امریکا د متحدو ایالاتونو د بهرنیو چارو وزیر وايي، واشنګټن دا ارزوي چې ایا طالبان په افغانستان کې د شخړې ختمولو ته جدي دي؟
انتوني بلېنکن وویل، د طالبانو ډله د سولې د ثابتو هڅو پرځای هڅه کوي چې په افغانستان زیاتې سیمې ونیسي.
دا څرګندونې داسې وخت کېږي چې ټاکل شوې د افغانستان او امریکا ولسمشران په څو ساعتونو کې سره وګوري او د افغانستان د روان وضعیت په باب بحث وکړي.
انتوني بلېنکن چې د پاریس په سفر بوخت دی، د جمعې په ورځ (د چنګاښ په ۴مه) وویل، په واشنګټن کې د افغانستان او امریکا د ولسمشرانو محمد اشرف غني او جو بایډن د کتنې په درشل کې پر افغان امنیتي ځواکونو حملې زیاتې شوي دي.
له ولسمشر غني سره په دې سفر کې پخوانی سیاسي مخالف عبدالله عبدالله هم ملګری دی او ټاکل شوې دوی په څو ساعتونو کې له ولسمشر بایډن سره د افغانستان پر وضعیت خبرې وکړي.
د افغانستان د سولې پروسه په داسې حال کې ټکنۍ شوې چې افغان امنیتي ځواکونه د وسله والو طالبانو د پسرلنیو عملیاتو پر وړاندې په مقابله بوخت دي.
د طالبانو دغو جګړو د ګڼو ولایتونو مرکزونو ته خطر پېښ کړی، له بلې خوا د دولتي ځواکونو د همکارۍ لپاره په څو ولایتونو کې په سلګونو ملېشه وو وسلې اخیستي دي.
د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن له خپل فرانسوي سیال سره په یوه خبري کنفرانس کې وویل: "موږ په افغانستان کې روان امنیتي وضعیت په دقت څارو، دا هم په غور ارزوو چې ایا طالبان په ټوله کې د افغانستان د روانې شخړې سوله ییز حل ته جدي دي؟"
د امریکا د متحدو ایالاتونو ولسمشر په اپرېل میاشت کې له افغانستانه د امریکايي ځواکونو د وتلو اعلان وکړ چې د مې میاشتې له لومړیو به د سېپټمبر تر ۱۱مې دا پروسه بشپړېږي.
له دې سره جوخت د افغانستان په بېلابېلو برخو کې د ناامنیو پېښې او د ولسوالیو لاس په لاس کېدل زیات شوي دي.
د امریکا دفاع وزارت اټکل کوي چې د افغانستان د ټولو ولسوالیو له ډلې د ۸۱ ولسوالیو پر مرکزونو کنټرول لري.
خو د افغانستان دفاع وزارت وخت ناوخت د ځینو ولسوالیو د بېرته نیولو او په ځینو نورو ولسوالیو کې د پوځي عملیاتو د پیل خبر ورکړی دی.
رویټرز اژانس لیکلي، له افغانستانه د امریکايي پوځیانو د نیمايي برخې وتل بشپړ شوي دي چې دا لړۍ به به په راروانو څو اوونیو کې بشپړه شي.
بل خوا چارواکي وايي چې د ۶۰۰ او ۷۰۰ ترمنځ نور امریکايي پوځیان به د ډیپلوماتانو د خوندیتوب د همکارۍ لپاره په افغانستان کې پاتې شي.
د امریکا ولسمشر جو بایډن ویلي، هغو افغانانو چې له امریکایانو سره همکاري کړې شاته نه پرېښودل کېږي.
هغه دا خبره د هغو افغان ژباړونکو او قراردادیانو په تړاو کړې چې په افغانستان کې یې له امریکايي ځواکونو سره کار کړی او اوس د جګړو په زیاتېدو خپل ژوند په خطر کې ګوري: "موږ لا وختي پروسه پیل کړې. هغو چې موږ سره مرسته کړې شاته نه پرېښودل کېږي. هغوی ته ښه راغلاست وایو لکه ګڼو نورو چې خپل ژوند په خطر کې اچولی او له موږ سره یې مرسته کړې."
