Тирҳои холии тӯпхонаҳои замони ҷанги шаҳрвандии Тоҷикистон беш аз 20 сол боз дар деҳаи Қавоқи ноҳияи Шамсиддин Шоҳин (Шӯроободи собиқ), ҳаммарз бо Афғонистон, нақши асбоби рӯзгорро мебозанд.
Рӯзи 27-уми июни соли 1997 дар саҳифаи хотироти Давлатманди Хол, фалаксарои саршиноси тоҷик, чун як рӯзи муҳими зиндагиаш сабт шудааст.
Аз имзои созишномаи сулҳи тоҷикон 20 сол гузашт, ки як саҳифаи сиёҳ ва фоҷиабори Тоҷикистонро варақгардон кард ва баъди 5 соли ҷанг сулҳро ба кишвар баргардонд. Дар ин 20 сол иқтисоди кишвар андаке ба по хест, ҳарчанд мушкилоти зиёде дорад ва бештар ҳам шудааст.
Маҳина Абдуллоева ҳар вақт, ки аз хона берун мешавад, лаҳзае рӯ ба рӯи симчӯби нимасӯхтаи миёни деҳа манъ мешавад. Ӯ ба симчуб менигарад ва зери лаб чизе мегӯяд. Симчӯби нимасӯхта, ҳайкали тираи ҷанг дар саҳифаи зиндагии Абдуллоева аст
Деҳаҳои холӣ бо ҷасадҳои парешон дар соли 1992 як воқеият дар Тоҷикистон буд, воқеияте, ки ҳоло мардуми тоҷик бо дидани саҳнаҳои шабеҳ дар Сурияву Ироқ дар телевизион гиребон мегиранд.
Як муҳаққиқи англис мегӯяд, сулҳи тоҷикон пойдор аст, вале нишонаҳои таҳдид ба ин субот зиёдтар мешавад.
Дар Тоҷикистон рӯзи 27-уми июни имсол 20-умин солгарди имзои созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллиро таҷлил мекунанд, ки ба ҷанги 5 солаи дохилӣ хотима дод. Ин гузориш дар бораи омилҳову оқибатҳои ҷанг ва бозгашти сулҳ дар кишвар аст.
Дар арафаи бистумин солгарди имзои Созиши ошти миллӣ ва сулҳи миёни тоҷикон Радиои Озодӣ ҷанги шаҳрвандии Тоҷикистон ва паёмади ин низоъро ба ёд овардааст.
Саргузашти Маҳина Абдуллоева - як сокини солхӯрдаи деҳаи Чӯянчии ноҳияи Шаҳритус, ки дар солҳои нооромӣ чанд тан аз наздиконаш, аз ҷумла шавҳар ва писарашро аз даст додааст.
Тобистон ва тирамоҳи соли 1992 шаҳри Қӯрғонтеппа маркази ҷанги шаҳрвандӣ буд. Сокинони онро дар он рӯзҳо ҳар лаҳза марг таҳдид мекард. Ҳама дар фикри наҷоти ҷони худу наздиконашон буданд.
Мирзохӯҷа Аҳмадов, аз фармондеҳони пешини Иттиҳоди мухолифини тоҷик, гуфт, ки нахустин санади сулҳ дар авҷи даргириҳои дохилӣ дар ноҳияи Ғарми собиқ имзо шуда буд.
