د بلخ والي عطا محمد نور وايي، په چمتال ولسوالۍ کې د ښه امنیت د ټينګښت لپاره یوه پوځي اډه جوړېږي.

ښاغلي نور دا خبره پرون ازادي راډيو ته وکړه.

هغه وویل، د چمتال ولسوالۍ په بشپړه توګه له وسله‎والو طالبانو تصفیه شوې، خو د راتلونکې لپاره دې ته اړتیا لیدل کېږي چې یوه پوځي اډه او څو نورې پوستې په‎کې جوړې شي.

نوموړی وايي:

"دا ځل دې موافقې ته ورسېدو چې دلته به یوه پوځي اډه جوړېږي. د دې تر څنګ چې پوځي اډه جوړېږي د بلخ په وروستۍ سیمه د چمتال په کلیو کې څو پوستې جوړېږي."

ښاغلي نور وویل، د پوځي مرکز په جوړولو باندې د شاهین قول اردو او د بلخ امنیتي چارواکو ورسره موافقه کړې ده.

هغه دا هم وویل چې د چمتال ولسوالۍ په تصفیوي عملیاتو کې ۴۰ وسله‎وال طالبان وژل شوي دي.

د بلخ والي د پنځو افغان پوځیانو وژل کېدل هم تائید کړل، خو وسله‎والو طالبانو بیا ادعا کړې چې په چمتال کې یې ۱۷ افغان پوځیان وژلي دي.

د افغانستان د ښځو د سیاسي مشارکت شبکه وایي، طالبانو د بیا واکمنۍ په څلورو کلونو کې د ښځو سیستماتیکې ځپنې او له سیاسي، ټولنیز او روزنیز ژونده د هغوی ګوښه کولو ته دوام ورکړی دی.

دغې شبکې دا خبره نن شنبه ( د اګست ۹مه) په هغې خبرپاڼه کې کړې چې د طالبانو د بیا واکمنۍ د ۴مې کلیزې په درشل کې یې خپره کړې.

شبکې له نړیوالې ټولنې غوښتي چې د طالبانو حکومت دې په رسمیت نه پيژنی او مشرتابه دې له بندیزونو سره مخامخ او قانوني چلند باید ورسره وشي.

طالبان د ۱۴۰۰ لمریز کال د اسد په ۲۴مه د جمهوري نظام تر سقوط وروسته په افغانستان کې د دویم ځل لپاره واک ته ورسېدل.

دوی د واک په لومړنیو اونیو کې د ښځو لپاره د جمهوریت د نظام ځانګړی شوی وزارت او د بشري حقونو کمیسیون منحل او پر ښځو یې له شپږم ټولګي پورته تحصیل په ګډون بیلابیلو برخو کې بندیزونه ولګول.

د بې پولې خبریالانو ټولنه وایي، په وروستیو کې په افغانستان کې د خبریالانو نیول او په جبر له هغوی نه د اعترافاتو اخیستل، د ازادو رسنیو د ځپلو لپاره د طالبانو د کمپاین شدت ښيي.

دغې ټولنې د جمعې په ورځ ( د اګست ۸مه) په یوه خبرپاڼه کې د رسنیو او خبریالانو ځپل غندلي او د نیول شویو خبریالانو د سملاسي ازادۍ غوښتنه یې کړې ده.

خبرپاڼه کې راغلي چې د روان میلادي کال د جولای له ۲۲مې تراوسه( په تیرو دریو اونیو کې) په کابل کې لږ تر لږه څلور خبریالان او رسنیز کارکوونکي د طالبانو د استخباراتو او یا هم امربالمعروف او نهی عن المنکر د کارکوونکو له خوا په خپل سر نیول شوي دي.

دوی ویلي چې دغه ډول توقیفونه د بیان ازادۍ ګواښي او هم عادلانه محکمې ته د لاسرسي حق نقضوي.

د بې پولې خبریالانو سازمان پر نړیوالې ټولنې غږ کړی چې د بیان ازادۍ په وړاندې د طالبانو د حکومت پر کړنو چوپ پاته نه شي.

