د افغانستان د تحلیلګرانو شبکه وایي، پر افغان هنرمندانو او موسیقۍ راغلې غمیزې ته نړیوالې ټولنې لازم پام نه دی کړی.
ځینې افغان سندرغاړي چې پر افغانستان د طالبانو له بیا واکمنېدو وروسته له افغانستانه وتلي، په ګاوڼډیو هېوادونو کې له نامعلوم برخلیکه شکایت کوي.
افغان سندرغاړی ګودر ځاځی په افغانستان کې دننه او له هېواده بهر د هنرمندانو ستونزو ته په اشارې سره وایي چې د هنرمندانو ناوړه وضعیت د افغانستان د موسیقۍ پر ودې سیوری غوړولی دی.
ځاځي وویل: "لا هم ډېر شمېر هنرمندان په افغانستان کې دي. په افغانستان کې د دوی پاتې کېدل لامل شوی چې موږ د خپل مسوولیت په ترسره کولو کې پاتې راشو، ځکه زموږ همکاران له موږ سره نه شته او هغه کسان چې په درېیم هېواد کې دي او خپل د کډوالۍ بهیر مخته وړي، له ګڼو اقتصادي، امنیتي او قانوني ستونزو سره مخ دي. "
بل افغان سندرغاړی ویاند هنرجو چې له یو کال راهیسې په پاکستان کې دی، وایي، هرې ادارې ته چې مراجعه کوي، ستونزو ته یې رسېدنه نه کوي.
هنرجو وویل: "افغان هنرمندان داسې ستونزمنې ورځې تېروي چې ان فکر یې هم نه کېده. یو کال او اتلس ورځې کېږي چې زه اسلام اباد ته راغلی یم، د یو این ایچ سي آر ادارې په ګډون ټولو اړوند ادارو ته ورغلم، خو هنرمندانو ته هېڅ پام نه کېږي. موږ ټول ډېر بې چاره شوي یوو."
دا په داسې حال کې ده چې د افغانستان د تحلیلګرانو شبکه وایي، پر افغان سندرغاړو او موسیقۍ غږونکو راغلې غمیزې ته په نړیواله کچه پام نه دی شوی.
دې شبکې د دوشنبې په ورځ 'له موسیقۍ لرې زړونه؛ د تبعید په لور د افغان موسیقي غږونکو تګ' په نوم د یوه راپور په خپرولو سره په افغانستان کې د طالبانو تر واکمنۍ لاندې د شته افغان هنرمندانو او موسیقۍ غږونکو وزګار پاتې کېدو او له افغانستانه بهر د دوی ستونزو ته اشاره کړې.
په دې راپور کې راغلي چې د ۲۰۲۱ میلادی کال په اګست میاشت کې واک ته د طالبانو په بیا ځلي رسېدو سره نور نو افغان موسیقۍ غږونکو ته کار او د اوسېدو ځای نه شته، یو شمېر دوی له افغانستانه وتلي او ځینې نور هم چې په دغه هېواد کې پاتې دي، د داسې فرصت په لټه کې دي چې له هېواده ووځي.
د دې راپور پر بنسټ، هغه سازمانونه چې له افغانستانه د هنرمندانو او موسیقۍ غږونکو د ایستلو او له دوی د اقتصادي ملاتړ په برخه کې فعالیت کوي، د دوی د ملاتړ لپاره د بودیجې د راټلولو په برخه کې له ستونزو سره مخ شوي.
د افغانستان د تحلیلګرانو شبکې په راپور کې راغلي چې طالبانو د موسیقۍ له پلوه افغانستان په یوه خاموشه هېواد بدل کړی او ادعا یې کړې چې طالبانو په تېرو دوو کلونو کې په واټونو، له تلوېزیوني شبکو او راډیوګانو او د ودونو په تالارونو کې د موسیقۍ غږول بند کړي دي.
په راپور کې راغلي که څه هم طالبانو د موسیقۍ په اړه خپل دریځ په روښانه ټکو نه دی څرګند کړی، خو د موسیقی بندیز په غیر رسمي ډول پلی شوی.
د طالبانو حکومت تر اوسه د دې راپور په اړه غبرګون نه دی ښودلی، خو اوسمهال د افغانستان له رسنیو کې د موسیقۍ خپرېدل منع دي او موده مخکې په بدخشان ولایت کې د صدای بانو په نوم د یوې راډیو نشرات د موسیقۍ د خپرولو له امله د څه مودې لپاره بند کړل شوي وو.
د افغانستان د تحلیلګرانو شبکې په دې راپور کې په پرتګال هېواد کې د افغانستان د موسیقۍ ملي انسټېټوټ مېشتېدو ته اشاره شوې او راغلي چې د موسیقۍ یو شمېر استادان، هنرمندان او زده کونکي هڅه کوي چې د افغانستان د موسیقۍ د پایښت لپاره په دې انسټېټوټ کې خپلو فعالیتونو ته دوام ورکړي.