د امریکا ولسمشر جوبایډن له خپل افغان سیال اشرف غني سره په کتنه کې له افغانستان سره د دوامدار مشارکت ژمنه وکړه او ویې ویل، امریکا به د خپلو سرتېرو له اېستلو سره-سره له افغانستان سره همکارۍ ته دوام ورکوي.
ښاغلی بایډن پرون د افغان ولسمشر او د ملي مصالحې د عالي شورا د رییس عبدالله عبدالله په ګډون د افغان حکومت د جګپوړو مشرانو کوربه و.
بایډن د خبرو له پیل مخکې له افغانستان سره د مرستو د دوام ډاډ ورکړ:"د افغانستان او د امریکا د متحدو ایالاتونو ترمنځ مشارکت پای ته نه رسېږي. بلکې دوام به وکړي. زموږ سرتېري له افغانستانه وځي خو زموږ ملاتړ پای ته نه رسېږي. موږ له افغان ځواکونو سره او همدا راز په اقتصادي او سیاسي برخو کې خپلو مرستو ته دوام ورکوو."
ښاغلي غني په خپلو خبرو کې یادونه وکړه چې افغان ملي دفاعي ځواکونو پرون جمعه، د هېواد په جنوب او شمال کې شپږ ولسوالۍ بېرته نیولې دي.
د امریکايي رسنیو د راپورونو له مخې د افغانستان او امریکا د ولسمشرانو له لیدنې څو ساعته مخکې د امریکا پوځ د افغانستان په شمال کې د طالبانو پر سنګرونو دوه هوايي حملې وکړې.
د پنټاګون یوه چارواکي فاکس نیوز چینل ته وویل چې دا حملې په بغلان ولایت کې د بې پیلوټه الوتکو په وسیله شوې دي.
د سپینې ماڼۍ ویاندې جېن ساکي هم پرون په خپله اوونیزه خبري غونډه کې له افغان ځواکونو سره د امریکا د پوځ د ملاتړ یادونه وکړه.
له مېرمن ساکي څخه پوښتنه وشوه چې که طالبان د زور له لارې د واک د نیولو هڅه وکړي، نو د متحدوایالاتونو اقدام به څه وي، دې په ځواب کې وویل، د امریکا پوځ د داسې یوه حالت د مخنیوي لپاره کافي امکانات لري: "زه نه غواړم له وخته مخکې څه ووایم یا وړاندوینه وکړم خو موږ له بهره د امکاناتو په ګډون د ظرفیتونو یوه مجموعه لرو چې په وخت سره به کار ترې واخېستل شي. ولسمشر بایډن دا یادونه د خپل اعلان په پیل کې کړې وه."
له افغان مشرانو سره د بایډن له غونډې وروسته ولسمشر اشرف غني په یوه خبري کنفرانس کې خبرې وکړې او د هغو مرستو یادونه یې وکړه چې ولسمشر بایډن او د دفاع وزیر لویډ اسټن یې ژمنه ورسره کړې ده.
ښاغلي غني وویل چې ولسمشر بایډن له افغانستان سره د ۳،۳ میلیارد ډالرو مرستې وړاندیز کانګرس ته استولی دی او زیاته یې کړه چې د کانګرس غړو هم ده ته د دې مرستو د تصویب ډاډ ورکړی.
ولسمشر غني د افغان ځواکونو د تجهیز او تمویل په برخه کې د پنټاګون د مشر ژمنې هم یادې کړې او واشنګټن ته یې خپل سفر بریالی وباله.
ښاغلي غني زیاته کړه: "اصلي خبره ساده ده. ایا امریکا افغانستان خوشې کوي او که د یو نوي فصل په برخه کې دوست، ملاتړ او هم پیمانه اوسي؟ د دې پوښتنې ځواب په قطعي ډول مثبت دی او زه باور لرم چې دا سفر یو بریالی سفر و."
له بایډن سره تر کتنې مخکې افغان مشرانو د دفاع له وزیر لوېډ اسټن او له هغه مخکې د استازو جرګې له مشرې نانسي پلوسي او همدا راز د جرګې له جمهوریپالو غړو سره وکتل.
ښاغلي غني د امریکا په سنا کې د اقلیت له مشر مېچ مککونل سره هم وکتل.
تمه ده چې د امریکا ولسمشر جو بایډن به نن جمعه (د چنګاښ ۴مه) په سپینه ماڼۍ کې د خپل افغان ساري اشرف غني هرکلی وکړي.
د افغانستان روان وضعیت ته په پام سره په دې مهم سفر کې له ولسمشر غني سره د ملي مصالحې د عالي شورا رییس عبدالله عبدالله او نور چارواکي هم ملګري دي.
رویټرز خبري اژانس د سپینۍ ماڼۍ د لوړ پوړو چارواکو په حواله خبر ورکوي چې ښاغلی بایډن به له افغان مشرتابه سره په کتنه کې د حکومت د مشرانو ترمنځ د یووالي او پیوستون پر اړتیا ټینګار وکړي.
