Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Кожнае чацьвёртае прадпрыемства ў Беларусі стала стратным


Леў Марголін
Леў Марголін

Чыстыя страты беларускіх прадпрыемстваў сёлета павялічваюцца як ніколі хутка. Пра гэта сьведчаць афіцыйныя зьвесткі Нацыянальнага статыстычнага камітэту Рэспублікі Беларусь.

Толькі за першыя два месяцы (за квартал адпаведнай статыстыкі пакуль няма) 2015 году страты дарасьлі да 12,3 трыльёна рублёў. Гэта аж у 3,3 раза болей, чым было за той жа пэрыяд у 2014 годзе. А колькасьць стратных прадпрыемстваў ужо дасягнула 24,1% ад агульнай іх колькасьці. Гэта азначае, што адно з кожных чатырох прадпрыемстваў не дае ніякага прыбытку ні сабе, ні дзяржаве. Для параўнаньня — год таму ў гэты ж час стратных было 19% прадпрыемстваў.

«Тое, што колькасьць стратных прадпрыемстваў за кароткі час павялічылася на 5%, а агульная сума стратаў — больш як у 3 разы, азначае адно — глыбіня фінансавых ям стала значна больш істотная», — адзначае эканаміст Леў Марголін:

«Для гэтага ёсьць аб’ектыўныя абставіны. На першае месца я паставіў бы працяг працы на склад. Ну ня можа, як ні круці, быць прыбытковым прадпрыемства, на прадукцыю якога няма попыту.

Другі чыньнік — колькасьць працоўных на прадпрыемстве. У рынкавай эканоміцы, калі попыт на нейкі тавар падае ў тры разы, то і колькасьць працоўных скарачаецца ўтрая. Але ж у нас такога няма. Ну, нехта звальняецца. Але ж большую частку людзей пераводзяць альбо на скарочаны рэжым працы, альбо ўводзяць дадатковыя выходныя. Гэта трохі зьніжае затраты на заробкі, але не ў такой ступені, як падае вытворчасьць».

Паводле дадзеных Нацыянальнага статыстычнага камітэту, у галінах лідэрам па колькасьці стратных арганізацыяў па-ранейшаму застаецца рыбаводзтва. Тут стратныя 73,7% ад агульнай колькасьці прадпрыемстваў галіны. На другім месцы (35,9%) ідзе прамысловасьць.

«Рыбаводзтва ў нас — гэта фактычна тое ж самае, што і сельская гаспадарка», — тлумачыць Леў Марголін:

«Яно патрабуе датацыяў з боку дзяржавы. Прадукцыю нашых рыбгасаў па іх коштах насельніцтва проста ня здольнае купляць. Калі сьвежая рыба трохі даражэйшая за марскую, якую ў Беларусь прывозяць няведама адкуль, гэта яшчэ, як кажуць, куды ні ішло. Але ж без датацыяў з боку дзяржавы наша рыба была б у два-тры разы даражэйшая за марскую. І тады яе пэўна ўжо ніхто ня браў бы. Таму рыбаводзтва і датуюць.

Аднак памеры гэтай галіны адносна невялікія. І таму датацыі ў яе можна рабіць даволі працяглы час.

Нашмат больш складаная сытуацыя ў прамысловасьці — найперш у машына- і прыборабудаваньні. Тут мы падышлі да таго, што рызыкуем страціць нашы здабыткі, якімі ганарыліся яшчэ з савецкіх часоў. Гэта некаторыя вядомыя прадпрыемствы разам зь іх кваліфікаванымі кадрамі. Выразна відаць, што ніякіх добрых пэрспэктываў ні ў аўтабудаваньня, ні ў трактарабудаваньня, ні ў сельскагаспадарчага будаваньня няма.

Нават калі Расея трохі і ачуняе, усё роўна мы ня зможам канкураваць там з замежнымі вытворцамі. Тым болей што многія з нашых замежных канкурэнтаў ужо маюць свае прадпрыемствы на расейскай тэрыторыі».

Нацыянальны статыстычны камітэт адзначае, што да прадпрыемстваў, якія трапілі пад улік, не адносяцца банкі, страхавыя, бюджэтныя, мікра- і малыя арганізацыі бязь ведамаснага падпарадкаваньня.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG