Përshëndetje! Në 3 minuta është një newsletter i Radios Evropa e Lirë, ku përpiqemi që zhvillimet më të rëndësishme t'jua zbërthejmë dhe t’jua sjellim sa më thjesht, shkurt e shqip.
Kosova po i mban zgjedhjet e radhës më 28 dhjetor. Dallimi i vetëm i madh deri më tani, në krahasim me zgjedhjet e 9 shkurtit, është që në krye të Partisë Demokratike të Kosovës (PDK) – subjektit të dytë më të madh politik në vend – është një figurë tjetër, që deklaron se s’ka vija të kuqe për askënd. Ngjitja e Bedri Hamzës në këtë pozitë është duartrokitur edhe nga kryetari i Lëvizjes Vetëvendosje (LVV), Albin Kurti. A po i çojnë ata sinjale njëri-tjetrit?
Të enjteve, Radio Evropa e Lirë ju sjell një material të kompletuar për temën më të përfolur të javës, dhe ju njofton se çfarë ia vlen të dini për të.
Për ta pranuar të parët në emailin tuaj, para publikimit në ueb-faqen e REL-it, regjistrohuni falas!
🎧 Dëgjojeni këtë newsletter:
Nga zgjedhjet në zgjedhje... Dikush i përshkruan si e keqja e domosdoshme.
Sido që të jetë, ky është tashmë realitet definitiv për Kosovën, pas vendimit të presidentes së vendit, Vjosa Osmani, për shpërndarje të Kuvendit dhe caktimit të 28 dhjetorit si datë për mbajtjen e procesit të ri zgjedhor.
Partitë që patën vende në Kuvend e panë të pamundshme arritjen e një koalicioni për të qeverisur me vendin dhe për t’i çuar përpara të paktën disa projektligje shumë të rëndësishme: buxhetin e shtetit për vitin e ardhshëm, apo ratifikimin e marrëveshjeve ndërkombëtare në vlerë prej mbi 200 milionë eurosh.
Për disa muaj rresht, partitë e fajësuan njëra-tjetra për këto dhe shumë ngecje tjera. A do t’i jepet fund kësaj qasjeje, pas zgjedhjeve të reja?
Ndoshta gjërat edhe mund të ndryshojnë, tani që Bedri Hamza është në krye të Partisë Demokratike të Kosovës (PDK).
Për dallim nga paraardhësi i tij, Hamza e përsëriti dy herë brenda pak ditësh që vija të kuqe s’ka për askënd, dhe që do të synojë bashkëpunim për të mirën e vendit.
I befasishëm për disa ishte edhe urimi që pati për të kryeministri në detyrë, Albin Kurti, njëherësh lider i Lëvizjes Vetëvendosje (LVV), partisë që fitoi më së shumti vota më 9 shkurt.
Për Artan Muhaxhirin, analist politik, këto dy parti nuk janë të gatshme t’i bëjnë disa kompromise të mëdha për të hyrë në ndonjë koalicion paszgjedhor, ani pse përmend që sistemi politik në Kosovë e imponon bashkëpunimin.
“Urimi i zotit Kurti është një sinjal për imazh, është më shumë një veprim simbolik sesa që ka ndonjë peshë kualitative, sepse dihet mirë qasja e zotit Kurti ndaj aleatëve potencialë politikë. Nuk besoj që me gjithë këtë animozitet dhe hendek, që ushqehet nga Kurti dhe LVV-ja në drejtim të PDK-së, të ketë ndonjë gjasë reale për një rikthim 180 shkallësh dhe për një bashkëpunim të frytshëm në mes të këtyre dy partive”, thotë ai për Radion Evropa e Lirë (REL).
Donika Emini, hulumtuese në Grupin Këshillëdhënës në Evropë për Politika të Ballkanit (BiEPAG), vlerëson se një koalicion i madh i duhet Kosovës, dhe se një i tillë mund të jetë mes këtyre dy partive.
“Bashkëpunimi potencial normalisht se do t’i trondiste bastionet tradicionale të PDK-së. Mirëpo, në PDK e kemi parë që ka pasur një përballje të fortë të bastionit tradicional, votuesit tradicional të PDK-së dhe krahut progresiv, që e ka pasur për qëllim zhvillimin e saj në Prishtinë”, shprehet ajo për REL-in.
