د «اوچا» تازه راپور چې د "افغانستان بشري لاسرسي ته کتنه او د ۲۰۲۵ اپرېل» په سرلیک د یکشنبې په ورځ د می په ۲۵مه خپور شوی،پهکې راغلي چې دا شمیر د مارچ میاشتې په پرتله ۱۶ سلنه زیاتوالی ښیي او د افغانستان په بیلابیلو برخو کې د ۳۵ بشري فعالیتونو د موقتي ځنډیدو لامل شوي دي.
وړاندې راغلي چې دې پېښو کې، د مرستو د ویش په بهیر کې لاسوهنه، د هوکړه لیکونو په لاسلیک کې ځنډ، د استخدام او تدارکاتو اود مرستو د اخیستونکو د نوملړ په تعینولو کې لاسوهنې، د کارکوونکو د لیست او نورو حساسو معلوماتو غوښتنه او په مرستندویه فعالیتونو کې دښځو پر ونډې د محدودیتونو لګول شامل دي.
اوچا وايي پر بشري مرستو ۷۳ سلنه محدودیت د طالبانو د لاسوهنو له امله وو.
د ملګرو ملتونو د بشري چارو د همغږۍ دفتر زیاته کړې چې دغه مداخلې د ۲۰۲۴ میلادي کال د اپریل په پرتله ۵۲ سلنه کمې شوي، خو ټینګارکوي چې د شمېرو کموالی د وضعیت د ښه والي په معنا نه دی، بلکې په ټکو یې د امریکا د مرستو د بندېدو له امله د ډېریو مرستندویه بنسټونو دفعالیتونو د کمېدو یا بندېدو له امله دي.
د «اوچا» د راپور له مخې، د اپریل په میاشت کې د مرستندویه کارکونکو پر وړاندې تاوتریخوالی هم زیات شوی، په داسې حال کې چې په اووپیښو کې د ۱۶ نارینه او ۱۳ ښځو په ګډون ۲۹ کارکوونکي نیول شوي دي.
راپور زیاته کړې چې په اپریل میاشت کې د ثبت شویو ټولو پیښو ۱۸ سلنه په ځانګړې توګه جنسیت پورې تړلې وې، چې ښځینه کارکونکي یې پهنښه کړي؛ هغه شمېره چې د تیرې میاشتې په پرتله د مرستندویه فعالیتونو په برخه کې پر ښځو باندې د فشارونو ۳۸ سلنه زیاتوالي ښیي.
د طالبانو حکومت لا په دې اړه څه نه دي ویلي، خو وړاندې یې د مرستندویه ادارو په چارو کې د لاسوهنو ادعا رد کړې ده.
له دې مخکې سیګار هم د مرستو د رسولو په برخه کې د ورته ستونزو یادونه کړې وه.
تر دې مخکې هم د افغانستان د بیارغونې لپاره د امریکا د ځانګړي مفتش دفتر (سیګار) په ګډون ځینو بنسټونو ویلي چې په افغانستان کېبشري کارکوونکي د طالبانو مستقیم فشار، د پروګرامونو په طرحه، تطبیق او پلي کولو کې له لاسوهنو، د طالبانو له خوا ټاکل شویو کسانو ته دخوراکي توکو او نورو مرستو انتقال لاسوهنو او د استخدام په بهیر کې د طالبانو د کسانو په زوره ځای په ځایولو سره مخ دي.
د ملګرو ملتونو د بشري چارو د همغږۍ دفتر (اوچا) خبرداری ورکړی چې دا فشارونه او لاسوهنې د مرستو اغېزمن او پر وخت رسولو ته ګواښپېښوي او د دوام په صورت کې به یې افغانستان کې بشري ناورین لا پېچلی کړي.
دا په داسې حال کې ده، چې د اوچا له خوا د خپرو شویو شمېرو له مخې، په افغانستان کې سږ کال نږدې ۲۳ میلیونه کسان بشري مرستو تهاړتیا لري.