د افغانستان د خبریالانو مرکز د جمعې په ورځ وویل چې د طالبانو استخباراتو په بامیانو کې د ( نسیم راډیو) مسول مدیر او دوه خبریالان نیولي دي.

د پاکستان اردو ادعا کوي چې امنیتي ځواکونو هغه ۳۳ وسلوال چې هڅه یې کوله له افغانستانه د پاکستان جنوب لویدیځې نا آرامې سیمې ته داخل شي وژلي دي.

د پاکستان د اردو د جمعې ورځې اعلامیې وویل چې دغه شپني عملیات د بلوچستان په ژوب په ولسوالۍ کې هغه مهال وشول چې عسکر له خوارجو سره مخامخ سول.

د پاکستان حکومت پاکستاني طالبانو او بلوڅ بیلتون پالو ته د خوارج اصطلاح کاروي.

د پاکستان اردو وايی د پاته وسله والو د موندنې او له مینځه وړلو لپاره د پلټنې او تعقیب عملیات روان دي.

اسلام آباد وايي پاکستانی طالبان د افغانستان له خاورې په پاکستان کې بریدونه کوي خو کابل تل دغه ادعا بی اساسه ګڼلې او رد کړې.

د پاکستان اردو پرته لدې چې کوم دلیل وړاندې کړي دا هم ویلي چې وژل شوي وسلوال دهند له ملاتړه برخمن وو.

پاکستانی طالبانو یا کومې بلې ډلې هم د پوځ د ادعا په غبرګون کې څه نه دي ویلي او ازادي راډیو په خپلواکه توګه د پوځ ادعا نه شي تاییدولای.

څه دپاسه زر کورنۍ د جمعې په ورځ له ایران او پاکستان افغانستان ته ستنې شوي دي.

د طالبانو د حکومت تر کنټرول لاندې باختر دولتي خبري آژانس رپوټ ورکوي چې یو زر او ۱۱۴ کورنۍ او په دوی کې ۲۰۲ کورنۍ د ننګرهار د تورخم ، ۹۲ کورنۍ د کندهار د سپین بولدک ، ۱۱۰ کورنۍ د نیمروز د ابریشم پل او ۷۱۰ کورنۍ د هرات د اسلام کلا له لارې هیواد ته ستنې شوي دي.

خبر زیاتوي چې د غو کورنیو د طالبانو د حکومت لخوا مرسته ترلاسه کړې ده.

بلخوا په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د بشري استوګنې پروګرام (یو ان -هبیتات) وايی په ټولنه کې د راستنیدونکو د ادغام موفقیت د محلی بنسټونو په مټ هراړخیزو او منظمو هلوځلو ته اړتیا لري.

ملګرو ملتونو ویلي خصوصا له ایرانه افغانستان ته د ګڼ شمیر افغانانو ستنول افغانستان له یو نوی بیړني حالت سره مخ کوي.

ټاکل شوې ده چې د امریکا او روسیې ولسمشران د جمعې په ورځ په الاسکا کې غونډه وکړي.

د روسیې تاس اژانس نن د ولسمشر ولادیمیر پوتین د بهرنۍ تګلارې د سلاکار یوري اوشاکوف په وینا د دې سرمشریزې د ځای او نیټې په اړه دا معلومات ورکړل.

د دوه زره یو ویشتم کال په جون کې د روسیې ولسمشر پوتین د امریکا له پخواني ولسمشر جو بایډن سره په جینوا کې لیدلي و، تر دې وروسته دا لومړی ځل دی چې د روسیې او امریکا مشران مخامخ سره کښیني.

د ناسا د کریو-۱۰ ډله چې څلور ستورمزلي پکې شامل وو د جمعې په ورځ (د اګست ۸مه) د سپیس ایکس ډریګن کیپسول په واسطه له نړیوال فضايي سټیشن څخه ووتله او نن سهار (د اګست ۹مه) له پنځه میاشتني ماموریت وروسته ځمکې ته ښکته شوه.

د امریکا ستورمزلي نیکول ایرز او ان مک کلین، د جاپاني ستورمزلي تاکویا اونیشي او روسي ستورمزلي کیریل پیسکوف سره یوځای، د کالیفورنیا ساحل ته له اوولس نیم ساعته سفر وروسته ورسیدل.

