د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونه وایي چې پاکستان ته د افغانستان د تازه مېوو او سبزیجاتو د صادراتو د ستونزې یوه کورنۍ دایمي حل‌لاره دا ده چې په هېواد کې دننه د مېوو او سبزیجاتو د ساتلو لپاره زیاتې سړې خونې جوړې شي.

د دې خونې د مدیره هییت غړي خان جان الکوزي ازادي راډیو ته دغه څرګندونې پرون چهارشنبې ناوخته داسې مهال وکړې چې افغانستان د پاکستان له‌خوا د تعرفې د زیاتوالي له امله هغه هېواد ته د تازه مېوو او سبزیجاتو صادارت درولي دي.

الکوزي وويل: "فیصله مو وکړه چې صادرات بند کړو او د دې لپاره په داخل کې تدابیر ونیول شي، باید کوښښ وشي چې په داخل کې سړې خونې جوړې شي او ظرفیتونه ایجاد شي او همدارنګه افغانان، دولتي خلک او په هوټلونو کې د خارجي مېوو پرځای له کورنیو مېوو څخه استفاده وشي."

د الکوزي په خبره پاکستان په‌دې وروستیو کې د افغانستان پر دولس قلمه مېوو او سبزیجاتو تعرفې ان تر پنځلس چنده لوړې کړې چې افغان سوداګر یې د پرېکولو توان نه‌لري ځکه ورسره نرخونه پورته ځي چې په نتیجه کې یې څوک د اخیستو وس نه‌لري.

دا لومړی ځل نه‌دی چې پاکستان د اوړي په موسم کې چې په افغانستان کې د مېوو د حاصلاتو موسم دی، د سبزیجاتو ترڅنګ د تازه مېوو د صادراتو په وړاندې سخت اقدامات کوي، بلکې له دې مخکې یې هم په کراتو، کراتو د مختلفو دلایلو له امله هغه هېواد ته د افغانستان د تازه مېوو د صادراتو مخه نیولې چې افغان بزګرو او سوداګرو ته یې ډېردزیانونه اړولي دي.

د افغانستان او پاکستان ترمنځ د زراعتي توکو د ترجیحي تعرفو پر کمیدو هوکړه شوې ده.

د طالبانو په واک کې د صعنت او سوداګرۍ وزارت نن چهارشبنې پر خپلې ایکس پاڼې لیکلي، " د هوکړې له مخې د افغانستان له لورې پاکستان ته پر څلور قلمه صادراتو او له هغه ځایه هم په څلور قلمه وارداتو لګول شوې تعرفې چې مخکې ۶۰سلنه وه، ۲۷سلنې ته راټیټه شوې دي".

له افغانستانه په صادراتو کې انګور، انار، مڼې او رومیان او له پاکستانه په وارداتو کې ام، کېنو، کیلې او کچالو شامل دي.

دغه هوکړه د صنعت او سوداګرۍ وزارت د مرستیال احمدالله زاهد او پاکستاني سیال جاوید پاول ترمنځ لاسلیک شوې ده.

پر زراعتي توکو د تعرفو کمیدل د اګست میاشتې له پیله د عملي کیدو وړ دي.

د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیرخان متقي وايی، د دوی په زندان کې د بریټانوي بندي جوړې ټول حقونه خوندي دي.

ښاغلي متقي چې نن چهارشنبې د رسنیو په مرکز کې د بهرنیو چارو وزارت د یو کلنو لاسته راوړنو په ناسته کې رسنیو ته ویلي، " په زندان کې د بریټانوي جوړې ټول بشري حقونه خوندي دي او له خپلې کورنۍ سره تماس کې دي، روغتیايي خدمتونه ورته برابر شوي او د خلاصون لپاره يې هڅې روانې دي".

د متقي په ټکو، تراوسه د دغې بریټانوي جوړې د خلاصون مراحل لا تکمیل شوي نه دي.

۸۰کلن پیټر رینولډز او ښځې يې باربي د څرخي پله په زندان کې له څه باندې ۱۲ اونیو راهیسې بندیان دي.

دغې جوړې میاشت وړاندې بریټانوي رسنیو سره په خبرو کې د طالبانو زندان دورخ ته ورته بللی وو، او ویلي و چې له خطرناکو زندانیانو سره بندیان دي.

دغې جوړې له ۲۰۰۹کال راهیسې افغانستان کې د «ریبلد» په نوم موسسې له لارې په روغتیايي، تعلیمي او روغنیزو چارو کې خدمتونه وړاندې کول.

د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت وايي، له څلور کلن ځنډ وروسته د جرمني په بن ښار کې د پاسپورټونو د چاپ لړۍ پیلوي.

