د افغانستان کرکټ بورډ ادارې د خبر پر اساس د ملي لوبډلې چټک توپ اچونکی نوید ځدران د ټپونو له امله د نیوزیلنډ پر وړاندې د یوازینۍ ټېسټ لوبې له لوبډلې بهر شو.

کرکټ بورډ د جمعې په ورځ د سپټمبر په ۶مه نېټه په یوه خبر کې ویلي دي، نوید ځدران د بدن د ښي لوري د پوښتیو په برخه کې ټپي شوی دی چې د اړوندو ډاکټرانو له لوري له لوبو منع شوی دی.

د بورډ په خبره، نوید ځدران تر درملنې لاندې دی، ترڅو د سویلي افریقا پر وړاندې د یو ورځنیو سیالیو لوبلړۍ ته ورغیږي.

د ویلو ده چې د افغانستان او نیوزیلنډ د کرکټ ملي لوبډلې اوس‌مهال د هندوستان په ګریټرنویډا لوبغالي کې په تمریناتو بوخت دي او د روانې میاشتې په ۹مه نېټه به یوازینۍ ټېسټ لوبه پیل کړي.

کرکټ بورډ تر دې دمه د یادې ټېسټ سیالۍ لپاره خپله ۱۵کسیزه لوبډله نه‌ده اعلان کړې.

په بامیان کې د طالبانو د امر بالمعروف او نهي عن المنکر ریاست د خوځنده موجوداتو د تصویرونو خپریدل منع کړل.

په دې ډول بامیان د افغانستان پنځلسم ولایت شو چې د ژوندي سارو د تصویرونو د اخیستو د ممانعت اعلان پکې کیږي.

د افغانستان د خبریالانو مرکز ویلي دي چې دا امر د وري میاشتې په نهه ویشتمه اعلان شوی دی. دغه مرکز په دې برخه کې خپل جدي اندیښنه څرګنده کړې ده او ویلي یې دي چې د ژوندي سارو د تصویرونو نه خپریدل د رسنیو پرکار منفي اغیز کوي او خبریالان له دې ګرځوي چې سم او کره اطلاعات راغونډ کړي.

د چک د ځانګړیو ځواکونو څلور غړي د یوه افغان سرتیرې د وژلو په تړاو په برنو ښار کې محاکمه کیږي.

چکي رسنیو نن راپور ورکړ چې دا قضیه د دوه زره اتلسم کال له پيښې سره ارتباط لري. هغه وخت د هرات په شینډنډ کې د خان په نوم یوه افغان د چک د پوځي ځواکونو د سپیو یو روزونکی پروخازکا په ډزو وواژه او دوه تنه نور یې ټپیان کړل.

خان تر تحقیقاتو لږ موده وروسته ساه ورکړه.

د چکي رسنیو د راپورونو له مخې دا څلور سرتیرې په ورته وخت کې د بډو په اخیستو او له پوځي احکامو په سرغړونو تورن شوې دي.

ماري کبیر سراج بشاپینګ د افغانستان لپاره د امریکا د بهرنیو چارو وزارت د مرستیالې په توګه ټاکل شوې ده.

بشپاپینګ، چې د افغانستان د شاهي کورنۍ غړې ده، د دوشنبې په ورځ په دې دنده وګمارل شوه.

د رسمي ژوندلیک له مخې، ماري بشپاپنګ د ثریا طرزي لمسۍ ده.

د راپورونو له مخې، هغې د امریکا د استازیو جرګې د بهرنیو چارو د فرعي کمیټې د لوړ پوړي حقوقي سلاکارې په توګه کار کړی دی او همدارنګه یې د جنوبي او مرکزي اسیا د فرعي کمیټې مشري هم کړې ده.

مېرمن بشپاپينګ له افغانستانه د امریکایي ځواکونو د وتلو د څارنې د تحقیقاتو مسووله هم پاتې شوې ده. دا درې دیرش کلنه ده چې په امریکا کې زیږیدلې ده او کله یې هم افغانستان ته سفر نه دی کړی.

اغلې بیشاپنګ د ویرجینیا له پوهنتون څخه په حقوقو کې د ډاکټري سند اخیستی دی.

دا په جرمني، دري او انګلیسي ژبو پوهیږي.

نن د اپریل دوه ویشتمه د مځکې نړیواله ورځ ده. په افغانستان کې د ملګرو ملتو مرستندویه پلاوي( یوناما) په یوه بیان کې په دې مناسبت ویلي دي چې افغانستان د اقلیمي بدلون له ستونزو سره مخامخ هیواد دی.

په دې بیان کې وړاندې راغلې دي چې راځئ دوه زره پنځه ویشتم کال د خپلې مځکې د سلامتۍ په کال بدل کړو.

