Ministri për Komunitete dhe Kthim në Qeverinë e Kosovës, Nenad Rashiq, beson se prapa dorëheqjeve të fundit të policëve serbë në veri qëndron “frikësimi nga regjimi aktual serb” dhe shton se Prishtina zyrtare duhet “t’i inkurajojë” të gjithë ata që vërtet duan të integrohen.
“Institucionet e Kosovës duhet të tregojnë vullnet të mirë, anën e mirë të institucioneve të Kosovës, për t’i inkurajuar bashkëqytetarët tanë, në këtë rast policët e rinj të Kosovës. Se ky është një vend ku ata mund të ndërtojnë karrierë dhe se institucionet do t’i mbështesin në çdo zhvillim të tyre të mëtejshëm”, thotë Rashiq për Radion Evropa e Lirë.
Së paku shtatë policë serbë dhanë dorëheqje në ditët e fundit, për ç’gjë zyrtarët e Kosovës fajësuan Beogradin zyrtar.
Ata ishin në mesin e 46 pjesëtarëve të komunitetit serb që iu bashkuan Policisë së Kosovës në fund të korrikut, pas një konkursi për plotësimin e pozitave boshe në drejtorinë për rajonin e veriut.
Policia e Kosovës për rajonin e veriut nuk e dha numrin e saktë të policëve që u tërhoqën, duke thënë se nuk e komenton këtë çështje.
Diplomatët ndërkombëtarë në Kosovë u shprehën të shqetësuar nga dorëheqjet.
Por, eksperti i sigurisë, Nuredin Ibishi, thotë se, në këtë moment, nuk mjafton vetëm mbrojtja “deklarative” e policëve serbë, por se Kosova dhe bashkësia ndërkombëtare duhet të ndërmarrin hapa konkretë.
Midorag Marinkoviq, nga organizata joqeveritare Qendra për Veprime Afirmative Sociale, konsideron se dorëheqjet e policëve serbë janë “një reflektim i presionit të shoqërisë për të mos u dorëzuar ndaj Prishtinës”.
Rashiq: E njoh “metodologjinë” e Beogradit
Rashiq thotë se serbët nga Kosova kanë qenë gjithmonë “të lidhur” me Beogradin zyrtar, por se Qeveria aktuale e Serbisë, shton ai, përdor “metoda të frikësimit dhe presionit” për të realizuar qëllimet e saj.
“Mund t’ju them se nuk ka bashkëpunëtorë të mi që nuk e kalojnë një luftë psikologjike sa herë që e kalojnë kufirin [me Serbinë], ku mbahen disa orë - pa asnjë shpjegim, vetëm pse janë bashkëpunëtorët e mi”, thotë Rashiq.
Në këtë kontekst, ai thotë se e njeh “metodologjinë” që aplikohet ndaj policëve të rinj serbë.
“Kam kontakte me disa prej tyre, komunikojmë dhe ata ende i dridh pasiguria se çfarë do të ndodhë me ato presione. Fatkeqësisht, viktima janë edhe familjet e tyre. Ato presione nuk ndalen, janë të vazhdueshme dhe do të shohim se deri ku do të na çojnë”, thotë Rashiq.
Megjithatë, ai thekson se serbët nga Kosova duhet ta kuptojnë se vetëm përmes pjesëmarrjes në institucione, mund të ndikojnë në “ndryshime pozitive” për komunitetin e tyre.
Rashiq u emërua në postin e ministrit për Komunitete dhe Kthim nga kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, pasi Goran Rakiq dha dorëheqje, së bashku me serbë të tjerë nga veriu, në nëntor të vitit të kaluar.
Rakiq vjen nga radhët e Listës Serbe - e vetmja parti që kishte mbështetjen e Beogradit për të marrë pjesë në institucionet e Kosovës.
Presidenti serb, Aleksandar Vuçiq, e quajti Rashiqin “llum”, pasi u emërua ministër në Qeverinë e Kurtit.
Çka i parapriu dorëheqjes së policëve serbë?
Pasi u njoftua në opinion se policët e rinj serbë kanë filluar të punojnë në veri, në rrjetet sociale filluan të qarkullojnë postime që i quanin ata “tradhtarë”.
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, tha më pas se ky lloj shënjestrimi nuk është i pranueshëm për Qeverinë e tij, ndërsa presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, theksoi se “fushata e frikësimit duhet të ndalet” dhe se “autorët duhet të sillen para drejtësisë”.