خو دا پیغام لکه چې مخکې افغان مشرانو ته رسېدلی و چې ولسمشر غني او ښاغلی عبدالله په یوه الوتکه کې واشنګټن ته ولاړل.
د ارګ مرستیال ویاند لطیف محمود ازادي راډیو سره په خبرو کې امریکا ته د ولسمشرغني د سفر اهداف داسې خلاصه کړل: "افغان ولسمشر به له خپل امریکايي سیال سره د افغانستان او امریکا په اړیکو کې د نوي پړاو د پیل، د افغان وسله والو ځواکونو د تجهیز، تمویل او ملاتړ د دوام، د اقتصادي او پرمختیايي مسایلو او ضمنا د بشري حقونو، د تېرو دوو لسیزو د لاسته راړونو او طبعاً د افغانستان د سولې او جګړې په اړه بحث وکړي."
ارګ ویلي دي چې ولسمشر غني به د دې سفر په ترڅ کې د کانګرس له غړو او نورو جګپوړو امریکايي چارواکو سره هم وګوري.
سپینې ماڼۍ واشنګټن ته د افغان مشرانو سفر د امریکا او افغانستان ترمنځ د دوامدار مشارکت نښه بللې ده او په کابل کې د امریکا سفارت پر ټویټر په یوه بیان کې لیکلي چې امریکا به د افغان دفاعي- امنیتي ځواکونو د ملاتړ په برخه کې خپله ونډه ترسره کړي.
د امریکا سفارت افغان وسله وال ځواکونه له ۳۰۰ زره سرتېرو جوړ، قوي او تکړه قوت بللی دی.
د پوهنتون استاد او سیاسي شنونکی نجیب ازاد وايي، د غني او بایډن په کتنه کې د یوه درېیمګړي حکومت د جوړېدو په اړه د خبرو احتمال هم شته.
ښاغلي ازاد زیاته کړه: "ولسمشر غني به له افغان امنیتي دفاعي ځواکونو سره د امریکا د ملاتړ پر دوام، پر ټاکنو یعنې دا چې واک باید د ټاکنو له لارې انتقال شي او د پاکستان پر موضوع، یعنې باید پر پاکستان فشار راوړل شي څو رښتینی رول ولوبوي ټینګار وکړي، خو امریکا ښايي په افغانستان کې د درېیم او بې طرفه حکومت پر جوړېدو چې د یوې نړیوالې ناستې په ترڅ کې رامنځ ته شي ټینګار وکړي."
امریکايي څارونکي هم واشنګټن ته د ولسمشر غني د سفر په اړه په لږ توپیر تقریباً ورته نظر لري.
د وودرا ولسن په تحقیقاتي مرکز کې د جنوبي آسیا د چارو شنونکي مایکل کوګلمن ازادي راډیو ته وویل: "هغه څه چې ولسمشر غني یې له امریکايي چارواکو په تېره له ولسمشر بایډنه غواړي، یو ځل بیا دا ډاډ دی چې امریکا به د خپلو پوځیانو له اېستلو سره سره افغانستان یوازې نه پرېږدي. ولسمشر غني هیله لري چې د افغان پوځ د تمویل او نورو مرستو د دوام ډاډ ترلاسه کړي. همدا راز غواړي چې امریکا یې په پرمختیايي برخه او د سولې په خبرو کې ډيپلوماتیک ملاتړ ته دوام ورکړي."
افغان ولسمشر داسې مهال واشنګټن ته رسېدلی چې په افغانستان کې جګړو نور زور اخیستی او یوځل بیا د یو شمېر ولسوالیو د لاس په لاس کېدو خبرونه ورکړل شوي دي.
په همدې حال کې د امریکا د وسله والو ځواکونو لوی درستیز مارک مېلي د امریکا کانګرس ته ویلي چې امریکايي ځواکونه د طالبانو له پرمختګونو وروسته د افغانستان وضعیت له نژدې څاري.
ښاغلي مېلي ویلي دي چې د افغانستان د ټولو ۴۱۹ ولسوالیو څخه اوس ۸۱ د طالبانو په ولکه کې دي.
د امریکا د متحدو ایالاتونو ولسمشر جو بایډن، له افغانانو غوښتنه وکړه چې د خپل هېواد د راتلونکي په اړه په خپله پرېکړه وکړي.
ښاغلي بایډن دا غوښتنه د افغانستان له ولسمشر محمد اشرف غني او د ملي مصالحې عالي شورا له مشر عبدالله عبدالله سره په سپینه ماڼۍ کې د کتنې پر مهال وکړه.