د ملګرو ملتو سرمنشي انتونیو ګوتیرش هم د مځکې د نړیوالې ورځې په مناسبت په یوه بیان کې خبرداری ورکړی دی چې « زموږ مځکه چې زموږ د مور حیثیت لري تبه لري»

ښاغلي ګوتیرش دې ته اشاره وکړه چې پروسږکال تر ټولو تود کال و، بیا یې وویل چې علت یې د ګلخانه اي ګازونو خپریدل دي.

افغانستان، چې له کلونو راهیسې په جګړو او بشري بحرانونو کې ښکېل دی، د اقتصادي او چاپیریالي زیربناوو د کمزورتیا له امله د اقلیم د بدلون په وړاندې یو له خورا زیان منونکو هیوادونو څخه ګڼل کیږي.

د طالبانو د کډوالو او راستنیدونکو چارو سرپرست وزیر په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د مرستندویه پلاوي (یوناما) له مرستیال سره په کتنه کې د هغو افغانانو لپاره د مرستې غوښتنه وکړه چې هیواد ته په وروستیو کې ستانه شوې دي.

د طالبانو د کډوالو او راستنیدونکو چارو وزارت نن( اپریل ۲۲) په ایکسپاڼه کې په یوه بیان کې ویلي چې مولوي عبدالکبیر د یوناما له مرستیال مشر اندریکا راتوته سره په لیدنه کې وویل چې د افغان کډوالو ایستل او له هغوی سره ناوړه چلند به د پاکستان او افغانستان ترمنځ اړیکي خراب کړي.

په بیان کې د اندریکا راتوته په وینا راغلې دي چې ملګرو ملتونو او اړوندو ادارو تیر کال افغانستان ته ۱۸۳ ملیونه ډالر بشري مرستې لیږلي او ډاډ یې ورکړی چې دا به دوام ومومي.

د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمیشنرۍ (UNHCR) په وینا، د اپریل په لومړیو ۱۶ ورځو کې شاوخوا ۸۴،۸۰۰ افغان کډوال له پاکستان څخه افغانستان ته اخراج شوې دي.

د افغانستان او قزاقستان د سوداګرۍ ګډه غونډه، د قزاق-افغان د سوداګریز فورم په نوم نن په کابل کې پرانیستل شوه.

په دې غونډه کې د قزاقستان د صدراعظم د مرستیال او یوشمیر قزاقي چارواکو په ګډون د طالبانو ځینو مشرانو برخه واخیسته.

د قزاقستان د صدراعظم مرستیال سریک ژومانګارین دې غونډې ته وویل چې هیواد یې د ریل پټلۍ، لوژستیک، کرهڼې، ټکنالوژي او کانونو په برخو کې چمتو دی چې له افغانستان سره همکاري وکړي.

په دې غونډه کې د طالبانو د صنعت او سوداګرۍ وزیر نورالدین عزیزي وویل چې د افغانستان او قزاقستان ترمنځ تجارت پروسږکال دوه دیرش فیصده زیات شو.

ژومانګارین د دوشنبې په ورځ کابل ته ولاړ. ده د طالبانو د رییس الوزرا له اقتصادي مرستیال ملا عبدالغنی برادر او د دوی د بهرنیو چارو د سرپرست وزیر امیرخان متقي په شمول له یوشمیر مشرانو سره خبرې اترې کړې دي.

په افغانستان او پاکستان کې د پولیو یا ګوزڼ د ویروس پرضد د واکسینو کمپاین پرون دوشنبې رسما پیل شوی دی.

د طالبانو تر واک لاندې د عامې روغتیا وزارت اعلان کړی چې دا کمپاین به په ننګرهار، کونړ، لغمان، نورستان، هلمند او کندهار ولایتونو کې د څلورو او په پاتې ۲۸ ولایتونو کې د دریو ورځو لپاره وي.

د دې وزارت ویاند شرافت زمان امرخیل وايي، په دې کمپاین کې به نژدې ۱۲میلیونه له پنځو کلونو کم عمره ماشومانو ته د پولیو یا ګوزڼ څاڅکي ورکړل شي.

بل پلو، د خیبرپښتونخوا روغتیايي چارواکو ویلي، د اپریل له ۲۱ تر۲۷ مې به په ۳۶ضلعو کې نژدې ۷ میلیونه له پنځو کلونو کم عمره ماشومان ته د پولیو واکسین ورکړي.

افغانستان او پاکستان د نړۍ هغه دوه هېوادونه دي چې لا هم په کې د پولیو یا ګوزڼ ویروس مثبتې پېښې ثبتیږي.

د روغتیا نړیوال سازمان د شمیرو له مخې تیرکال په افغانستان کې د پولیو څه باندې ۲۰ مبثتې پېښې ثبت شوې وې، چې د طالبانو حکومت د عامې روغتیا وزارت له خوا رد شوې.

