افغانستان په بروکسل کې د ناټو د دفاع وزیرانو په دوه ورځنۍ غونډه کې د بحث له مهمو مسئلو څخه دی.

دا غونډه نن (چارشنبه د جون ۲۶) رسماً پیلېږي او تمه کېږي چې د ناټو د غړو هېوادونو دفاع وزیران او متحدان به‎یې د پنجشنبې په ورځ د افغانستان د سولې او امنیت په اړه خبرې وکړي.

تر دې مخکې د سې شنبې په ورځ د ناټو عمومي منشي ینس سټولټنبرګ خبریالانو ته وویل، د سولې د ټینګښت لپاره یو ښه فرصت رامنځته شوی دی.

سټولټنبرګ زیاته کړه: "په داسې حال کې چې امنیتي وضعیت لاهم له ننګونو ډک دی، موږ د سولې د ټینګښت لپاره یو بې‌ساری فرصت ګورو. ناټو په افغانستان کې یو سوله‌ییز جوړجاړي ته د رسېدو لپاره د امریکا د هڅو او د افغان ځواکونو تمویل ته د ژمنتیا بشپړ ملاتړ کوي، او دا دواړه مسئلې په افغانستان کې د سولې د شرایطو د چمتو کولو لپاره مهمې دي."

ناټو ویلي، افغان ځواکونه تر ۲۰۲۴ م کال پورې تمویلوي. د افغان ځواکونو کلنی لګښت نږدې پنځه میلیارده ډالره اټکل کېږي چې یوه لویه برخه‎یې د امریکا متحده ایالات ورکوي.

په دې غونډه کې د افغانستان د دفاع سرپرست وزیر اسدالله خالد، په افغانستان کې د ناټو د غوڅ ملاتړ مأموریت عمومي قوماندان جنرال سکاټ مېلر او کابل کې د ناټو لوړپوړی ملکي استازی نیکلاس کې هم برخه لري.

همدارنګه په غونډه کې به د ملګرو ملتونو، اروپايي ټولنې او نړیوال بانک استازي هم ګډون وکړي.

د ایرلنډ پولیس وايي، د پلازمینې بلفاست په جنوبي لویدیز مګ وایرزبریج سیمه کې وسله والو دوه کسان وژل په ډزو وژلي او دوه نور ټپیان دي.

پولیسو ویلي، اوسمهال د عام خلکو لپاره کوم خطر نشته.

تراوسه د برید انګیزه روښانه نه ده.

اروپايي ټولنه وايي، د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ له لورې پر دې ټولنه د لګول شویو لوړو تعرفو او سوداګریزو ستونزو پر حل لارو او متقابلو اقداماتو کار کوي.

رویترز خبري اژانس نن چهارشنبې د اروپايي کمیسیون په حواله راپور ورکړی چې د دغې ټولنې غړي هېوادونه له امریکا سره د سوداګرۍ په خبرو اترو کې د یوې پایلې د ترلاسه کولو په تمه دي.

ټاکل شوې د اروپايي ټولنې د سوداګرۍ کمیشنر ماروس سیفکویچ نن ماسپښین د امریکا د سوادګرۍ له وزیر هاورډ لوټنیک سره د لوړو تعرفو په اړه خبرې وکړي.

امریکا له اروپايي ټولنې د توکو پر صادراتو لس سلنه او د دې ټولنې د پولادو پر صادراتو۵۰سلنه، د المونیو پر صادراتو۲۵سلنه او د موترو پر پروژه جاتو ۱۰سلنه تعرفه وضعه کړې ده.

د ملګرو ملتونو امنیت شورا په یوه پریکړه لیک کې د دغه سازمان له ۱۹۳ غړو وغوښتل چې د غزې په ګډون یو شمیر هېوادونو کې د روانو جګړو هواري ته ټولې ممکنه لارې چارې وسنجوي.

د دوی اشاره د اوکراین، سوډان، هیټي او میانمار جګړو او شخړو ته وه چې هره ورځ د انسانانو ژوند اخلي.

د ملګرو ملتونو سرمنشي انتونیو ګوتیریش وویل، لوږه اوس په غزه کې د هر کور دروازه ټکوي او په خبره یې اسراییل غزې ته د ملګرو ملتونو د مرستو مخه نیولې ده.

