په هلمند ولايت كې د وژل شوي افغان خبريال عبدالصمد روحاني له وژل كېدو کلونه واوښتل، خو د هغه د وژنې پر قضيې هم خاورې اړول شوي، ځينې انتقاد كوونكي وايي- نه افغان دولت، نه بهرنيو ځواكونو او نه د دولت مخالف لوري تر دا مهاله د قاتلينو د موندلو لپاره كوم عملي اقدام وكړ.
عبدالصمد روحاني په هلمند ولايت كې له پژواك خبري اژانس او بي بي سي راډيو سره د خبريال په توګه كار كاوه، د دې تر څنګ هغه شاعري او ليكوالي هم كوله، ورسره يې له هلمنده له خپرېدونكې پګړۍ مجلې سره هم همكاري درلوده.
هغه په هلمند كې د روانو چارو تر څنګ پر بېلابېلو ټولنيزو، اقتصادي، فرهنګي او هنري مسايلو هم راپورونه جوړول.
د هلمند والي محمد ګلاب منګل له ازادۍ راډيو سره په يوه ځانګړې مركه كې ژمنه کړې وه چې د ځوانيمرګ عبدالصمد روحاني قاتلين به پيدا كوي، منګل ويلي وو ځينې اسناد او شواهد يې ترلاسه كړي هم دي، خو ده وويل دا يوه مرموزه وژنه ده:
خو د هلمند والي دغه ژمنه تر دې څرګندونو كال مخكې هم كړې وه، يا خو د روحاني قاتلين دومره ماهر شوي چې حكومتي چارواكي يې پېژندلاى نه شي، يا حكومتي چارواكي ورته نور هم كمزوري شوي دي.
د وسلوالو طالبانو ويندويانو په هغه لومړيو كې اعلان كړه چې ګواكې د روحاني په وژنه كې دوى لاس نه لري. خو دولت هم تر اوسه په څرګنده نه دي ويلي چې د ارواښاد روحاني په وژنه كې څوك لاس لري؟
د افغانستان د اطلاعاتو او كلتور وزارت د روحاني مړينه د ژورناليزم پر ملا يو دروند ګوزار بللى دى.
دغه راز د بې پولې خبريالانو ټولنې او د خبريالانو د دفاع ادارو هم په دې وروستيو كې اندېښنه ښوولې چې په افغانستان كې د خبريالانو په وژلو او ګواښلو سره د بيان تنكۍ ازادۍ ته زيان رسېدلى دى.
په بېلابېلو غونډو كې خبريالانو او فرهنګيانو پر دولت انتقادونه هم وكړل چې لا يې د يوه ازاد خبريال قاتلين نه دي موندلي. د هلمند يو ځوان خبريال بسم الله معروفي:
”زموږ مركزي دولت او د هلمند ارګانونه چې د امنيتي ستونزو د حل لپاره كار كوي، تر اوسه نه دي توانېدلي د ارواښاد عبدالصمد روحاني قاتلين ونيسي او جزاوركړي“
د خبريالانو د دفاع ادارې وايي په افغانستان كې يې له خبريالانو سره د بد چلند ۱۴۰ پېښې ثبت كړې دي، دا ادارې وايي دغه ستونزه تر پخوا پراخه شوې ده.
د هلمند چارواكو ژمنه وكړه چې يو ښوونځى به د شهيد عبدالصمد روحاني په نامه ونوموي، خو ځينو خبريالانو غوښتنه درلوده، چې د افغانستان په مركز كابل كې دې هم يو سړك يا ښوونځى د روحاني په نامه ونومول شي.
صمد روحاني د ٢٠٠٨م کال په جون مياشت کې ووژل شو.
روحاني د خپل شهادت په وخت كې ۲۶ كلن و، له هغه څخه دوې مېرمنې او څلور ماشومان پاتې شول، چې دوې لوڼې او دوه يې زامن دي.