د دغه وزارت مرستیال ویاند حافظ ضیا احمد نن چهارشنبه پر خپلې ایکس پاڼې لیکلي، "ډير ژر به په بن ښار کې د پاسپورټونو چاپ پیل او په ټولو اروپايي هېوادونو کې به کې د افغانانو د سپورټونو ستونزو ته رسیدنه وشي".

د طالبانو حکومت په داسې حال کې په اروپايي هېوادونو کې د افغانانو د سپورټونو ستونزو ته د رسیدنې خبره کوي، چې د جرمني حکومت په همدې روانه اونۍ کې د طالبانو دوه قونسلي کارکوونکي په بن او برلین ښارونه کې ومنل.

د جرمني خبري اژانس د راپور له مخې، دغه دوه قونسلي کارکوونکي پرون جرمني ته رسیدلي وو.

جرمني لومړی اروپايي هېواد دی چې د طالبانو دوه قونسلي کارکوونکي مني.

د افغانستان د کریکټ په شپږیزې لیګ کې نن سهار مهال امو نهنګان او سپین غر بازان سره مخامخ کیږي.

ماسپښین مهال بله لوبه د بست ساتونکو او بند امیر لوبډلو ترمنځ ده.

پرون د کریکټ درې وتلي ستوري محمد نبي، رحمان الله ګربز او ابراهیم ځدراڼ هم له بهرنیو لیګونو راستانه او شپږیزې کې له خپلو لوبډلو سره یوځای شول.

دغه لیګ د همدې اونۍ په سر کې پيل او د اګست تر لومړۍ نیټې پورې دوام کوي.

په بغلان کې د سکرو د یوه کان شپږ تنه کارکوونکي وژل شوي او اتلس نور ټپيان شوي دي.

د بغلان د اطلاعاتو او فرهنګ ریاست مشر سید مصطفی هاشمي فرانس پریس ته ویلي چې پیښه پرون سه شنبه ( د چنګاښ ۳۱مه) د کان د سمڅې د ناڅاپي ویجاړیدو له کبله رامنځته شوې.

هغه ویلي، ټپيان په روغتون کې بستر شوي، خو د وضعیت د څرنګوالي په اړه یې معلومات نه دي ورکړي.

په افغانستان کې کان کیندونکي تر ډیره د خوندیتوب تجهیزات نه لري او وخت نا وخت له ورته خونړیو پیښو سره مخامخ کیږي.

د تېر کال په دسمبر کې ۲۲ تنه د سمنګان ولایت په یوه کان کې بند پاته شول، خو وروسته بیا ژوندي وژغورل شول.

جرمني پرون سه شنبه ۴۳ عراقي پناغوښتونکي په یوه چارتر الوتکه کې له لایپزیک ښاره بغداد ته واستول.

دا په جرمني کې د تیرې فبرورۍ میاشتې له ټاکنو وروسته لومړی ځل دی چې دومره لوی شمیر کې کډوال عراق ته ایستل کیږي.

د جرمني (ډي.پي.اې ) خبري اژانس د دغه هېواد د کورنیو چارو د وزیر الکساندر دوبرینت په حواله ویلي، دا کار د هغې تګلارې یوه برخه ده چې د کډوالو د بیرته ستنولو، نورو هېوادونو سره د تړونونو او قاچاق وړونکو سره د مبارزې په هدف جوړه شوې.

جرمني د تیرې جمعې په ورځ ۸۱ افغان پنا غوښتونکي هم چې دوی مجرمان وبلل، کابل ته واستول.

د هغو کډوالو له ایستلو وروسته جرمني د طالبانو دوه قونسلي ماموران هم په خپل هېواد کې ومنل چې د کډوالو د بیرته ستنیدو په چارو کې ورسره له نژدې همکاري وکړي.
دغه طالب ډيپلوماتان چې نومونه یې نه دي اخیستل شوي، برلین ته رسیدلي دي.

د امریکا یوه فدرال قاضي هغه حکم لغوه کړی چې له مخې یې هلته د زرګونه افغانانو او کامرونیانو د لنډمهاله خوندیتوب یا ( ټي.پي.ایس) حالت د پای ته رسیدو مخنیوی کېده.

د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې اوس په متحده ایالتونو کې د ۱۴۶۰۰ افغانانو او۷۹۰۰ کامرونیانو د لنډمهاله خوندیتوب موده پای ته رسیږي او د اخراج له خطر سره مخامخیږي.

د لنډمهاله خوندیتوب دغه حالت د جولای په ۱۴مه پای ته ورسید، خو یوې استنیاف محکمې د کډوالو د یوه ملاتړي سازمان له شکایت وروسته د یوې اونۍ په مخه، د جولای تر ۲۱مې وغځوه.

