د افغانستان د نولس کلنو کرکټ لوبډلې د کوربه نیپال د نولس کلونو لوبډلې ته نن ( مارچ دریمه) د یوسل او دیرش منډو په توپير ماتې ورکړه.

دا یو ورځنۍ لوبه چې کله سهار په پلازمینه کتمندو کې پيل شوه، افغان لوبډلې پچه وګټله او د بټنګ پریکړه یې وکړه.

افغان لوبغاړو په ټاکلیو پنځوس اورونو کې درې سوه منډې جوړې کړې او نهه لوبغاړي یې له لاسه ورکړل.

د افغانستان له لورې د فیصل شینوزاده اووه نوي او د خالد احمدزي شپږ اویا منډې د دې سبب شوې چې افغان لوبغاړي د نهو لوبغاړو په سوځیدو مخالف ټیم ته درې سوه یو منډې هدف وټاکي.

نیپال خپل ټول لوبغاړي د یوسل او اویا منډو له جوړیدو سره له لاسه ورکړل.

د جمعې په ورځ په افغانستان کې د څلورو کسانو له اعدام وروسته، په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندویه پلاوي (یوناما) وویل چې د مرګ سزا د ژوند له اساسي حق څخه سرغړونه ده.

د دې اعدامونو د خبر له خپریدو څو ساعته وروسته، یوناما د دې سزا د سمدستي پای ته رسولو غوښتنه وکړه.

طالبانو د جمعې په ورځ په بادغیس، نیمروز او فراه ولایتونو کې څلور کسان په عام محضر کې اعدام کړل.

دا د طالبانو له خوا د کابل تر نیولو وروسته په تیرو نژدې څلورو کلونو کې د یوې ورځې په ترڅ کې د اعدامونو تر ټولو لوړه شمیره ده.

د فرانسې خبري اژانس په وینا، له دې اعدامونو سره د طالبانو د واکمنۍ له راستنېدو راهیسې په عام محضر کې د اعدام شویو نارینه وو شمېر ۱۰ ته ورسېد.

د جرمني نوی حکومت پلان لري چې افغانستان ته د هغو افغانانو د ایستلو لړۍ پراخه کړي چې قانوني اسناد نه لري.

د مسیحي ډیموکرات او مسیحي سوسیال ګوندونو د پارلماني ډلې مشر تورستن فرای د جرمني « بیلد» ورځپاڼې ته ویلي دي چې افغانستان او سوریې ته به د کډوالو د بیرته ستنولو لړۍ چټکه شي. ښاغلي فرای زیاته کړه چې پروسږکال په اوړي کې د یوشمیر کډوالو د ایستلو تجربې وښودله چې دا کار ممکن دی.

جرمني رسنیو د پنجشنبې په ورځ راپور ورکړ چې په دغه هیواد کې دوه لکه څلویښت زره داسې کډوال شته چې اسناد نه لري.

د ښاغلي فرای په وینا غیرقانوني کډوال باید په هر ډول چې کیږي له جرمني ووځي او غوره به دا وي چې لومړی په خپله خوښه ولاړ شي.

په دغو غیرقانوني کډوالو کې لویه برخه د افغانستان دي.

د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ یو لوړ پوړی سلاکار سټیف ویتکوف روسیې ته تللی دی.

د ازادې اروپا /ازادي راډیو د خبر د مرکز په وینا، ښاغلی ویتکوف په داسې وخت کې دا سفر کوي چې د امریکا اواکراین ترمنځ په واشنګتن کې خبرې روانې دي او بریتانیا او جرمني په بروکسل کې د اوکراین په اړه غونډې لري.

د کرملین ویاند دیمیتري پیسکوف د روسیې دولتي رسنیو ته وویل چې د امریکا ځانګړی استازی سټیف ویټکوف نن (د اپریل په ۱۱مه) روسیې ته ورسید.

ښاغلی ویتکوف به د شنبې په ورځ په عمان کې له ایراني چارواکو سره خبرې وکړي او د دې سفر په درشل کې دی په روسیې کې تم شوی دی.

د امریکا متحد ایالتونو طهور حسین رانا هند ته وسپاره. دی پاکستاني الاصله کاناډایی دی او هغه کس دی چې په ممبۍ کې د ۲۰۰۸ کال د ترورستي بریدونو طراح بلل کیږي.

د دې بریدونو له امله یوسل او شپږ شپیته کسان ووژل شول چې په دوی کې شپږ تنه امریکایان وو.