Por, sipas saj, në çdo negociatë, do të diskutohet edhe pozita e presidentit, meqë Osmanit i skadon mandati në prillin e 2026-tës.
“Nuk kemi kohë për të humbur, siç e kemi humbur komplet vitin 2025, prandaj ky bashkëpunim mund të jetë komplet i natyrshëm. Situata politike është shumë e paqartë, varet se si do të sillen partitë me njëra-tjetrën gjatë fushatës, sepse aty mund ta shohim se ku ka favorizime potenciale”.
Në anën tjetër, Emini rikujton edhe që PDK-ja po llogarit vazhdimisht në skenarin e rikthimit potencial të Hashim Thaçit, pas përfundimit të procesit në Hagë, ku po gjykohet për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit, të cilat i mohon.
“Kjo ende nuk dihet, por mund të jetë ndër ekuacionet potenciale që duhet ta kemi parasysh”.
Çfarë e pret Bedri Hamzën?
Për politologun Dritëro Arifi, kreu i ri i PDK-së ka barrë të madhe mbi supe.
Ai beson se Hamza ka shumë punë, për shkak së fërkimeve të brendshme që ekzistojnë brenda partisë.
“Bedri Hamza është parë si person që mund t’i unifikojë pakënaqësitë e grupeve, pra t’i kanalizojë në mënyra të ndryshme për shkak të aftësive të tij menaxheriale. Kjo mund të ketë qenë rruga e tretë, që të mos krijohen fërkime edhe më të thella në prag të zgjedhjeve nacionale”, thotë ai për REL-in.
Për Muhaxhirin, sfida e tij më e madhe është te rifreskimi i figurave brenda partisë.
“Ai duhet medoemos ta fuqizojë autoritetin e tij vendimmarrës përbrenda partisë, të dëshmojë se mund të marrë të vendime në mënyrë autonome, që ka një ide dhe që të kërkojë resurse njerëzore përbrenda strukturave të PDK-së, që në aspektin kualitativ dhe vizual ta rifreskojë prezencën e PDK-së në opinionin publik, pasi nëse vazhdon me strukturat e vjetra nuk do të ketë sukses”.
Në Konventën e PDK-së, të mbajtur më 17 nëntor, Hamza nuk pati kundërkandidat.
Kundërshtimet për 28 dhjetorin
Hamza, sikur edhe krerët e disa partive tjera të mëdha shqiptare, thanë se e parapëlqejnë 21 dhjetorin si datë për mbajtje të zgjedhjeve të reja.
Por, për presidenten Osmani, 21 dhjetori ishte datë e pamundshme, për shkak të daljes së KQZ-së nga procesi i zgjedhjeve lokale dhe procedurave tjera tenderuese.
LVV-ja ka thënë më herët se preferon 28 dhjetorin, ashtu sikurse Faton Peci nga Guxo, parti në koalicion me LVV-në.
Për Arifin, presidentja nuk do të duhej të dilte kundër vullnetit të partive të mëdha shqiptare.
Muhaxhiri, ndërkaq, thotë se 28 dhjetori mund ta deformojë vullnetin e qytetarëve, qoftë për shkak të udhëtimeve, qoftë për shkak të gjithë kontekstit festiv.
Për asnjërin, zgjedhjet nuk janë ideale, por janë të pashmangshme në situatën e krijuar.
Ata nuk presin risi në programet partiake, dhe as inkuadrime të reja nëpër parti.
Faleminderit që e lexuat këtë newsletter! Nëse ju pëlqeu, ju ftojmë ta shpërndani me të tjerët. (Ata mund të abonohen falas këtu për ta pranuar çdo numër të newsletter-it tonë).
Për fund, ju rekomandojmë t'i shikoni disa materiale të përzgjedhura që i kemi publikuar ditëve të fundit:
- Psikologu “i fshehur” i Onkologjisë që mund t’ju ndihmojë
- Prodhuesit në krizë: Liberalizimi i energjisë rriti çmimet, uli kapacitetet
- "Edhe ne jemi njerëz" - Jetesa në lagjet e ndara të minoriteteve në Kosovë
Keni diçka për të na thënë? Duam t’ju dëgjojmë. Na shkruani në evropaelire@rferl.org.
