له هغې ورځې چې افغان نجونې د افغانستان په اکثرو سیمو کې له شپږم ټولګې پورته زده کړو بې برخې شوي، نن لس میاشتې پوره کېږي.
هغه نجونې چې ښوونځیو ته له تلو منع شوي، وايي چې د خپلې راتلونکې په اړه اندېښمنې دي.
یوې داسې زده کوونکې، چې نه یې غوښتل نوم یې واخیستل شي، ازادي راډیو ته وویل: "په نهم ټولګي کې یم، ډېرې هیلې مې لرلې خو له بده مرغه دوی (طالبانو) زموږ ټولې هیلې مړاوې کړې."
یوه بله زده کوونکې، چې خپل نوم ملکه راښيي او د طالبانو د واک ته رسېدو په مهال د دوولسم ټولګي زده کوونکې وه، وايي، د ښوونځیو پرانیستلو ته انتظار ده.
دې له طالبانو وغوښتل چې له شپږم ټولګي پورته د نجونو ښوونځي ژر تر ژره پرانیزي.
نوموړې وويل: "زموږ ښوونځي تړل شوي، د ځان او نورو زده کوونکیو د راتلونکې په اړه اندېښنه لرم، له طالبانو غواړم چې ژر تر ژره ښوونځي پرانیزي او پرېږدي چې موږ ښوونځیو ته لاړې شو."
طالبان د ۲۰۲۱ د اګست په ۱۵ مه بیا واک ته ورسېدل او د نجونو ښوونځي یې بند کړل.
دوی ژمنه کړې وه چې د حمل په درېیمه به ښوونځي بېرته پرانیزي خو په نامعلومو دلایلو یې لا هم ښوونځي نه دي پرانیستي.
پر طالبانو په دې خاطر د بشري حقونو او د نړۍ د هېوادونو له لوري ګڼ انتقادونه شوي دي.
د کډوالو لپاره د ملګروملتو مرستیال کمېشنرې کیلي کلیمینتس د افغانستان د سفر په لړ کې وویل، په افغانستان کې ماشومان، چې اکثریت یې د نجونو دی، له زده کړو بې برخې شوي دي.
نړیوالې ټولنې په ځلونو د طالبانو له حکومته غوښتي چې د نجونو لپاره لېسې او متوسطې پرانیزي.
طالبانو له ۱۹۹۶ تر ۲۰۰۱ پورې د واک په لومړۍ دوره کې هم ښځې له تعلیم او نورو حقونو بې برخې کړې وې.