Diplomatë të huaj thanë, po ashtu, se kërcënimet janë të papranueshme.
Megjithatë, disa ditë më vonë, ndodhën dorëheqjet e para të policëve nga radhët e komunitetit serb.
Dhe, pasuan sërish reagimet e zyrtarëve dhe të ambasadorëve të huaj në Kosovë.
Departamenti amerikan i Shtetit shprehu, gjithashtu, shqetësim për dorëheqjet e fundit dhe vlerësoi se “është e papranueshme që dikush, përfshirë edhe aktorët e lidhur me Serbinë, të ushtrojë presion politik ndaj individëve që duan t’i bashkohen Policisë së Kosovës”.
Në deklaratën dhënë Radios Evropa e Lirë, ky departament tha se dënon çdo përpjekje “për të minuar diversitetin në radhët e Policisë së Kosovës”.
Institucionet heshtin për mbrojtjen e mundshme të policëve serbë
Radio Evropa e Lirë iu drejtua Ministrisë së Punëve të Brendshme të Kosovës me pyetjen se çfarë kanë dhënë policët serbë si arsye për dorëheqje, por nuk mori përgjigje.
Ajo nuk iu përgjigj as pyetjeve se çfarë mund të bëjë Kosova për t’i mbrojtur ata dhe a mund t’i pengojë policët e tjerë nga aktet e tilla.
Në nëntor të vitit të kaluar, mbi 550 policë serbë dhanë dorëheqje, për shkak të vendimit të Qeverisë së Kosovës për t’i riregjistruar makinat me targa ilegale serbe.
Që atëherë, në veriun me shumicë serbe ka pasur një varg krizash.
Tensionet e fundit u ngritën në fund të majit, kur kryetarët shqiptarë të komunave atje morën pushtetin, pasi serbët lokalë i bojkotuan zgjedhjet e prillit.
Ibishi: Mbrojtja “deklarative” nuk mjafton
Eksperti i sigurisë, Nuredin Ibishi, thotë se bashkësia ndërkombëtare dhe institucionet e Kosovës duhet të ndërmarrin hapa konkretë për mbrojtjen e policëve serbë dhe se mbrojtja “deklarative” nuk mjafton.
“Komuniteti evropian duhet të marrë masa ndaj lidershipit të Serbisë, në atë mënyrë që ajo të mos ndërhyjë në punët e brendshme të Kosovës, veçanërisht kur bëhet fjalë për marrëveshjet e Brukselit [për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi]”, thotë Ibishi për Radion Evropa e Lirë.
Për integrimin e serbëve në Policinë e Kosovës u ra dakord në kuadër të dialogut ndërmjet Kosovës dhe Serbisë për normalizimin e marrëdhënieve, i cili ndërmjetësohet nga BE-ja.
Ibishi, gjithashtu, thekson se institucionet e Kosovës duhet të ndërmarrin masa mbrojtëse për policët serbë.
“Është obligim, para së gjithash, i sistemit në Kosovë, por edhe i pranisë ndërkombëtare që t’i mbrojë ata personalisht dhe materialisht nga individët që ushtrojnë presion dhe bëjnë thirrje për linçim, për shkak të vendosmërisë së tyre për t’iu shërbyer të gjitha komuniteteve”, thotë Ibishi.
Marinkoviq: Dorëheqjet janë rezultat i “presionit shoqëror”
Midorag Marinkoviq, nga Qendra për Veprime Afirmative Sociale, thotë se Qeveria e Kosovës vazhdimisht po përpiqet t’i “anashkalojë” problemet në terren dhe shton se serbët nga veriu po “luftojnë kundër saj”.
Në këtë kontekst, ai thekson se dorëheqjet e policëve serbë janë “pasojë e presionit shoqëror”.
“E vetmja mënyrë që Prishtina ta parandalojë këtë lloj reagimi nga komuniteti [serb], është që ta dëgjojë atë dhe të gjejë një zgjidhje që është në interes të atij komuniteti”, thotë Marinkoviq.
E vetmja mënyrë që të mos përsëriten gjëra të tilla, shton ai, është që Prishtina dhe Beogradi të arrijnë një marrëveshje, në bazë të së cilës serbët do të ktheheshin në institucionet e Kosovës.
Përveç policëve, në nëntor të vitit të kaluar, nga institucionet e Kosovës në veri u larguan edhe punëtorët serbë të Doganës së Kosovës, gjyqësorit dhe administratës lokale.