ملګرو ملتونو وړاندې تر دې په ځلونو په غزه کې د بشري ناورین خبرداری ورکړی، خو هلته د جګړې په کچه کې کوم بدلون نه دی راغلی.

یوه تازه راپور کې ویل شوي چې شاوخوا زر تنه فلسطینیان تیرو څو اونیو کې داسې مهال وژل شوي چې د مرستو ټولولو مرکزونو کې مرستو ته راټول شوي وو.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ له جاپان سره د یوې سوداګریزې معاملې خبر ورکړی او له هغه هېواده واردیدونکو توکو باندې یې ګمرکي تعرفه ۱۵ فیصدو ته راښکته کړې.

پخوا دغه تعرفه ۲۵ فیصده وه.

ټرمپ د سه شنبې په ورځ ویلي، له دغې معاملې سره به سلګونه زره کسانو ته د کار زمینه برابره شي او په خبره یې پخوا هیڅ داسې یو کار نه و شوی.

د امریکا ولسمشر پر خپله ټولنیزه پاڼه ( سوشل تروټ) لیکلي، هغه له جاپان سره تل پراخه اړیکو ته دوام ورکوي.

د ټرمپ د معلوماتو له مخې جاپان به د ده په لارښوونه په متحده ایالتونو کې ۵۵۰ میلیارده ډالره پانګونه وکړي او خپل اقتصاد به د امریکایي موټرو او وریجو لپاره پرانیزي.

متحده ایالاتو د سه شنبې په ورځ، د جولای په ۲۲مه اعلان وکړ چې د ملګرو ملتونو د تعلیمي، علمي او کلتوري سازمان، یونیسکو څخه به ووځي.

واشنګټن ادعا کړې چې یونیسکو "د اسراییلو ضد دریځونه نیولي دي."

د سپینې ماڼۍ مرستیالې ویاندې انا کیلي نیویارک پوسټ ته وویل چې ولسمشر ټرمپ پریکړه کړې چې متحده ایالات له یونیسکو څخه وباسي.

هغې ادعا وکړه چې یونیسکو " له تفرقه اچوونکو اجنډاګانو او پالیسیو ملاتړ کوي چې په بشپړ ډول د هغو پالیسیو سره په ټکر کې دي چې د امریکا خلکو په نومبر کې رایه ورکړې وه."

میرمن کیلي د تیر کال د ولسمشرۍ ټاکنو ته اشاره کوله، چې په نومبر کې ترسره شوې او ډونالډ ټرمپ په کې بریالی شو.

د یونیسکو څخه د متحده ایالاتو د وتلو پریکړه به د ۲۰۲۶ کال د دسمبر په پای کې پلي شي.

ولسمشر ټرمپ په ۲۰۱۸ کال کې د خپلې لومړۍ دورې په جریان کې له یونیسکو څخه امریکا وویستله ځکه چې هغه وویل دا سازمان د اسراییلو ضد دریځونه نیسي.

بیا په ۲۰۲۳ کې، پخواني ولسمشر جو بایډن متحده ایالات بیرته یونیسکو ته شامل کړل.

متحده ایالاتو او اسراییلو په ۲۰۱۱ کال کې هغه مهال د یونسکو تمویل بند کړ چې دغه سازمان فلسطین ته د یوه دولت په توګه غړیتوب ورکړ.

ټاکل شوې د اوکراین او روسیې مرکچیان سبا چهارشنبه په ترکیه کې د سولې بل پړاو خبرې پيل کړي.

دا خبره د اوکراین ولسمشر ولودمیر زلنسکي داسې مهال کړې چې سولې ته د رسیدو لپاره پر کرملین د لویدیځ فشارونه زیات شوي دي.

تر دې وړاندې ستانبول کې دوه پړاوه خبرې شوي، خو په ظاهره یې د جګړې پر لیکو کوم اغیز نه دی کړی.

د سولې د نوي پړاو دا خبرې داسې مهال پلان شوي چې روسیې د اوکراین پر پلازمېنې او نورو ښارونو خپلو خونړیو هوایي بریدونو ته دوام ورکړی دی.

د سولې پر خبرو سربیره د زندانیانو تبادله د سبانیو خبرو مهمې مسسلې دي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ په دې وروستیو کې مسکو ته ۵۰ ورځې مهلت ورکړ چې له اوکراین سره سوله وکړي، که نه پراخ بندیزونه به پرې ولګوي.

