افغانستان
مسافرین: د کابل-ګردېز پر لویه لار امنیتي پېښې بیا زیاتې شوي
د کابل ګردېز په لویه لاره تلونکي مسافر وایي، چې په دې وروستیو کې یو ځل بیا د لوګر ولایت په اړونده سیمو کې ناامنیو زور اخیستی او نږدې هره ورځ د افغان ځواکونو او وسله والو تر منځ نښتې کېږي، چې ډیری وخت په کې په لاره تلونکو مسافرو ته هم زیان اوړي.
د خوست اوسېدونکی لاهور جان لکڼوال، چې اوس مهال په کابل کې اوسېږي وایي، د کابل او ګردېز تر منځ د لوګر په اړونده سیمو کې د لویې لارې پر سر د نښتو، چاودنو او ناامنیو له امله ډېر وخت خپل کور ته د تګ زړه نشي ښه کولی.
یوازې د جنګ د ښکېلو غاړو تر منځ جګړې نه، بلکې د وسله والو طالبانو له لوري چېک پاینټونه او د کمېن نیول بله هغه اندېښنه ده، چې د رسمي چارو لپاره مرکز او ولایاتو ته تلونکي نظامي او دولتي کارکونکي یې هم اندېښمن کړي دي.
د لوګر د مرکز او کابل تر منځ دا لاره کابو ۶۵ کیلو متره اوږدوالۍ لري، چې ګڼ شمېر مسافر ورته د پل صراط نوم هم اخلي.
په دې لاره د خوست، پکتیا، پکتیکا، لوګر ولایتونو خلک مرکز کابل او نورو سیمو ته سفر کوي.
خو د لوګر سیمه ییز چارواکي د لارې د امن کولو لپاره د تازه هڅو د پیل او په لنډ وخت کې د لارې د امن کیدو خبر ورکوي.
د لوګر د والي ویاند دیدار احمد لونګ ازادي راډیو ته وویل: "د لوګر کابل د لویې لارې د امنیتي وضعیت د ښه کولو لپاره په موخه هلې ځلې شوي، ولایتي اداره هڅه کوي او تمه ده چې ډېر لنډ وخت کې به د دې لارې امنیتي وضعیت ښه شي."
د کابل ګردېز د لویې لارې د ناامنۍ په اړه مسافر په داسې مهال اندېښنه څرګندوي، چې تېره ورځ یکشنبه د لوګر ولایت د مرکز اړوند د علي خان کلا په سیمه کې د افغان ځواکونو او وسله والو طالبانو تر منځ نښته کې د مرمۍ له لګېدو وروسته د تېلو یوه شخصي ټانکر اور واخېست چې ورسره سم لاره هم د څو ساعتونو لپاره وتړل شوه.
کابو یوه نیمه اوونۍ وړاندې د جون په ۱۴مه د دې ولایت د مرکز اړوند د خضر په سیمه کې د افغان امنیتي ځواکونو او وسله والو طالبانو تر منځ نښته کې ۱۲ مسافر ټپیان شول.
دغه مسافر وایي، ځینې وخت په لاره کې د بمونو ځای پرځای کول، د کمینونو نیول او د کم وخت لپاره چریکي بریدونه هغه څه دي، چې له امله یې هره ورځ لاره د څو ساعتونو لپاره د خلکو پر مخ تړل کېږي.
د ورځې تازه خبرونه دلته ولولئ
طالبانو په فاریاب کې یوه مېرمن په عام محضر کې په درو ووهله
په فاریاب ولایت کې د طالبانو سیمه ایزو چارواکو (د مرغومي اتمه) یوه ښځه په عام محضر کې په درو ووهله.
د طالبانو سترې محکمې پرون په یوه بیان کې وویل، د تعزیری سزا دا حکم پر هغه ښځه چې په غلا تورنه وه، تطبیق شو.
د بیان له مخې دا ښځه د فاریاب ولایت د اندخوی ولسوالۍ د لومړنۍ محکمې له خوا په ۳۹ درو محکومه شوې وه او د سترې محکمې له تایید وروسته حکم پرې تطبیق شو.
د طالبانو د حکومت ستره محکمه وايي چې په تېرو دریو اونیو کې پر شاوخوا ۵۰ کسانو تعزیري سزاګانې تطبیق شوې دي.