عبدالصمد روحاني په هلمند ولايت كې له پژواك خبري اژانس او بي بي سي راډيو سره د خبريال په توګه كار كاوه، د دې تر څنګ هغه شاعري او ليكوالي هم كوله، ورسره يې له هلمنده له خپرېدونكې پګړۍ مجلې سره هم همكاري درلوده.
هغه په هلمند كې د روانو چارو تر څنګ پر بېلابېلو ټولنيزو، اقتصادي، فرهنګي او هنري مسايلو هم راپورونه جوړول.
د هلمند والي محمد ګلاب منګل له ازادۍ راډيو سره په يوه ځانګړې مركه كې ژمنه کړې وه چې د ځوانيمرګ عبدالصمد روحاني قاتلين به پيدا كوي، منګل ويلي وو ځينې اسناد او شواهد يې ترلاسه كړي هم دي، خو ده وويل دا يوه مرموزه وژنه ده:
”تر اوسه بدبختانه موږ وروستۍ نتيجې ته نه يو رسېدلي، ځينې پرمختګونه شوي دي په دې برخه كې چې د هغوى افشا كول اوس لازم نه دي، زه اميدوار يم موږ به نور هم پرمختګ وكړو، تاسې پوهېږئ چې دا ډېر مرموز قتلونه دي او دا د ټروريستانو قوي حلقې دي، چې هم د مخدره موادو د قاچاقبرانو له خوا تمويلېږي، هم ټروريسټي كړۍ دي، خو بيا هم زموږ هڅې روانې دي“
خو د هلمند والي دغه ژمنه تر دې څرګندونو كال مخكې هم كړې وه، يا خو د روحاني قاتلين دومره ماهر شوي چې حكومتي چارواكي يې پېژندلاى نه شي، يا حكومتي چارواكي ورته نور هم كمزوري شوي دي.
د وسلوالو طالبانو ويندويانو په هغه لومړيو كې اعلان كړه چې ګواكې د روحاني په وژنه كې دوى لاس نه لري. خو دولت هم تر اوسه په څرګنده نه دي ويلي چې د ارواښاد روحاني په وژنه كې څوك لاس لري؟
د افغانستان د اطلاعاتو او كلتور وزارت د روحاني مړينه د ژورناليزم پر ملا يو دروند ګوزار بللى دى.
دغه راز د بې پولې خبريالانو ټولنې او د خبريالانو د دفاع ادارو هم په دې وروستيو كې اندېښنه ښوولې چې په افغانستان كې د خبريالانو په وژلو او ګواښلو سره د بيان تنكۍ ازادۍ ته زيان رسېدلى دى.
په بېلابېلو غونډو كې خبريالانو او فرهنګيانو پر دولت انتقادونه هم وكړل چې لا يې د يوه ازاد خبريال قاتلين نه دي موندلي. د هلمند يو ځوان خبريال بسم الله معروفي:
”زموږ مركزي دولت او د هلمند ارګانونه چې د امنيتي ستونزو د حل لپاره كار كوي، تر اوسه نه دي توانېدلي د ارواښاد عبدالصمد روحاني قاتلين ونيسي او جزاوركړي“
د خبريالانو د دفاع ادارې وايي په افغانستان كې يې له خبريالانو سره د بد چلند ۱۴۰ پېښې ثبت كړې دي، دا ادارې وايي دغه ستونزه تر پخوا پراخه شوې ده.
د هلمند چارواكو ژمنه وكړه چې يو ښوونځى به د شهيد عبدالصمد روحاني په نامه ونوموي، خو ځينو خبريالانو غوښتنه درلوده، چې د افغانستان په مركز كابل كې دې هم يو سړك يا ښوونځى د روحاني په نامه ونومول شي.
صمد روحاني د ٢٠٠٨م کال په جون مياشت کې ووژل شو.
روحاني د خپل شهادت په وخت كې ۲۶ كلن و، له هغه څخه دوې مېرمنې او څلور ماشومان پاتې شول، چې دوې لوڼې او دوه يې زامن دي.