په خیبرپښتونخوا کې بیا تیرکال د دې ویروس ۷۴ مثبتې پېښې ثبت شوې وې.

پولیو یا ګوزڼ یو ویروسي ناروغي ده، چې تر ډیره پرې له پنځو کلونو کم عمره ماشومان پرې اخته کیږي او د دایمي فلج سبب ګرځي.

د رزمي لوبو یو افغان لوبغاړی احمد سهیل حسن زاده په امریکا کې د یوې وړې نجلۍ په جنسي ځورونې تورن او بندي شوی دی.

حسن زاده د کالیفورنیا په سکرمنتو ښار کې اوسېږي. د دغه ښار پولیسو تایید کړې چې د یکشنبې په ورځ یې حسن زاده نیولی دی.

د ۲۸ سهیل حسن زاده له خوا د یوې ۱۴کلنې نجلۍ د جنسي ځورونې قضیه د روان کال له پیله څېړل کېده.

حسن زاده چې دمګړۍ په زندان کې دی څلور لکه ډالره جریمه شوی او راتلونکې محاکمه یې د سه شنبې په ورځ ده.

تمه وه حسن زاده راتلونکې شنبه د رزمي لوبو په معتبره سازمان یو اف سي کې لوبه هم وکړي خو ویل کېږي چې یو اف سي له پورتنۍ قضیې وروسته د هغه قرارداد لغوه کړی او پر ځای یې بل لوبغاړی راوستی دی.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت وایي‌ چې چین د دوی د حکومت استازو ته د شانګهای د همکاریو سازمان په سږنۍ غونډه کې د ګډون بلنه ورکړې.

د دغه وزارت مرستیال ویاند حافظ ضیا احمد پرون یکشنبه پر خپله ایکس پاڼه لیکلي چې کابل کې د چین سفیر ژاوشینګ د دوی له مالي او ادارې معین محمد نعیم سره د لیدو پر مهال دا خبره کړې.

ضیا احمد د چین د سفیر په حواله ویلي چې هېواد یې له افغانستان سره اړیکو ته ځانګړی اهمیت ورکوي.
تراوسه د طالبانو حکومت د کوم هېواد له خوا په رسمیت نه دی پیژندل شوی، خو چین د هغو هېوادونو له ډلې دی چې طالبانو سره تعامل لري او خپل هېواد کې یې د طالبانو سفیر منلی دی.

ټاکل شوې د شانګهای سازمان سږنۍ غونډه د ۲۰۲۵ کال په دویمه نیمایي کې د چین په کوربه توب جوړه شي.

افغانستان د طالبانو له بیا واکمنۍ مخکې د دغه سازمان څارونکی غړی و، خو په ۱۴۰۰ کال کې د طالبانو له راتګ وروسته د طالبانو غړو ته د دغه سازمان په غونډو کې د ګډون بلنه نه وه ورکړل شوې.

پاکستان وایي، د افغان کډوالو ستونزو ته د رسیدو او د هغوی د شکایتونو د اوریدو لپاره یې یو لړ جدي ګامونه اوچت کړي دي.

دغه څرګندونې د پاکستان د صدر اعظم مرستیال او د بهرنیو چارو وزیر اسحاق دار کابل ته له سفر یوه ورځ وروسته پرون یکشنبه د طالبانو د بهرنیو چارو له وزیر امیرخان متقي سره پر ټیلفوني خبرو کې وکړې.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت مرستیال ویاند حافظ ضیا احمد پرون ناوخته پر خپله ایکس پاڼه/پخواني ټویټر ولیکل چې پاکستان د افغان کډوالو د ستونزو د اورېدو او هواري لپاره د کنټرول خونه او ځانګړې مبایل شمېرې فعاله کړي دي.

پاکستان د روانې اپریل میاشتې له پيله پر افغان کډوالو فشار زیات کړی او د ملګرو ملتونو د کډوالو عالۍ کمشنرۍ د شمېرو له مخې د همدې میاشتې لومړیو ۱۶ ورځو کې ۸۵ زره کډوال افغانستان ته ستانه شوي.

په دوی کې د ملګرو ملتونو په وینا، ۲۰ زره په جبري ډول له پاکستانه ایستل شوي دي.

پاکستاني رسنیو، له هغې ډلې د پاکستان ملي راډیو هم د دار او متقي د تیلفوني مکالمې راپور خپور کړی، خو د کډوالو د ستونزو د حل په اړه یې څه نه دي ویلي.

د پاکستان د ملي راډیو د راپور له مخې، دار متقي ته د اسلام اباد د سفر بلنه ورکړې چې دغه بلنه د ښاغلي متقي له خوا منل شوې ده.