د بشري حقونو ډلې پر طالبانو انتقاد کوي چې د بشري حقونو اصولو ته درناوی نه کوي او دا هم وايي چې د تورنو د محاکمې بهیر شفاف نه دی.
په خوست کې سلګونه کسانو د پاکستان پرضد اعتراضیه مظاهره وکړه
د خوست ولایت یوشمېر اوسېدونکو د افغانستان پر خاوره د پاکستان د حملو پر وړاندې د اعتراض په توګه لاریون وکړ.
سلګونه کسان نن (د مرغومي ۸مه) د خوست ښار په سرګردان چوک کې راټول شول او په یوه اعتراضیه غونډ کې یې د پاکستان حملې وغندلې. معترضانو د پاکستان پرضد شعارونه ورکړل.
د تېرې اونۍ د سه شنبې په ماښام د پاکستان پوځ د پکتیکا ولایت پر برمل ولسوالۍ هوايي حملې وکړې چې په نتیجه کې یې له ۵۰ ډېر ملکي وګړي ووژل شول.
د طالبانو چارواکو پرون وویل چې د پکتیا او خوست ولایتونو له اړوندو سیمو څخه د ځوابي حملو په ترڅ کې ۱۹ پاکستاني سرتېري وژلي دي.
د رحمت شاه غبرګې سلیزې
ټېسټ کرکټ؛ افعانستان د درېیمې ورځې ترپایه ۴۲۵ منډې وکړې
د افغانستان او زمبابوې ترمنځ د لومړۍ ټیسټ لوبې درېیمه ورځ بشپړه شوه او افغانستان یوازې د دوه لوبغاړو په سوځېدو سره ۴۲۵ منډې وکړې.
دغه سیالي چې د ډسمبر په ۲۶مه نېټه پیل شوې ده، زمبابوې د خپلې لومړۍ پاڼۍ په بشپړولو سره ۵۸۶ منډې کړې وې چې لا هم افغان لوبډله ترې ۱۶۱ منډې شاته ده.
د افغانستان لپاره په توپوهنه کې رحمت شاه د خپل ټيسټ کرکټ لومړنۍ غبرګه سلیزه ووهله او لا هم په ۲۳۱ منډو ناسوځېدلی ولاړ دی. دغه راز لوبډلمشر حشمت الله شهیدي بیا په ۱۴۱ منډو ناسوځېدلی ولاړ دی.
په دې ټیسټ سیالۍ کې رحمت شاه او حشمت الله ۳۶۱ منډې ملګرتیا کړې ده چې دا د افغانستان د ټيسټ کرکټ په تاریخ کې تر ټولو اوږده ملګرتیا ده.
په روانې پاڼۍ کې یوازې صدیق اتل او عبدالمالک اوټ شوي لوبغاړي دي.
د ویلو ده چې دغه ټیسټ لوبه به د ډسمبر میاشتې تر ۳۰مې نیټې پورې روانه وي.
نږدې سل کورنۍ پرون له ایران او پاکستان راستنې شوي
د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر خبري اژانس له ایران او پاکستان څخه د ۹۷ کورنیو د ستنېدو خبر ورکړ.
دغه اژانس خبر ورکړی، چې «پرون د تورخم له لارې ۱۲ کورنۍ، د کندهار د سپین بولدک له لارې ۱۳، د نيمروز د ورېښمو پله له لارې ۳۱ او د هرات د اسلام کلا له لارې ۴۱ کورنۍ هېواد ته راستنې شوې دي.» په خبر کې نه دي ویل شوي، چې دغه کورنۍ په خپله خوښه که په جبري ډول افغانستان ته اخراج کړای شوي دي. پاکستان د ۲۰۲۳م کال د نومبر له لومړۍ نېټې د بې اسناده افغان کډوالو ډله ییز اخراج پیل کړی، ورسره له ایران او نورو هېوادونو هم د افغان کډوالو د اخراج لړۍ روانه ده.
ټېسټ کرکټ؛ رحمت شاه د زمبابوې پر وړاندې سلیزه ووهله
د افغانستان او زمبابوې ترمنځ د پیل شوې لومړۍ ټېسټ لوبې درېیمه ورځ هم پيل شوې ده چې د غرمې ډوډۍ تر دمې پورې رحمت شاه او لوبډلمشر حشمت الله شهیدي توپوهنه وکړه.
