Brojne organizacije civilnog društva na Kosovu pozvale su u ponedjeljak Evropsku uniju (EU) da do 2023. godine ukine preostale kaznene mjere protiv Kosova, navodeći da okolnosti koje su prvobitno dovele do uvođenja mjera "više ne postoje".
U pismu upućenom evropskom bloku, 12 organizacija potpisnica navelo je da su "duboko zabrinuti zbog negativnog utjecaja koji su ove mjere imale na evropske težnje građana Kosova".
"Osim finansijskog uticaja, ove mjere su obeshrabrile napore u reformama, ograničile rad civilnog društva i smanjile pomoć vladavini prava, zdravstvu i obrazovanju. Ova situacija i dalje ometa evropske integracije Kosova, koje ostaje jedina zemlja na kontinentu s jasnom orijentacijom prema EU koja još nije dobila status kandidata", navodi se u pismu.
EU je kaznila Kosovo u junu 2023. godine zbog onoga što je ocijenila kao ulogu Vlade Kosova u podsticanju etničkih tenzija na sjeveru zemlje - području naseljenom srpskom većinom.
U maju ove godine, šefica diplomatije EU Kaja Kallas objavila je tokom svoje prve posjete Kosovu da je postepeno ukidanje mjera počelo.
Ona tada nije objasnila koje su mjere možda ukinute, ali je Radio Slobodna Evropa saznao od svojih izvora u Briselu da se mjere koje su ukinute odnose na Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju, prvi ugovorni pakt između Kosova i evropskog bloka, i Investicioni okvir za Zapadni Balkan.
Organizacije civilnog društva na Kosovu su u svom pismu navele da "čvrsto vjeruju" da je potpuno i konačno ukidanje ovih mjera "u ovoj fazi prikladno i neophodno".
Kao pozitivan korak ka vraćanju zastupljenosti i legitimnosti navele su učešće kosovskih Srba na ovomjesečnim lokalnim izborima na sjeveru sa srpskom većinom.
Srpska lista, najveća stranka kosovskih Srba, vratila je vlast u četiri opštine sa srpskom većinom, pobijedivši u svakoj od njih na izborima 12. oktobra, tri godine nakon bojkota kosovskih institucija i odustajanja od prethodnih lokalnih izbora.
"Vjerujemo da okolnosti koje su prvobitno podstakle uvođenje mjera više ne postoje. Uspostavljanjem novih institucija na lokalnom nivou, ukidanje mjera prenijelo bi pozitivnu poruku saradnje između EU i Kosova i dodatno bi ojačalo kredibilitet EU i njen angažman u regionu", navodi se dalje u pismu organizacija civilnog društva s Kosova.
Ove kaznene mjere koštale su Kosovo oko 615 miliona eura u obustavljenim ili na neodređeno vrijeme odgođenim projektima, dok je 7,1 milion eura izgubljeno nakon što su prekoračeni dozvoljeni rokovi, prema izvještaju Instituta za napredne studije - GAP.
Lideri Kosova su više puta pozivali EU da ukine mjere protiv njihove zemlje, uključujući i tokom posjete predsjednice Evropske komisije Ursule von der Leyen Prištini prije nekoliko dana.
