فرهاد شینواری په خیبر کې د مشال راډیو خبریال دی او د هم هغې سیمې پر سیاسي، اقتصادي او ټولنیزو موضوعاتو خبریالي کوي.
په تورخم کې د پاکستاني ترانسپورټرانو اتحادیه وايي افغان چارواکو سره یې خبرې کامیابې شوې او افغانستان ته د بار وړونکیو لاریو تګ یو وارې بیا پیل شوی، خو د لاریو چلونکي وايي د لارو بندېدو ورته په دې تېرو څو ورځو کې یو لوی سرخوږی جوړ کړی و.
په پېښور کې داسې ډېر ماشومان دي چې په مستريخانو کې کار کوي او کسب زده کوي. ځېنې ماشومان وايي، ښوونځی یې نه خوښېد نو ځکه هنر یا کسب زده کوي. خو د ګاډو مستریان وايي، دا ماشومان اکثر د بې وزلو کورنیو دي او د زده کړو وس نه لري نو ځکه مزدوري کوي. د ماشومانو حقونو ادارې وايي، دا ناقانونه عمل دی.
په پېښور کې د سړک تر غاړې یا په اډو او بازارونو کې داسې ډېر ځایونه دي چې پکې د لوبیا او چڼو یا چولو خرڅولو ځایونه جوړ دي. دا خواړه هم ارزانه وي او هم خوندور. خو له طبي پلوه، دا خواړه مناسب نه ګڼل کېږي. البته خرڅوونکي یې وايي، د بې کارۍ له کبله ډېری خلک ښه خواړه نشي اخیستای نو همدا خوري. ویډیو رپورټ.
د قبایلي سیمو سرې میاشت ادارې مشر وايي، په هغو سیمو کې خلکو ته روغتیايي اسانتیاوې برابروي او ورته وړیا دواګانې ورکوي. اکرام الله جان د شنبې یا خالي پر ورځ له مشال راډیو سره په خبرو کې وویل، له روغتیايي اسانتیاو پرته یې بې وزله او ځپل شویو خلکو ته د خوړو مرستې هم ورکړې دي. نور معلومات په دې ویډیو کې.
د قبایلي سیمو مشرانو اېتلاف (فاټا ګرینډ الاینس جرګې) د پېښور په ناران باغ کې غونډې ته وویل، دوی د هغو سیمو په خیبر پښتونخوا د ورګډولو سپارښتنې مخالفان دي. د یکشنبې پر ورځ دې غونډې ته په وینا کې مشرانو وویل، قبایلي سیمو ته دې د ځانته صوبې حیثیت ورکړل شي. د دې غونډې تفصیل په ویډیو کې.
د خیبر ایجنسې جمرود وګړي وایي، په سول روغتون او د صحت په وړو مرکزونو کې یې د لشمینیا او داسې نورو وبایي ناروغیو ستنې او دوایانې ختمې شوي دي.
د خیبر ایجنسۍ د تعلیم محکمې ښځینه چارواکې نوریه سید وايي، په قبایلو کې د جینکو تعلیم په اړه ډېره پوهه راپیدا شوې ده او تعلیم یوازینې لاره ده چې زموږ د کامیابۍ او د مخکې تګ سبب وګرځي
د باړې کډوال وایي د جګړو او پوځي عملیاتو په وخت یی کورونه او ولسي ادارې ویجاړې شوي دي او تر ستنېدو پس دوی ته هغه سهولتونه ور نه کړل شول چې ژمنې یې ورسره شوې وې
د فاټا اصلاحاتو کمیټې له خوا د پاکستان وزیر اعظم ته په قبایلي سیمو کې د سیاسي او انتظامي اصلاحاتو او د دغه سیمې د آینیي حیثیت بدلون په اړه د سپارښتونو رپورټ وړاندې کړل شوی دی.
د قبايلي سيمې خېبر اېجنسۍ د تعلیم محکمې چارواکي وایي چې سيمې ته د بې کوره شوو کډوالو تر راستنېدو وروسته دوی په ښوونځيو کې د ماشومانو د داخلولو لړۍ پېل کړې چې تر دې دمه يې ۲۰ زره ماشومان داخل کړي دي.
دغه کډوال وایي، د جګړو او نا امینو له لاسه له تېرې اوږدې مودې راهیسې د خپلو دودونو له مخې د اخترونو له لمانځلو محرومه دي.
د افغان وګړو لپاره د پاسپورټ او ویزې له شرطه پس اوس په تورخم دروازه ډېر کم خلک تګ راتګ کوي نو ځکه یې کاروبارونه هم ورسره کم شوي دي.
د خيبر ایجنسۍ باړې هغه خلک چې په دې وروستيو کې د کډوالۍ له ژونده بيرته خپلو سيمو ته ستانه شوي، وايي حکومت ورسره د مالي مرستې کړې وعدې نه دي پوره کړي. دوی وايي په پوځي عملياتو او جګړو کې يې کورونه، ښوونځي او هسپتالونه وران شوي چې بيارغونې ته يې سخت ضرورت دی.
د دوشنبې یا ګل پر ورځ د خیبر پښتونخوا ګورنر اقبال ظفر جګړا د خیبر بازار زخه خېلو ته ورغلی وو او هلته یې د شنبې یا خالي پر ورځ په سېلاو کې د لاهو شویو کسانو کورنیو پوښتنه وکړه او ورسره یې مالي مرستې وکړې. په سېلاو کې ۲۷ کسان وژل شوي ول چې زیاتره یې ښځې او ماشومان ول. ویډیو وګورئ.
د خېبراېجنسۍ د تعلیم محکمې چارواکي وایي چې په تیر اووه (۷) کاله کې په باړه او خوا وشا سیمو کې د وسلوالو پرضد د پو ځي عملیاتو او بد امنې له امله د دغې سیمې د تعلیم په شرح ډير اثر پرېوتی دی
په قبایلي سیمو کې د پولیو یا ګوزڼ ناروغۍ مخنیوي واکسیني کیمپېن پیل شوی چې تر شورو یا چارشنبې به روان وي. روغتیايي ټیمونه کور په کور ګرځي او ماشومانو ته واکسیني څاڅکي ورکوي. د قبایلي سیمې خیبر ویډیو وګورئ.
د قبایلي سیمې خیبر اوسېدونکو له حکومته غوښتنه کړې چې د لېشمنایسېس (لېشمېنیا) ناروغۍ مخنیوي لپاره دې ورته پشه خانې (مچر دانۍ) ورکړي او په روغتونونو کې دې ورته د درملنې لا نورې اسانتیاوې برابرې کړي. د مشال راډیو خبریال د جمرود روغتون ته ورغلی او دا ویډیو یې رالېږدولې.
خیبرایجنسۍ: د قبایلي سیمې خیبر ایجنسۍ ستوري خیلو قبیلې کډوال وايي زر تر زره دې خپلو کورنو ته وليږل شي.
د باړې او تیرا ځېنې متاثره شوي کسان د دغې سروې شکایت کوي او وایي په دې سیمو کې یو شمېر کورونه پاتې شوي دي او چې د چا سفارش وي د هغوي کار کېږي او د غریبو خلکو کورونه څوک په سروې کې نه شاملوي او باید دا هم په سروې کې شامل کړل شي.
نور وښیئ