د څلورو کسانو دغه ډله د مارچ په ۱۴مه نړیوال فضايي سټیشن ته تللې وه.

د کډوالۍ نړیوال سازمان( ای او ایم) له نړیوالې ټولنې غوښتې دي چې افغانستان ته د ستنیدونکو کډوالو لپاره بیړنۍ بودیجه اختصاص کړي.

( ای او ایم) په یوه بیان کې چې د جمعې په ورځ خپور شو، وویل، افغانستان د کډوالو د راستنیدنې له یوې لویې څپې سره مخامخ دی که بیړنۍ مرستې له دې خلکو سره ونه شي، ممکن شته سیستمونه له منځه ولاړ شي چې دا چاره بیا په میلیونونو کسان له جدي ګواښ سره مخامخولی شي.

د ( ای او ایم) په وینا د دوه زره درویشتم کال د سپتمبر له میاشتې تر اوسه له پاکستان او ایران څخه تر څلور میلیونه ډیر افغانان خپل هیواد ته ستانه شوې دي چې له دې ډلې یوازې په دوه زره پنځه ویشتم کې تر دې دمه تر یو نیم میلیونه ډیر کډوال افغانستان ته ستنیدلې دي.

د زابل په شاه جوی ولسوالي کې عامو خلکو ته لګیدلي اور په میلیونونو افغانۍ زیان اړولی دی.

دا اور پرون د لرګیو په یوه ټال کې ولګید. د زابل امنیه قومانداني په خپله ایکسپانه کې لیکلي دي چې دا پیښه د نجارانو په کوڅه کې د بې احتیاطۍ له امله رامنځته شوې وه او بیا له مرکز کلات څخه د اطفاییه له ورتګ او په سیمه کې د خلکو په مرسته دا اور مړ شو.

د زابل د امنیه قومانداني په بیان کې راغلې دي چې د دې هڅو په نتیجه کې د شاوخوا شل ملیونه افغانیو په ارزښت د نور زیان اوښتو مخه ونیول شوه.

د راپورونو له مخې د دې اور له امله شاوخوا درې میلیونه افغانۍ زیان اوښتی دی.

د کندهار په پنځو ولسوالیو کې د ملګرو ملتو د ماشومانو د ملاتړ صندوق( یونیسف) په مالي ملاتړ نهه ښوونځي جوړ شول.

دا ښوونځي په سپین بولدک، معروف، ارغستان، ډنډ او دامان ولسوالیو کې د څه باندې څلور اویا میلیونه افغانیو په لګښت ودان شوې دي.

په کندهار کې د طالبانو چارواکو د جمعې په ورځ وویل چې په دې مکتبونو کې د زده کوونکو لپاره د درس مناسب چاپیریال، روغتیایي اسانتیاوې، پاکې اوبه، تشنابونه او نور ضروري تسهیلات برابر شوې دي.

د امریکا حکومت وایي چې د افغانانو لپاره د ځانګړي مهاجرت ویزې (SIV) پروګرام روان دی او سلګونه ویزې اوس مهال د تصویب په مختلفو مرحلو کې دي.

د امریکا د متحد ایالتونو د بهرنیو چارو د وزارت مرستیال ویاندې ټامي پيګوټ د پنجشنبې په ورځ په واشنګتن ډي سي کې خبرې غونډې ته وویل چې (SIV) پروسه روانه ده او دا له کلونو راهیسې ادامه لري. نوموړي بیا وویل چې د ټرمپ اداره دې پروګرام ته لومړیتوب ورکوي.

د SIV پروګرام د هغو افغانانو لپاره دی چې په افغانستان کې یې د متحده ایالاتو له ځواکونو او ډیپلوماټیکو ماموریتونو سره یوځای کار کړی دی او اوس غواړي چې امریکا ته پناه یوسي.

په متحده ایالاتو کې د جمهوري غوښتونکو او دیموکراتانو د اوږدې مودې ملاتړ سربیره، دا پروګرام د ورو پروسس کولو، لوژستیکي خنډونو او امنیتي اندیښنو په ګډون له ننګونو سره مخامخ دی.