У наступным годзе Польшча і Літва абяцаюць адкрыць у Беларусі візавыя цэнтры.
Мяркуецца, што ахвотныя атрымаць шэнгенскую візу ня будуць дзяжурыць на сайтах амбасадаў, каб запісацца на прыём дакумэнтаў, стаяць у чэргах, пераплачваць пасярэднікам, а змогуць проста зьвярнуцца ў візавы цэнтар, які і акажа гэтыя пасярэдніцкія паслугі. Натуральна, за гэта давядзецца дадаткова заплаціць.
Цяпер у Беларусі працуюць два камэрцыйныя візавыя цэнтры — Вялікай Брытаніі і Гішпаніі. У наступным годзе адкрыюцца візавыя цэнтры Літвы і Польшчы. Пра адкрыцьцё васьмі цэнтраў заявіў у чацьвер Надзвычайны і Паўнамоцны пасол Польшчы ў Беларусі Лешак Шарэпка:
«Мы плянуем гэта рабіць увесну, і тут будзе 8 візавых цэнтраў — ва ўсіх абласных гарадах, плюс яшчэ два вялікія гарады — Пінск і Ліда».
Амбасада Польшчы ў Менску і консульствы ў Берасьці і Горадні не спраўляюцца з колькасьцю ахвотных атрымаць візу. Летась яны выдалі беларусам каля 350 тысяч візаў, сёлета мяркуюць выдаць да 380 тысяч. Літоўцы яшчэ раней абвясьцілі пра адкрыцьцё візавых цэнтраў, бо таксама не спраўляюцца з наплывам ахвотных — летась амбасада ў Менску і кансулят у Горадні выдалі больш за 200 тысяч візаў. Міністар замежных спраў Літвы Лінас Лінкявічус, які працаваў у Беларусі амбасадарам і ведае праблемы знутры, кажа, што адкрыцьцё літоўскіх візавых цэнтраў у іншых краінах дало плённыя вынікі:
«Мы павінны стварыць умовы ва ўсіх абласных цэнтрах. Будуць прапановы — паглядзім, які попыт. Трэба ўсе гэтыя крокі ўзгадніць з кіраўніцтвам Беларусі. Гэта справа новая ў Беларусі, але ня новая наагул, таму што мы такія цэнтры стварылі ва Ўкраіне і, дарэчы, у Расеі, і нават па маштабе яшчэ больш попыту, таму што расейцам атрымаць візу толькі ў Маскве складана — паглядзіце на мапу Расеі».
Начальнік Упраўленьня інфармацыі МЗС Беларусі Дзьмітры Мірончык пацьвердзіў, што палякі і літоўцы ўжо заявілі пра намер адкрыць візавыя цэнтры. І падкрэсьліў:
«Парадак выдачы візы — гэта сувэрэннае рашэньне той ці іншай краіны. Мы ўдзельнічаем у рэалізацыі гэтага рашэньня, узгадняючы гэты парадак, але гаворка не ідзе пра тое, забараняем мы ці дазваляем. Толькі ўзгадняем».
Візавы цэнтар — гэта камэрцыйная структура, якая пасярэднічае паміж заяўнікам і консульствам. Яна за пэўную плату кансультуе заяўніка, бярэ на сябе тэхнічныя абавязкі, дапамагае правільна запоўніць і апрацаваць анкету, сабраць іншыя дакумэнты. Але разглядаць запыты і прымаць рашэньне аб выдачы візы па-ранейшаму будуць амбасады.
Таму ўсе даволі жорсткія патрабаваньні шэнгенскага кодэксу будуць выконвацца, кажа міжнародны аглядальнік Раман Якаўлеўскі. Ён перакананы:
«Так, безумоўна, гэта павінна вырашыць праблему. Але сярод кліентаў гэтых візавых цэнтраў ня будзе тых, хто ўваходзіць у так званы „чорны сьпіс“ неўязных у краіны Эўразьвязу. То бок ім візавыя цэнтры ня змогуць дапамагчы атрымаць візу. А для звычайных грамадзянаў Беларусі праблема з чэргамі, афармленьнем дакумэнтаў павінна вырашыцца. Але за кошт павышэньня цэнаў. Затое зьнікнуць іншыя пасярэднікі».
Ёсьць яшчэ адзін важны аргумэнт на карысьць стварэньня візавых цэнтраў. Са студзеня 2015 году ўсе ахвотныя атрымаць шэнгенскую візу ў Беларусі (акрамя дзяцей да 12 гадоў) павінны зьняць біямэтрычныя дадзеныя — зрабіць адбіткі пальцаў. Такое патрабаваньне Эўрапейскай камісіі, абавязковае для усіх амбасадаў. Таму, на думку міністра замежных спраў Літвы Лінаса Лінкявічуса, гэта падоўжыць тэрміны працы з кліентам:
«У 3 разы павялічыцца час на працу з кожным кліентам, а тут аб’ектыўныя прычыны, і мы ня хочам, каб пацярпелі тыя ж людзі. Я спадзяюся, што, дзякуючы гэтым цэнтрам, мы зможам гэтую тэхнічную складанасьць кампэнсаваць павелічэньнем колькасьці людзей, якія хочуць атрымаць візы».
Цяпер многія беларусы, каб атрымаць візу, зьвяртаюцца да пасярэднікаў: і легальных — турфірмаў, і нелегальных. Кошт іхніх паслугаў — ад 150 да 200 эўра. Плюс, натуральна, 60 эўра — консульскі збор за саму візу.
Зразумела, што паколькі візавы цэнтар — камэрцыйная структура, то за свае паслугі ён будзе браць плату. Ні міністар замежных спраў Літвы, ні амбасадар Польшчы Шарэпка канкрэтных лічбаў не называлі. Але літоўскі міністар Лінас Лінкявічус кажа:
«Усё ж такі па сукупнасьці менш, чым бяруць пасярэднікі турыстычных кампаніяў. І мы ў гэтым ужо ня раз пераканаліся. Тым больш што кліенты могуць атрымаць і іншыя паслугі, акрамя атрыманьня непасрэдна візы — капіяваньне, страхаваньне ў адным месцы. Вядома, будзем шчыра казаць, карысьці ад нас пасярэднікам ня будзе, ня ўсе будуць рады гэтым цэнтрам».
У Расеі і ва Ўкраіне ў літоўскіх візавых цэнтрах кошт паслугаў па падрыхтоўцы дакумэнтаў складае каля 25 эўра. Дарэчы, паводле заканадаўства Эўразьвязу, пасярэдніцкія паслугі не павінны каштаваць больш за 30 эўра. Але ў складаных выпадках агульная сума можа ўзрасьці.
