"زه دلته ډول او درياوې جوړوم، يوه دريه په دوه نيم- درې سوه کلدارو خرڅوو، غريبي ده، ګراني ده، کاروبارونه نه شته، جنګي حالات دي خلک مو ودونو ته هم نه بيايي، بدامنۍ زموږ پر کار هم ډېر اغېز کړى دى."
که څه هم دغه ډولچيان خلکو ته په ډول وهلو سره د خوشالۍ موقعې برابروي، خو دوى اکثره د کوټې ښار په بېلابېلو ځايونو کې په خېمو او يا په کوډلو کې اوسېږي او ډېر کم يې دا توان لري چې په کرايو کورونو کې ژوند وکړي.
يو بل سپين ږيرى ډولچي کريم بخش چې مخ ته يې ډېرې درياوې پرتې دي، د پوليسو او خلکو له ځورونو سر ټکوي:
"سرمستاني ډولچيان يو، درياوې هم خرڅوو، د بچيانو لپاره ګوله ډوډۍ ګټو، خداى مهربانه دى خلک يې راڅخه اخلي، پښتانه بلوڅان، پنجابيان او نور خلک يې هم اخلي، خو دلته د سړک له غاړې مو پوليس او عام خلک ځوروي دلته مو نه پرېږدي، موږ اوس له خپل ژونده تنګ شوي يو، بله لاره نه لرو دا مو د پلار نيکه کسب دى."
سره له دې چې دلته خلک د ډول له درزا خوند اخلي او اتڼونه ورته کوي، خو ډولچي ته په ښه سترګه نه ګوري. ډولچي ظاهر استاد وايي د خلکو دا ډول ځورونو او سپکو نومونو دوي له خپل کسبه زړه توري کړي دي:
"موږ چې کله ودونو ته ځو، ډېره خواري کاږو، خو خلک پر موږ پسخند وهي، موږ هم عزت لرو، زه په سورنا، په ډول او په اتڼ کې استاد يم، خو خلک مو په سپکو نومونو يادوي، څوک راته ډمان وايي او څوک راته څه وايي، ځکه مو اوس له دې خپل کاره زړه مات شوى دى"
د يادونې وړ ده چي په ښاري سيمو کې که خلک تر ډېره په ودونو او د خوشالۍ په نورو مراسمو کې ډولچيان نه بيايي او د موسيقۍ له نويو او قوي آلاتو او غټو سپيکرونو کار اخلي، خو په کليوالو سيمو کې له ځينو ځانګړو قبيلو پرته په نورو خلکو کې د ډول وهلو او اتڼ کولو دود کم شوى دى چي يو علت يې له ډول او موسيقۍ سره مذهبي اختلاف ګڼل کېږي.