د یونان ساحل ساتونکو کریت ټاپو ته څېرمه ۷۴ کډوال وژغورل.

دا د هغو سلګونو کسانو یوه برخه ده چې د تېرې اوونۍ په پای کې دغه ټاپو ته رسېدلي دي.

د یوناني رسنیو د پروني راپور له مخې، قاچاقبرانو له شمالي افریقا څخه د مدیترانې په اوږدې لارې دا کسان یونان ته رسولي دي.

د راپورونو له مخې، ژغورل شوي کسان کالي لیمینیس بندر ته یووړل شول.

د لومړنیو راپورونو له مخې، د ژغورل شوو کسانو روغتیايي وضعیت ښه بلل شوی.

یوناني چارواکي وایي، نژدې ۳۰۰ کډوال د اوونۍ په پای کې کریت ته رسېدلي دي. دوی وايي، دا ښيي چې د لیبیا په څېر له هېوادونو څخه د انسانانو قاچاق لا هم دوام لري، سره له دې چې له لیبیايي چارواکو سره ډیپلوماتیک تماسونه روان دي او پر هغو فشار راوړل کېږي چې د خپلو کډوالو مخه ونیسي.

د پاکستان لږ تر لږه ۸ ملیشه سرتیري د وزیرستان په اورکزي ولسوالۍ کې له وسله والو سره په نښته کې وژل شوي او ۱۱ نور ټپیان شوي دي.

ځایي سرچینو نن دوشنبه د فرانسې خبري اژانس ته ویلي چې نښته د همدې ملیشو پر کاروان پيل شوه او څو ساعته یې دوام وکړ.

خبر کې راغلي چې ۴ تنه وسله وال مخالفان هم وژل شوي دي.

له افغانستان سره پر پوله قبایلي سیمو کې په دې وروستیو کې دغه ډول پیښې زیاتې شوې دي.

د پاکستان پولیسو نن دوشنبه ( د چنګاښ ۳۰مه) ویلي، له ۱۲ زیات کسان یې په بلوچستان کې د" ناموسي وژنې" د یوې ویډیو له خپریدو وروسته نیولي دي.

د دغې وژنې قربانیان " بانو بي بي " او " احسان الله" بلل شوي چې تیره میاشت له تیښتې وروسته نیول شوي او په ډزو وژل شوي دي.

د دغې وژنې ویډیو تازه ټولنیزو رسنیو ته راوتلې چې پراخ غبرګونونه یې پارولي دي.

په نیول شویو کسانو کې د نجلۍ هغه سپین ږیری خپلوان شامل دی چې په یوه قومي جرګه کې یې د دغې سارایي محکمې پریکړه کړې ده.

د بلوچستان ایالتي حکومت دا یو "بوږنونکی" جنایت بللی او د ترهګرۍ د تور قضیه یې ورته پرانستې ده.

د پاکستان په لرې پرتو سیمو کې وخت نا وخت د پت په نوم دغسې تاوتریخوالي کیږي.

د اوکراین پوځ وايي، روسیې د دې هېواد پر ختیځو سیمو حملو ته زور ورکړی او وايي چې د دواړو خواوو ترمنځ په یوه ورځ کې له سلو زیاتې نښتې شوې دي.

د اوکراین د وسله والو ځواکونو ستر درستیز پرون یکشنبې په یو بیان کې وویل چې پرون یې د ورځې په اوږدو کې د روسیې له خوا د ۱۲ حملو راپور ترلاسه کړ.

په بیان کې راغلي چې په دې ترڅ کې د اوکرایني ځواکونو پر سنګرونو۷۱ رهبري شوي بمونه غورځول شوي دي. دا ارقام خپلواکو سرچینو نه دي تایید کړي.

د اوکراین پوځ وايي، د دې حملو ډېر تمرکز د پوکروفسک ښار پر شاوخوا وو چې د روسي ځواکونو قطعو له بېلابېلو اړخونو ۳۶ حملې پرې وکړې.

پوکروفسک د دونېڅک ښار په لویدیځ کې مهم ستراتیژیک ښار دی چې له څو میاشتو راهیسې درنې جګړې پکې روانې دي او اوس تقریبا ټول ویجاړ شوی دی.