская Атлянтыда (1921-1941). «Галіяфы»;

5. Багдановіч Ірына. Залатая горка: артыкулы, вершы, пераклады. «Кнігазбор»;

6. Масквін Андрэй. Беларускі тэатар 1920-30-х: адабраная памяць. «Логвінаў»;

7. Штэйнэр Іван. Валадар над усім: канцэпт голаду ў беларускай і сусьветнай літаратуры. Выдавецтва ГДУ імя Ф. Скарыны;

8. Барадулін Рыгор. Дзёньнікі і запісы 1979-1982 гг. «Кнігазбор»;

9. Макмілін Арнольд. Рунь: маладыя беларускія паэты ХХІ ст. «Кнігазбор»;

10. Гардзіенка Алег. Беларуская Цэнтральная Рада: стварэньне — дзейнасьць — заняпад (1943-1995). «Кнігазбор».

Аляксандар Фядута, літаратуразнавец, выкладчык ЭГУ

1. Матвейчык Дзьмітры. Удзельнікі паўстаньня 1863-1864 гадоў: біяграфічны слоўнік. «Беларусь»;

2. Улашчык Мікалай. Даць народу гісторыю: успаміны, лісты. «Лімарыюс»;

3. Масквін Андрэй. Беларускі тэатар (1920-1930): адабраная памяць. «Логвінаў»;

4. Ваганаў Сяргей. Мосьцік над вечнасьцю: нарысы і эсэ. «Інбелкульт»;

5. Перадусім Беларусь: згадваючы Генадзя Бураўкіна (гутаркі, успаміны, эсэ, дзёньнікі, прысьвячэньні). «Інбелкульт»;

6. Лаўрэш Леанід. Паўстанчы дух. 1812-ы, 1831-ы і 1863 гады на Лідчыне. «Юрсапрынт»;

7. Мураўёў Міхаіл. Нататкі пра кіраваньне Паўночна-Заходнім краем і пра падаўленьне ў ім бунту. «Лімарыюс»;

8. Корбут Віктар. Ад Менску да Вільні: гісторыя Беларусі ў журналісцкіх нататках. «Беларусь»;

9. Чыгрын Сяргей. На радзіме Ігната Дварчаніна: з краязнаўчых вандровак па Дзятлаўшчыне. «Кнігазбор».

10. Чарнякевіч Ціхан. Вандроўнік: кніга пра паэта Ўладзімера Някляева. Лімарыюс

Уладзімер Хільмановіч, журналіст і краязнавец

1. Матвейчык Дзьмітры. Удзельнікі паўстаньня 1863-1864 гадоў: Біяграфічны слоўнік. «Беларусь»;

2. Улашчык Мікалай. Даць народу гісторыю: успаміны, лісты. «Лімарыюс»;

3. Мельнікаў Ігар. Заходнебеларуская Атлянтыда (1921-1941). «Галіяфы»;

4. Скобла Міхась. Саркафагі страху. «Кнігазбор»;

6. Гардзіенка Алег. Беларуская Цэнтральная Рада: стварэньне — дзейнасьць — заняпад (1943-1995). «Кнігазбор»;

7. Кісялёў Генадзь. Выбранае. Беларуская навука;

8. Півавар Мікола. Гістарычнае краязнаўства Беларусі ў 1961-1991 гг. Выдавецтва ВДУ імя П. Машэрава;

9. Карповіч Лявон. Маё мястэчка Луна-Воля. Гарадзенская бібліятэка;

10. 20-я вясна: эсэ і ўспаміны. Укл. А. Лапцёнак. Выдавецтва не пазначана.

Ціхан Чарнякевіч, літаратурны крытык

1. Шэйнэрт Малгажата. Насыпаць горы: гісторыі з Палесься. «Логвінаў»;

2. Бартосік Зьміцер. Быў у пана верабейка гаварушчы... Бібліятэка Радыё Свабода;

3. Бон Томас. Менскі фэномэн: гарадзкое плянаваньне і ўрбанізацыя ў Савецкім Саюзе пасьля 1945 г. Выдавец Зьміцер Колас;

4. Масквін Андрэй. Беларускі тэатар (1920-1930): адабраная памяць. «Логвінаў»;

5. Гардзіенка Алег. Беларуская Цэнтральная Рада: стварэнне — дзейнасьць — заняпад (1943–1995). «Кнігазбор»;

6. Сачанка Барыс. Пад сузор’ем сярпа і молата. «Кнігазбор»;

7. Улашчык Мікалай. Даць народу гісторыю: успаміны, лісты. «Лімарыюс»;

8. Перадусім Беларусь: згадваючы Генадзя Бураўкіна (гутаркі, успаміны, эсэ, дзёньнікі, прысьвячэньні). «Інбелкульт»;

9. Брест. Лето 1941 года: документы, материалы, фотографии. «Інбелкульт»;

10. Капусцінскі Рышард. Чорнае дрэва. «Логвінаў».

Сяргей Чыгрын, загадчык літаратурнай часткі Слонімскага драмтэатру

2. Скобла Міхась. Саркафагі страху. «Кнігазбор»

3. Бартосік Зьміцер. Быў у пана верабейка гаварушчы... Бібліятэка Радыё Свабода;

4. Харэўскі Сяргей. Асмалоўка: дамы і мары. «Кнігазбор»;

5. Галубовіч Віталь. Полацкая шляхта і дынастыя Вазаў. Выдавец А. Янушкевіч;

6. Клышка Анатоль. Францыск Скарына, альбо Як да нас прыйшла кніга. «Беларусь»;

7. Асоба і час. Беларускі біяграфічны альманах. Выпуск 7. Укл. В. Трыгубовіч, А. Фядута. «Лімарыюс»;

8. Улашчык Мікалай. Даць народу гісторыю: успаміны, лісты. «Лімарыюс»;

9. Півавар Мікола. Гістарычнае краязнаўства Беларусі ў 1961-1991 гг. Выдавецтва ВДУ імя П. Машэрава;

10. Місьцюкевіч Аляксандар. Падарожжы па родных мясьцінах. «Юрсапрынт».

Міхась Скобла

Міхась Скобла нарадзіўся ў 1966 годзе на Гарадзеншчыне. Скончыў філфак БДУ, працаваў у Міністэрстве культуры і друку, у рэдакцыі часопіса «Роднае слова», у выдавецтве «Беларускі кнігазбор». Сябра СБП і БАЖ.

m.skobla@tut.by

Падпісацца