د امریکا د متحد ایالتونو د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو د پنجشنبې په ورځ وویل چې متحد ایالتونو د هند د هغو هڅو ملاتړ کړی دی چې د دې بریدونو مسوولین عدالت ته راکاږي.

ښاغلي روبیو زیاته کړه چې ولسمشر ډونالډ ټرمپ ژمنه کړې چې واشنګتن او نوی ډیلی به د ترهګرۍ له نړیوالې بلا سره د مبارزې لپاره ګډو هڅو ته دوام ورکړي.

هند پخوا هم له واشنګتنه د طهور حسین رانا د ورسپارلو غوښتنه کوله، خو دا پلا چې کله ډونالډ ټرمپ ولسمشر شو د هند له صدراعظم نریندرا مودي سره یې د رانا د ورسپارلو ژمنه وکړه.

د بښنې د نړیوال سازمان نن د افغانستان په دریو ولایتونو کې په عام محضر کې د څلورو کسانو پر اعدام خواشني څرګنده کړه.

د بښني د نړیوال سازمان د جنوبي اسیا د برخې دفتر په ایکس پاڼه کې نن لیکلې دي چې په نیمروز، فراه او بادغیس کې د طالبانو له لورې په عام محضر کې د څلورو کسانو اعدام له بشري حقونو څخه د سرغړونو ادامه ده.

دغه دفتر زیاتوي چې د طالبانو چارواکي د بشري حقونو نړیوال قوانین په بشپړ ډول په بې پروایي سره تر پښو لاندې کوي.

له نژدې څلورو کلونو راهیسې چې طالبانو کابل نیولی دی دا په یوه ورځ کې د اعدام تر ټولو لوړه شمیره ده.

روسي الاصله امریکایۍ کسینیا کاریلینا چې په روسیه کې د دې لپاره زنداني شوې وه چې په اکراین کې یې له یوې امریکایۍ مرستندویه موسسې سره یو پنځوس ډالر مرسته کړې وه، د تبادلې په ترڅ کې له بنده خوشې شوه.

کاریلینا له ارتور پیتروف سره چې د جرمني او روسیې دوه ګونی تابعت لري او ادعا کیږي چې حساس مایکرو الکترونیک مواد یې صادر کړې دي، تبادله شوه.

د امریکا د متحد ایالتونو د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو د پنجشنبې په ورځ په خواله رسنیو کې د کاریلینا د خوشي کیدو خبر تایید کړ. د روسیې امنیتي څانګې

FSB هم د پیتروف د خوشي کیدو خبر ورکړی دی.

د کاریلینا الوتکه په سیمه ایز وخت د شپې شاوخوا ۱۱ بجې د واشنګټن ډي سي بهر د انډریوز په هوایي ډګر کې ښکته شوه، چیرې چې هغې ته د هغې د کوژدنې لخوا هرکلی وویل شو.

۳۳ کلنه کاریلینا، چې پخوانۍ بالې نڅاګره وه، په ۲۰۱۵ کال کې متحده ایالاتو ته لاړه او په ۲۰۲۱ کال کې یې د امریکا تابعیت ترلاسه کړ.

د جنوري له شلمې راوروسته چې ډونالډ ټرمپ د امریکا د متحد ایالتونو د ولسمشر په توګه لوړه کړې ده دا دوهم ځل دی چې د روسیې او امریکا ترمنځ زندانیان تبادله کیږي.

د څیړونکو یوې ډلې د یوه شفافه، سپک او د تجزیې وړ پوليمر د موندنې خبر ورکړی چې کولی شي د پلاستیک ځای ونیسي.

د امریکا په سان ډیګو ښار کې د کیمیاوي ټولنې ناستې دا نوې موندنه رسما اعلان کړې ده.

دا ماده په ځانګړې ډول له طبیعي سرچینو، د نشایسته له ترکیب او د نباتاتو له پاتې شونو جوړیږي.

ازموینو ښودلې چې دا ماده په طبیعي چاپیریال یا مرطوبو خاور کې د څو اونیو او میاشتو په موده کې له منځه ځي.

څیړونکي وايي، دا نوې ماده نه یوازې روغتیا ته ګټوره ده، بلکې ارزانه هم تمامیږي.

د څیړونکو له خوا دا نوي ماده په داسې حال کې موندل کیږي چې نن سبا نږدې ټول تولید محصولات له پلاستیکي پوښونو سره بازار ته وړاندې کیږي.

له دې مخکې څیړونو ښودلې وه چې د پلاستیک کوچنۍ زرې د خوړو او څښاک له لارې د انسان بدن ته داخلېدای شي.