د دې خبر تر لیکلو پورې د دوه افغان لوبغاړو تر سوځېدو وروسته د افغانستان د لومړۍ پاڼۍ ټولې منډې ۱۹۱ دي.
په دې پاڼۍ کې افغان لوبغاړي رحمت شاه سلیزه ووهله، هغه په ۱۰۴ منډو ناسوځېدلی ولاړ دی.
دغه راز حشمت الله شهیدي بیا په ۵۱ منډو ناسوځېدلی ولاړ دی، خو لا هم افغان لوبډله په لومړۍ پاڼۍ کې له زمبابوې څخه ۳۹۵ منډې شاته ده.
نن د لوبې دوه نور پړاوونه هم پاتې دي، که افغان لوبډله د ورځې تر پایه پورې توپوهنه وکړای شي، نو ښايي د زمبابوې د لومړۍ پاڼۍ ۵۸۶ منډو ته ور نېږدې شي.
د ویلو ده چې د دې ټیسټ لوبې دوه نوې ورځې هم پاتې دي.
طالبانو تېرو دریو اوونیو کې پنځوسو کسانو ته سزاوې ورکړي
د طالبانو تر ولکې لاندې ستره محکمه وايي، په تېرو درېیو اوونیو کې څه باندې ۵۰ کسانو ته تعزیري سزاګانې ورکړل شوي دي.
د دغې محکمې ویاند عبدالرحیم راشد پرون کورنیو رسنیو ته ویلي، چې دغو کسانو ته په خوست، فاریاب، میدان وردګ، کاپیسا، کابل، غزني، پکتیا، کندوز، سمنګان، پکتیکا او پروان ولایتونو کې په عام محضر کې دغه سزاګانې ورکړل شوې دي.
د بشري حقونو ډلو پر طالبانو انتقاد کړی، چې د بشري حقونو اصولو ته درناوی نه کوي او د تورنو کسانو د محاکمې بهیر یې شفاف نه دی.
د طالبانو دفاع وزارت رسنیو سره خبرو کې د ۱۹ پاکستاني سرتېرو د وژنې ادعا کړې
د طالبانو د دفاع وزارت ځینو سرچینو کورنیو رسنیو سره خبرو کې د لږ تر لږه ۱۹ پاکستاني سرتېرو د وژنې ادعا کړې ده. سرچینو ازادۍ راډیو ته هم ویلي چې د پاکستاني پوله ساتو په ډزو کې د پکتیا د ډنډپټان ولسوالۍ په شپولې سیمه کې لږ تر لږه ۳ ځایي اوسېدونکي وژل شوي او دوه ټپیان دي.
د خوست ولایت علیشېرو ولسوالۍ اوسېدونکي بیا وایي کرښې ته نږدې سیمو کې شاوخوا ۳۰۰ کورنۍ د جګړې له وېرې نورو سیمو ته کډه شوې دي.
د پنجشنبې په شپه هم د دې ولایت په ډنډپټان ولسوالۍ کې د طالبانو او پاکستاني ځواکونو ترمنځ د وسلوالې شخړې راپور ورکړل شوی و.
پکتیا او خوست کې د طالبانو د حکومت حکومت سرچینې نښتې تاییدوي او وایي چې پاکستاني اړخ ته یې مرګ ژوبله اړولې خو په خبره یې دقیق شمېر به وروسته شریک کړي.
د پاکستان حکومت تر اوسه په دې اړه رسماً څه نه دي ویلي.
کابل کې چاودنه شوې
په کابل کې د یوې چاودنې په نتیجه کې د لږ تر لږه څلورو ملکیانو د ټپي کېدو خبر ورکړل شوی دی.
د کابل لپاره د طالبانو د امنیې قوماندانۍ ویاند خالد ځدراڼ نن شنبه ویلي، چې دغه چاودنه شیخ زاید روغتون ته څېرمه شوې چې څلور ملکیان برسېرن ټپیان شوي دي.
د هغه په وینا تر پېښې وروسته د طالبانو پوځیان سیمې ته رسېدلي او څېړنه پیل شوې ده.
لا د دغې چاودنې مسوولیت چا نه دی منلی، خو په کابل کې تر دې مخکې د دغسې ځینو چاودنو مسوولیت د طالبانو مخالفو ډلو منلی دی.