د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن د جون په اتمه ویلي و چې دم ګړۍ ۱۸۰۰۰ افغانانو د وېزې لپاره غوښتنلیکونه ورکړي چې د نهو زرو کار یې روان دی.
هاخوا د راپورونو له مخې امریکايي چارواکو ویلي چې د جګړو په زیاتېدو او دغو افغان ژباړونکو ته د متوجه خطر په خاطر امریکا په دې لټه کې ده چې دا افغانان لومړی یو درېیم هېواد چې د اماراتو، بحرین، قطر او کوېټ ته ولېږل شي او له هغه ځایه یې غوښتنلیکونه تعقیب شي.
محب: طالبان هېڅ سولې ته ژمن نه دي او خبرو کې امتیاز ترلاسه کول غواړي
د افغانستان د ملي امنیت د شورا سلاکار حمدالله محب وایي، طالبان په افغانستان کې د زور د لارې واک ته رسېدل غواړي.
ښاغلی محب چې د جمهور رئیس محمد اشرف غني سره یوځای امریکا ته تللی، د امریکا غږ (اشنا راډیو) سره په ځانګړې مرکه کې وویل طالبان سولې ته ژمن نه دي.
محب زیاته کړه:" طالبانو وښوده چې تر نننه سولې ته هېڅ ډول تعهد نه لري، طالبانو غوښتل د سولې په خبرو کې امتیاز ترلاسه کړي او هغوی دا کار وکړ. د هغوی یوه ژمنه دا وه چې رښتیني مذاکرات به کوي، خو هېڅ رښتیني مذکرات یې نه دي کړي. موږ تر اوسه سولې ته د طالبانو تعهد نه دی لیدلی. د هغوی هیله په زور واک ته رسېدل دي. دا کار افغانستان د بربادۍ په لور بیایي او طالبان هم خپل هدف ته نه رسېږي."
د افغانستان د ملي امنیت سلاکار په یو شمېر ولایتونو کې د ولسوالیو د سقوط په هکله وویل چې طالبان د لومړي ځل لپاره د پټې جګړې پرځای علني جګړې ته راوتلي.
محب وویل، د یو شمېر سیمو نه د بهرنیو ځواکونو تر وتلو وروسته طالبانو غوښتل، د خلکو په منځ کې یوه "انتباه" پیدا کړي چې ګواکې د افغانستان حکومت سقوط کوي.
حمدالله محب په مرکه کې همداراز زیاته کړه، افغان ولس او حکومت به نظام سقوط کولو ته پرې نه ږدي: "طالبانو په دې تېرو څو ورځو کې څه نا څه پرمختګ کړی، مګر دا داسې کارونه نه دي چې مخه یې نه شي نیول کیدی. طالبانو د پټې جګړې نه راوتلي او ښکاره جګړه یې پیل کړې. هغوی صفونه لري او صفونه یې ماتېږي او وضعیت به تغیر خوري."
د ملي امنیت سلاکار واشنګټن ته د جمهور رئیس محمد اشرف غني په مشرۍ د افغانستان د پلاوي د سفر د هدف په هکله وویل چې له افغانستانه د بهرنیو ځواکونو تر وتلو وروسته د واشنګټن او کابل تر منځ د اړیکو نوی باب پیل شوی او په دې سفر کې به د جمهور رئیس جو بایډن او نورو سیاستوالو سره د افغانستان وضعیت اغېز لرلی شي، د اړیکو د نوي باب په جزییاتو خبرې اترې وکړي.
جمهور رئیس محمد اشرف غني د واشنګټن پر وخت پرون پنجشنبه (د چنګاښ۴مه) واشنګټن ته ورسېد.
ښاغلي غني په کانګرس کې د جمهوري غوښتونکو او دموکراتانو د مشهورو سیاستوالو سره وکتل او ټاکل شوې نن جمعه به په سپینې ماڼۍ کې د جمهور رئیس جو بایډن سره هم وګوري.