بریټانیايي رسنۍ وايي، د لیسټر محکمې د فرشتې جامي په نوم ۳۶کلنې افغانې ښځې ته د عمري بند سزا اورولې.

هغه د بریټانیا د ترهګرۍ ضد د اساسي قانون د پنځمې ماده پر بنسټ، د ترهګریزو اعمالو د ترسره کولو د مقدماتي کړنو په تور په دوو موادو کې مجرمه پیژندل شوې ده.

د بریټانیوي رسنیو د راپورونو له مخې، دغې افغان اصله بریټانیوۍ ښځې تیرکال ځان او خپلو ماشومانو لپاره افغانستان ته یوه طرفه د سفر ټکټونه کړي وو، او غوښتل يې د داعش خراسان څانګې سره په افغانستان کې یوځای شي.

د پولیسو د معلومات له مخې، د هغې له کوره نغدې پیسې هم ترلاسه شوې وې.

د فرشتې جامي له نیولو وروسته پولیسو په یوې اعلامیه کې ویلي و، دا شواهدي يې موندلي چې ښيئ هغې د ۲۰۲۲ او ۲۰۲۴ کلونو ترمنځ پر ټولنیزو رسنیو سخت دریځه او تاوتریخوالي ته هڅونکې متحوا خپره کړې ده.

د بریټانیايې امینتي چارواکو د فرشتې جامي محکومیدل د ترهګرۍ د مخنیوي په برخه کې یو ښه اقدام بللی دی.

د روغتیا نړیوال سازمان وايي، په افغانستان او پاکستان کې د پولیو یا ګوزڼ ویروس د وحشي ډول مثبتې پېښې زیاتې شوي دي.

د دې سازمان بیړنۍ کمیټې د پولیو ویروس په اړه له خپلې ۴۱مه ناستې وروسته پرون پنجشنبې یوه اعلامیه خپره کړې چې په کې راغلي، " په ۲۰۲۴ کال کې د پولیو ویروس د وحشي ډول مثبتې پېښې څلور برابره په افغانستان او دولس برابره په پاکستان کې زیاتې شوي دي".

د اعلامیې له مخې، په تیر۲۰۲۴ کال کې په ټوله نړۍ کې د پولیو وحشي ډول ټولټال ۹۹ مثبتې پېښې ثبت شوي چې درې يې په افغانستان او ۳۶ يې په پاکستان کې وې.

په اعلامیه کې تیرکال د افغانستان جنوبي ولایتونه او د پاکستان خیبرپښتونخوا، سند او بلوچستان ایالتونو هغه سیمې یاد شوي چې د پولیو ویروس له جدي ګواښ سره مخ وې.

د روغتیا نړیوال سازمان په افغانستان کې د پولیو لپاره د کور په کور واکسین د کمپاین پر نشتون هم انديښنه ښودل ده.

د دې سازمان په ټکو، د افغانستان او پاکستان ترمنځ د افغان کډوالو تګ راتګ د پولیو ویرووس د خپریدو یو عمده لامل دی.

د طالبانو حکومت د روغتیا نړیول سازمان نویو شمیرو ته غبرګون ښودلی نه دی.

پولیو یا ګوزڼ هغه ویروسي ناروغي ده چې له پنځو کلونو کم عمره ماشومان پرې اخته کېږي.

دا وېروس د انسان رګونو ته له ننوتو وروسته په څو ساعتونو کې په بشپړه توګه د ماشوم فلج کېدو لامل کېدای شي.

د پولیو ویروس د ماشومانو د فلج سربیره د مرګ سبب هم کیږي.

د افغانستان د خبریالانو مرکز وايي، د طالبانو حکومت په جوزجان، زابل او پروان ولایتونو کې د ژوندیو موجوداتو د انځورونو پر خپرولو بندیز لګولی دی.

د دې مرکز د اعلامیې له مخې، د طالبانو د حکومت د امربالعمروف او نهی النمکر وزارت په دغو دریو ولایتونو کې له رسنیو غوښتي چې د ژوندیو موجوداتو انځورونو دې نور نه خپروي.

د افغانستان د خبریالانو مرکز په اعلامیه کې وړاندې راغلي، دوی پر رسنیو د محدودیتونو زیاتیدو ته انديښمن دي.

د طالبانو حکومت له دې وړاندې په یو شمیر ولایتونو کې رسنیو ته امر کړی و چې د ژوندیو موجوداتو انځورونه دې نه خپروي.

د رسنیو د ملاتړ سازمانونه وايي، د طالبانو دا محدودیتونه دقیقو اطلاعاتو ته د خبریالانو او عام خلکو لاسرسی محدودي.