د لاسرسي ځای

تازه خبر

'پر ماشومانو د جنسي تېري قانون سختول پکار دی'


عکس له ارشیفه.
عکس له ارشیفه.

په اسلام اباد کې روانه میاشت د فرشتې د وژنې پېښې نه یوازې د ولس غوسه راپارولې بلکې یوځل بیا په دې اړه بحثونه پېل شوي دي چې په پاکستان کې پر ماشومانو د جنسي تیري او زیاتي خلاف قوانین دې باید سخت کړل شي.

د مومندو لس کلنه ماشومې فرشتې مړی د می پر ۲۰ مه د اسلام اباد په چک شهزاد کې وموندل شو، چې د پولیسو او کورنۍ ترمخه هغه د جنسي تیري وروسته وژل شوې ده.

فرشته مومند د مې پر ۱۵مه لادرکه شوه. په ټولنیزو رسنیو د داسې پېښو وروسته د پولیسو پر رویه او پر ماشومانو د جنسي تېري خلاف په قوانینو د خلکو نیوکې روانې دي. وزیراعظم عمران خان هم د دغه پېښې نوټس اخیستی دی.

د فرشتې د پېښې وړاندې روان کال د مارچ پر ۱۰مه نېټه د کراچۍ په بن قاسم سیمه کې د یوې لس کلنې ماشومې مړی وموندل شو، د پولیسو د وېنا ترمخه د پوسټ مارټم د راپور وروسته دا مالومه شوې چې دغه ماشومه د جنسي تېري وروسته وژلې شوې ده.

پولیس وایي په پېښه کې ککړ تن چې د متاثره کورنۍ ګاونډي وو نیول شوی دی.

په پاکستان کې پر ماشومانو د جنسي تېري خلاف خبرې له هغه وروسته زیاتې شوې چې کله د پنجاب د قصور سیمې پر اووه کلنې زېنب انصاري د جنسي تېري او وروسته د وژنې خبر مخې ته راغلی.

تېر کال د جنورۍ پر څلورمه په قصور ضلع کې ووه کلنه زینب چې کله کور ته پر لاره وه، نو عمران علي نومې تن وتښتوله او د جنسي تېري وروسته یې ووژله. د زینب مور پلار په دغه وخت عمرې له تللي وو.

د زینب تر پېښې وروسته په ټولنیزو رسنیو پر ماشومانو د جنسي تېري خلاف کېمپین وچلېدواو د هېواد په یو شمېر سیمو کې مظاهرې او لاریونونه وشول.

د پاکستان د هغه وخت چیف جسټس د زینب د پېښې ازخود نوټس واخیست. له هغه پس د زینب قاتل د ۲۰۱۸ ز کال په اکتوبر میاشت کې په دار وځړول شو. پر هغه د نورو ماشومانو سره د جنسي تېري او وژلو تورونه هم ول.

د زینب وروسته هم پروسږ کال د جنورۍ په میاشت کې د مردان یوه څلور کلنه ماشومه اسما لادرکه شوه، چې وروسته یې په پټیو کې مړی وموندل شو. د پولیسو د راپور ترمخه پر اسما جنسي تېری شوی وو.

د هغې قاتل ۱۵ کلن محمد نبي چې د اسما په خپلوانو کې راتلو د ډي اېن اې ټېسټ ورسته ونیول شو، او په عدالت کې یې پر اسما جنسي تېری او وژل ومنل. دغه تن ته تېر کال د عمر بند سزا واورول شوه.

د زینب او اسما د پېښو وروسته په پاکستان کې یو ځل بیا پر دې بحث پېل شو، چې پر ماشومانو د جنسي تېري خلاف قوانین دې نور هم سخت کړل شي.

د ماشومانو د حقونو لپاره کارکونکې د غېر سرکاري ادارې ساحل ویاند ممتاز ګوهر وایي په صوبایي کچه د ۱۸م ترمیم باوجود پر ماشومانو د جنسي تیري خلاف قوانین په پوره ډول نه عملي کیږي.

د ماشومانو د حقونو کارکونکي وایي مور پلار دې د خپلو بچو خبرو ته پام وکړي که چرې زوی یا لور ورته د یو کس خلاف شکایت کوي نو باید چې د هغوي خبره واوري.

د ماشومانو د حقونو یو کارپوه ارشد محمود وایي مور پلار باید پر خپل ماشوم نظر وساتي او دومره باور ورکړي چې ماشوم ورته خپله هره خبره کولی شي.

د سند صوبې کاینات سومرو هغه جیني ده چې په ۲۰۰۷ کال کې د ۱۳ کالو په عمر کې د ډلییز جنسي زیاتی ښکار شوه، کاینات د دغه پېښې ژوندۍ راوته خو د انصاف په تر لاسه کولو کې یې خپل ورور وبایلو.

د کاینات سومرو ورور صابر سومرو په ۲۰۱۰ کال کې ووژل شو، او د کاینات د پلار په وېنا د هغه زوی هم هغه خلکو وژلی دی چې کومو یې پر لور جنسي تیری کړی.

کاینات تر نن ورځې پورې د انصاف په لټه کې ده.

بلخوا د اسلامي نظریاتي کونسل مشر ډاکټر قبله ایاز وایي باید د پاکستان حکومت پر ماشومانو د جنسي تېري خلاف قوانین سخت کړي: (دا یوه ډېره بده پېښه ده، باید په دې اړه تفتیش او پلټنې هم په سختۍ سره وشي او حکومت دې د داسې پېښو د مخنیوي قوانین هم سخت کړي.)

د غیر سرکارې ادارې ساحل د تېر کال د راپور ترمخه په پاکستان کې په ۲۰۱۸م کال کې ۳۸۳۲ ماشومانو سره د جنسي زیاتي پېښې رپوټ شوي دي چې پکېله ۵۵ فیصدو ماشومانو جینکو سره جنسي تېری شوی او ۴۵ فیصده هلکان د جنسي تېري ښکار شوي دي.

ساحل دا هم وایي تېر کال هره ورځ ۱۰ماشومان په څه نا څه شکل کې له جنسي تېري او زیاتي سره مخامخ شوي دي.

XS
SM
MD
LG