بل خوا ولسمشر غني، تر پرونۍ کتنې وروسته په واشنګټن ډي. سي کې یوه کنفرانس ته وویل، له افغانستانه د امریکايي ځواکونو د وتلو په باب د ولسمشر بایډن د پرېکړې درناوی کوي: "د دې پرېکړې درناوی کوو. څرنګه چې پرېکړه په دې روحیه شوې چې افغانستان به یوازې نه پرېښوول کېږي او زموږ په اړیکو کې نوی باب پرانیستل شوی، کاملاً راضي یو."
واشنګټن اعلان کړی چې له افغانستانه به امریکايي ځواکونه د سېپټمبر تر ۱۱مې وځي.
افغان حکومت وايي، امریکا ته د جمهور رییس غني د سفر په پایله کې افغانستان سره د هر اړخیزو همکاریو او تلپاتې ملاتړ ډاډ ورکړل شوی دی.
افغان امنیتي او دفاعي ځواکونو سره د تجهیزاتو ژمنه، د هوايي ځواکونو د ملاتړ او تجهیز ډاډ، په سیاسي، اقتصادي او بشري برخو کې د امریکا مرستې او تلپاتې همکاري هغه څه دي چې حکومتي مسوولان یې د دې سفر د لاسته راوړنو په توګه یادوي.
د حکومت د رسنیو او اطلاعاتو د مرکز مشر دواخان مینهپال ازادي راډیو ته وویل، امریکا د سولې پروسې کې د افغانستان د ملاتړ سربېره، افغان ځواکونو سره د ۳،۳ میلیارډ ډالر مرسته کوي.
دی وايي: "افغانستان د سولې په پروسه کې د افغان حکومت او خلکو تر شاه ولاړه ده. له امنیتي او دفاعي قواوو سره همکارۍ به دوام ولري. امریکا چمتو ده چې له افغانستان سره ۳،۳ میلیارډه ډالر مرسته وکړي او دې برخه کې د سپینې ماڼۍ او کانګرس ژمنه مهمه ده. اقتصادي برخه کې د امریکا همکارۍ اوږدمهاله دي."
جمهور رییس غني هم خپل امریکايي سيال سره تر کتنې وروسته، خبریالانو ته خپل سفر بریالی وباله: "اصلي خبره ساده ده، ایا امریکا افغانستان پرېږدي او یا که د یوه نوي فصل پر بنسټ، افغانستان سره دوست، ملاتړې او هم پیمانه اوسي. د دې پوښتنې ځواب په قطعي ډول مثبت دی. زه باور لرم چې دا سفر یو بریالی سفر و."
د امریکا جمهور رییس جوبایډن هم له خپل افغان سیال سره تر کتنې وروسته وویل، امریکايي پوځیان به وځي، خو له افغانستان سره به د دوی مالي، سیاسي او پوځي ملاتړ تلپاتې وي.
جمهور رییس بایډن دا هم وویل چې افغانان به خپل برخلیک خپله ټاکي، خو امریکا به یې ترڅنګ ولاړه وي.
د افغانستان د ملي امنیت شورا هم له افغان ځواکونو سره د امریکا د هر ډول مرستو هرکلی کوي.
د دې شورا ویاند رحمتالله اندړ ازادي راډیو ته وویل، د مرستو دوام له نړیوالې ټولنې سره د افغانستان د ښو اړیکو ښکارندوی دی.
خو شنونکي بیا د دې سفر په اړه یوه خوله نه دي، ځینې یې له لاسته راوړنو ډک او ځینې بیا د تېرو ژمنو تکرار بولي.
د ولسي جرګې د امنیتي او دفاعي کمېسیون غړې مرسل نبيزاده وايي، دې سفر کې د امریکا هغه ډاډ ترلاسه شوی چې وړاندې مبهم و: "دوی نه یوازې د سږکال او بل کال لپاره د ۳،۳ میلیارډ ډالرو ژمنه کړې، بلکې د هوايي ځواکونو د تجهیز لپاره هغه قراردادیان چې دلته پاتېږي، دا ځواکونه به لا پیاوړي کوي. دغه شان جمهور رییس بایډن ویلي، افغانستان سپینه ماڼۍ کې یو ښه ملګری او دوست لري."
خو شنونکی عبدالباري عارض دا ژمنې د تېرو هغو تکرار بولي: "هغه څه چې افغان ولس یې په تمه و چې د اوسني بد وضعیت څخه د وتلو یا د جګړې د درېدو او د سولې د پرمختګ لپاره کوم مطلب واورېدل شي، هغه و نه شو. دا ژمنې چې د افغان ځواکونو ملاتړ کوي، تکراري دي."
جمهور رییس غني د پنجشنبې په ورځ د امریکا پلازمېنې واشنګټن ډيسي ته ورسېد او هلته یې له خپل ټیم سره یوځای د امریکا جمهور رییس ترڅنګ، د کانګرس له مهمو غړیو، د دفاع وزیر، د استخباراتو د مرکزې ادارې مشر، د ملي امنیت سلاکار او له هغو امریکایانو سره وکتل چې په افغانستان کې یې پوځي خدمت کړی.