Da li iza građanskih protesta u Crnoj Gori stoji opozicija kao što to tvrdi vladajuća koalicija predvođena predsjednikom Crne Gore Milom Đukanovićem, protiv kojih su dominantno protesti upereni? Proteste koje predvode civilni aktivisti podržavaju sve opozicione stranke, što predstavlja novost na crnogorskoj političkoj sceni. Stoga se nameće logično pitanje, kakav je odnos predvodnika protesta sa političkim partijama?
Masovnost građanskih protesta izazvala je niz političkih reakcija prije svega vladajuće koalicije koja tvrdi da se aktuelnim protestima želi vaninstitucionalno preuzeti vlast i da iza građanskih protesta stoje opozicione stranke. Taj stav je saopštio predsjednik Crne Gore Milo Đukanović u Berlinu, izražavajući spremnost da ipak razgovara sa predvodnicima protesta.
“Uporno ponavljamo u Crnoj Gori da bi bilo prirodno da proteste koje prevodi opozicija zamijenimo parlamentarnim dijalogom. Ali s obzirom da se u Crnoj Gori makar, ovi protesti pokušavaju predstaviti kao građanski, bez obzira što je jako očigledno da iza njih stoje opozicione partije, spremni smo da sa onima koji makar formalno predvode te procese kao građanskom strukturom, razgovaramo o svim pitanjima koja predstavljaju njihov interes”, rekao je Đukanović ocjenjujući da je “ideja protesta u sve tri države regiona (Srbiji, Albaniji, Crnoj Gori) promjena vlasti mimo izbornog procesa”.
Opozicone stranke, podsjetimo, podržavaju građanske proteste od samog početka. U svojim saopštenjima ohrabruju svoje pristalice da se pridruže protestima i organizatorima daju određenu logističku podršku. Opozicione partije su prihvatile zahtjev organizatora da se na protestima ne razvijaju stranačka, nacionalna ili vjerska obilježja kako bi protesti imali čist građanski karakter.
Funkcioner opozicone Socijaldemokratske partije Ivan Vujović kaže da je odnos opozicionih partija prema građanskim protestima primjeren i u skladu sa zahtjevima organizatora protesta:
“U stanju političke krize kroz koju prolazimo, političke partije su imale primjeren odnos prema protestima. Svaka stranka je na svoj način, u mjeri u kojoj to može, u oblasti u kojoj ima komparativnu prednost, bila na liniji onoga što su zahtjevi sa protesta. A što se tiče konkretne saradnje, ipak je negdje na subjektima koji su organizatori protesta da to iniciraju”.
Govoreći o vezi između opozicionih partija i građanskih protesta, izvršna direktorka „Politikon“ mreže Jovana Marović smatra da je potpuno prirodno da opozicija podržava građanske proteste, jer mirni, građanski i masovni protesti predstavljaju poziv na odgovornost.
“Protesti su glas za vladavinu prava. Organizatori protesta su jasni od samog početka, da stranačka obilježja nisu dobrodošla na skupovima. Dakle, organizatori protesta su građani i građanke i aktivisti, a ne političke partije. Kada dovodimo u vezu proteste i opozicione stranke, opozicija u Crnoj Gori želi demokratizaciju društva, želi pravnu državu i otklon od nedemokratskih praksi. Zbog toga je prirodno da opozicija podržava proteste i da mora biti prisutna na okupljanjima”, kaže Jovana Marović.
Građanski protesti u Crnoj Gori su započeli kao izraz nezadovoljstva građana nakon izbijanja afere „koverta“, koja je pokazala da postoji jaka sumnja u regularnost parlamentarnih izbora u Crnoj Gori i da je sastav sadašnjeg parlamenta proizvod političke korupcije i tajnog finansiranja.
Iako su opozicione stranke posljednjih godina otvorile niz međusobnih sukoba, što političkih što ideoloških, sada sve opozicione stranke imaju dva jedinstvena zahtjeva – održavanje fer i slobodnih izbora i stvaranje uslova za takve izbore formiranjem tehničke Vlade.
Ivan Vujović iz SDP-a, smatra da su ti zahtjevi kompatibilni sa zahtjevima građanskog pokreta „Odupri se 97000“:
“Dakle tehnička Vlada i obavezivanje svih poslanika opozicije, da ukoliko se taj osnovni preduslov ne ispuni da na te izbore ne treba izlaziti. To je temeljni zahtjev SDP-a i mislim da oko tog temeljnog zahtjeva sva opozicija može da se okupi, jer su manje-više sve političke partije saopštile da je za njih tehnička Vlada preduslov za uopšte fer i slobodne izbore”.
Više od 10.000 građana na protestu u Podgorici
Paralelne zahtjeve organizatora protesta za ostavkama čelnih ljudi državnog aparata i zahtjeve opozicije za novim izborima, iskoristila je vladajuća Demokratska partija socijalista da poveže građanske proteste sa opozicijom. Jovana Marović smatra to očekivanim potezom vladajuće stranke:
“Logično je da će DPS pokušati da ukaže na političku pozadinu protesta i nastavit sa svojom tradicionalnom politikom i strategijom obilježavanja neprijatelja iznutra i spolja, što je dio strategije koja je godinama građena i dio populističkog jezika koji drži DPS na vlasti. Rekla bih da nema govora o tome da su protesti inspirisani ili povezani sa slučajem ‘državni udar’, na šta vlast uporno pokušava da ukaže. I ako treba tražiti neki neposredan povod ili događaj koji je uticao na proteste, rekla bih da je to bila afera ‘koverat’ i polovična reakcija državnih organa na dokumentovane dokaze zloupotreba u Crnoj Gori. Nezavisne institucije, slobodni mediji i slobodni izbori su osnovni postulati demokratije i mislim da je dobro i pozitivno što građani i građanke na to ukazuju”.
Facebook Forum