امریکايي چارواکو ویلي، افغانستان او کامرون کې اوس شرایط داسې دي چې وګړي یې د لنډمهاله خوندیتوب مستحق نه دي.

په دې اړه مخکیني معلومات په دغه راپور کې لوستلی شی:

په دې اړه نور:

امریکا کې د زرګونه افغانانو د لنډمهاله خوندیتوب حالت نن پای ته رسیږي، دوی ته څه پیښېږي؟

د افغانستان د کریکټ ملي لوبډلې درې وتلي ستوري محمد نبي، رحمان الله ګربز او ابراهیم ځدراڼ کابل ته ستانه شوي او شپږیزې لیګ کې له خپلو لوبډلو سره یوځای شوي دي.

کریکټ بورد وایي چې دغه لوبغاړي بېلابېلو لیګونو کې پر لوبو بوخت وو.

محمد نبي او ګربز مس عینک لوبډله کې لوبیږي او ابراهیم ځدراڼ د بست ساتونکو لوبډلمشر دی.

دغه لیګ د همدې اونۍ په سر کې پيل او د اګست تر لومړۍ نیټې پورې دوام کوي.

د طالبانو د حکومت د سوداګرۍ وزارت د مرستیال احمدالله زاهد په مشرۍ یو پلاوی پاکستان ته رسیدلی دی.

دا سوداګریز پلاوی داسې مهال هلته سفر کوي چې وړاندې تر دې د سوداګرۍ خونې او خپله سوداګرو ویلي چې پاکستان د سوداګرۍ او ترانزیت په برخه کې خپلې ژمنې نه پلې کوي.

د طالبانو تر واک لاندې باختر اژانس د دوشنبېې په ورځ ناوخته خبر ورکړی چې د دغه سفر موخه د افغانستان او پاکستان ترمنځ " د ترانزیټ، سوداګرۍ او د ترجیحي تعرفې اړوند پر مهمو موضوعاتو" خبرې کول دي.

دا په داسې حال کې ده چې د یکشنبې په ورځ د پاکستان د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي په مشرۍ یو پلاوی کابل کې و او له طالب چارواکو سره یې پر بیلابیلو مسلو خبرې وکړې.

پاکستان کې په دې وروستیو کې د ناامنیو پيښې هم ډیرې شوي چې وخت نا وخت یې پړه پر افغان طالبانو اچول کیږي.

پاکستاني لوری وایي، د طالبانو له بیاواکمنۍ وروسته تحریک طالبان پاکستان په افغانستان کې ازاد فعالیت لري او له همغه ځایه پر پاکستان بریدونه پلانوي.

د طالبانو چارواکي بیا تل دا ادعاوې ردوي او وایي، هیچا ته اجازه نه ورکوي چې د افغانستان خاورو د نورو په ضد وکاروي.

جرمني د اروپايي اتحادیې لومړنی هېواد شو چې طالبانو ته اجازه ورکوي، چې خپل استازي دې هېواد ته واستوي ترڅو له جرمني څخه د افغان وګړو د ایستلو په بهیر کې مرسته وکړي.

جرمني دا اقدام وروسته له هغه کوي چې د دغه هیواد د کورنیو چارو وزیر، الکساندر دوبریند، د رد شویو او په جرمونو د ککړو پناه غوښتونکو د ایستلو په اړه له طالبانو سره د مخامخ خبرو ملاتړ وکړ.

له ۲۰۲۱ کال راهیسې، چې طالبان بیا واک ته رسیدلي، جرمني د افغان کډوالو د ایستلو بهیر درولی و. خو دغه هیواد د جمعې په ورځ افغانستان ته د رد شویو پناه غوښتونکو د بیرته استولو بهیر بیا پيل کړ.

د جمعې په ورځ جرمني ۸۱ افغان کډوال افغانستان ته ولېږل.

د جرمني حکومت د دوشنبې په ورځ تایید کړه چې د دوو افغان قونسلي کارکوونکو د وراستولو اجازه یې ورکړې ده.

د حکومت ویاند، شټیفن کورنیلیوس، ویلي: دا قونسلي مامورین به د نورو پلان شویو ایستل کېدونکو کسانو په لېږلو کې همکاري وکړي.

برلین ټینګار کړی چې دا پرېکړه د طالبانو د رسمیت پېژندنې معنا نه لري.

د "فرانکفورټر الګماینه سایتونګ" ورځپاڼې د راپور له مخې، دا یوازې د عملي همکارۍ یو محدود اقدام بلل شوی.