د ملګرو ملتونو د امنیت شورا مشرې پر طالبانو غږ کړی چې د ښځو او نجونو د حقونو له محدودوونکو پالیسیو لاس واخلي
د ملګروملتونو امنیت شورا یو وار بیا په افغانستان کې د طالبانو پر هغو پالیسیو او تګلارو ژوره اندیښنه ښکاره کړه چې په دې هیواد کې د ښځو او نجونو بشري اساسي حقونه یې سخت محدود کړي دي.
په هغه اعلامیه کې چې د امنیت شورا مشرې لیندا ټوماس ګرینفلډ پرون جمعه ناوخته د ملګروملتونو په ویبپاڼه کې خپره کړې، ویل شوي چې د افغانستان په اړه د امنیت شورا د ډسمبر د دولسمې د غونډې په تړاو د دې شورا غړي د طالبانو د هغو پالیسیو او کړنو دوامداره منفي اغیزو ته ژوره اندیښنه لري چې د افغانستان په سوله، ثبات او پرمختګ او د دې هیواد پر وګړو یې کړي او هم د ښځو او نجونو بشري حقونه او اساسي آزادۍ محدودوي.
د امنیت شورا غړیو خپل ۲۶۸۱ (۲۰۲۳) پریکړه لیک ته په اشارې سره د افغانستان د راتلونکي او اوږدمهاله پرمختګ لپاره د ښځو او نجونو د بشپړ، مساوي، معنی لرونکي او خوندي ګډون د ډاډمن کولو پر اړتیا ټینګار کړی او له طالبانو یې غوښتي چې ژرترژره دې د طبي زده کړو په مرکزونو کې د ښځو پرزده کړو د بندیز په ګډون له دغو پالیسو او چلندونو لاس واخلي.
د امنیت شورا په وینا په دې برخه کې مثبت پرمختګونه له نړیوالې ټولنې سره د باور جوړولو لپاره خورا مهم دي.
د امنیت شورا غړیو دغه راز په افغانستان کې د ناوړه اقتصادي او بشري وضعیت او په دې هیواد کې د بشري فعالیتونو د دوام لپاره د بودیجې د کموالي او د بشري مرستو په وړاندې د ځینو خنډونو په اړه هم اندیښنه وښوده خو له ټولو ننګونو سره سره یې په دې هیواد کې د ستونزو پرحل لارو ټینګاروکړ.
د ملګروملتونو امنیت شورا د افغانستان روان وضعیت په تیره د ښځو او نجونو بشري وضعیت ته اندیښنه داسې مهال څرګندوي چې د طالبانو حکومت تراوسه نه یواځې د دې نړیوالې ادارې او نورو لورو د دغو اندیښنو د لیري کولو لپاره اقدام ندی کړی بلکې پرښځو او نجونو یې فشارونه لازیات کړي دي.
متقي د سوریې د نوي حکومت له باندنیو چارو وزیر سره خبرې وکړې
د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت وايي چې د باندنیو چارو وزیر یې د سوریې د انتقالي حکومت له بهرنیو چارو وزیر اسعدحسن الشیباني سره ټیلفوني خبرې کړي دي.
امیرخان متقي په دې ټیلفوني تماس کې الشیباني ته د سوریې د باندنیو چارو وزیر د ټاکل کېدو په خاطر مبارکي ویلې او د سوریې د نوي حکومت د عفوې او ښې حکومتولۍ دریځ یې ستایلی دی.
د طالبانو د باندنیو چارو وزارت پرون (جمعه) په دې اړه په خپله خبرپاڼه کې ویلي چې د سوریې د انتقالي حکومت د باندنیو چارو وزیر هیله څرګنده کړه چې د افغانستان او سوریې ترمنځ اړیکې لا پراخې شي او د دواړو هیوادونو پلاوي له یو بل سره وویني.
د طالبانو حکومت په داسی حال کې د بشار اسد د رژیم د پرزېدو او د احمد الشرع په مشرۍ د ځواکونو د واک ته رسیدو ملاتړ کړی چې دغو ځواکونو په سوریه کې ښځو ته د کار او زده کړو په شمول د ازادیو د ورکولو ژمنه کړې ده. خو طالبانو ښځې د زده کړو او کار په شمول له ټولو لومړنیو بشري حقونو محرومې کړي دي.