د امریکا د سنا په مجلس کې د جمهوري غوښتونکو د ګوند مشر سناتور مچ مککانل هیله څرګنده کړې چې د طالبانو پوځي پرمختګ او د کابل د پرځېدو احتمال ته په کتلو د امریکا جمهور رئیس جو بایډن باید له افغانستانه د ځواکونو د ایستلو پالیسي وځنډوي.
ښاغلي مککانل د پنجشنبې په ورځ (د چنګاښ ۳مه) د امریکا متحده ایالاتو ته د جمهور رئیس محمد اشرف غني د سفر په لومړۍ ورځ د کانګرس په ماڼۍ کې له ښاغلي غني سره وکتل. د افغانستان مصالحې د عالي شورا رئیس عبدالله عبدالله هم په دې کتنه کې د ښاغلي غني سره مل و.
ښاغلي مککانل د ملاقات نه وروسته په یوې اعلامیې کې لیکلي: "ویاړم چې د کانګرس په ماڼۍ کې مې جمهور رئیس غني ته په داسې حال کې هرکلی ووایه چې د دواړو هېوادونو اړیکې په یوې نازکې شیبې کې دي. د افغانستان نه د امریکایي عسکرو د ایستلو په هکله د جمهور رئیس بایدڼ پرېکړې زموږ افغان شریکان د هغو ګواښونو په مقابل کې یوازې پریښي چې د هغه ٰبایډن' سلاکارانو هم منلې چې شدید او مخ په خرابیدو دي."
ښاغلي مککانل استدلال کړی چې د امریکایي ځواکونو په وتلو سره طالبان زړور شوي او د وروستیو کلونو د لاسته راړونو د په شا کولو هڅه کوي چې په ځانګړي توګه د ښځو د حقونو په اړه او د کابل د نیولو په تکل کې دي، خو بیا هم هغه ټینګار کړی چې دغه "غمیزه" د مخنیوي وړ ده.
د افغانستان څخه د بهرنیو ځواکونو د بهیر د پیل راهیسې چې د مې په لومړۍ نیټه پیل شوی د افغانستان د دفاعي او امنیتي ځواکونو پر ضد د طالبانو بریدونو زور اخیستی او په څو تېرو اونیو کې یې څو ولسوالۍ نیولي دي.
ښاغلي مککانل د امریکا د دفاع وزیر په ګډون د لوړ پوړو پوځي مقاماتو په څرګندونو باندې په تکیه کولو خبرداری ورکړی چې د طالبانو د تحرکاتو په زیاتوالي سره د القاعده شبکه د بیا راپورته کېدو نیت لري.
د امریکا د دفاع وزیر لوېد اسټن یوه اوونۍ مخکې د امریکا د سنا د وسله والو ځواکونو د خدماتو کمېټې ته په استماعیه غونډه کې وویل، له افغانستانه د امریکایي ځواکونو د بشپړه وتلو وروسته به د القاعده شبکې او نورو تروریستي ډلې په دوو کلونو کې د دې توان ولري چې امریکا او متحدین یې وګواښي.
سناتور مککانل په اعلامیې کې ویلي چې هیله ده جمهور رئیس جو بایډن له افغانستانه د عسکرو د ایستلو پرېکړه وځنډوي.
د امریکا د سنا د بهرنیو اړیکو د کمېټې رئیس باب منندز، هم په یو ټویټ کې لیکلي چې د جمهور رئیس غني او ښاغلي عبدالله سره به وګوري.
هغه ویلي: "د طالبانو وروستیو پوځي پرمختګونو ته په پاملرنې د ٰافغاني' نجونو او ښځو د ساتنې لپاره په اقداماتو او دا چې امریکا څنګه کولای شي په افغانستان کې د ثبات ملاتړ وکړي، په دې لړه به خبرې وکړو."
جمهور رئیس غني سره په دې سفر کې د هغه لومړی مرستیال امرالله صالح د ملي مصالحې عالي شورا رئیس عبدالله عبدالله، د ملي امنیت سلاکار حمدالله محب او یو شمیر نور چارواکي ملګرتیا کوي.