این واقعاً نگرانکننده است و باعث شده روند سرکوب آزادی بیان و رسانهها از سوی گروه حاکم شدیدتر شود.
مرکز خبرنگاران افغانستان میگوید که ادامه این ممنوعیتها باعث سرکوب آزادی بیان و رسانهها شده است.
سمیه ولیزاده، مسئول کمیته ارتباطات و دادخواهی این مرکز، چهارشنبه ۲۴ سپتمبر در صحبت با رادیو آزادی گفت: «به صورت شفاهی در ولایت هرات به مسئولین رسانههای تصویری گوشزد شده که بعد از این نمیتوانند تصاویر زندهجانها را نشر کنند. این واقعاً نگرانکننده است و باعث شده روند سرکوب آزادی بیان و رسانهها از سوی گروه حاکم شدیدتر شود.»
او افزود برای اینکه رسانههای داخلی افغانستان بتوانند آزادیهای قانونی خود را به دست بیاورند، نیاز است که قانون حق دسترسی به اطلاعات و قانون رسانههای همگانی از طرف حکومت طالبان پذیرفته و تطبیق شود.
اقدام محدود کنندۀ آزادی بیان
همزمان با این، سازمان حمایت از رسانههای افغانستان (ای ام اس او) با نشر اعلامیهای در صفحه ایکس خود، ممنوعیت نشر تصاویر زندهجان در ولایت هرات را محکوم کرده، افزوده که این محدودیت به هیچ صورت با معیارهای رسانهای، آزادی مطبوعات و حق آگاهی مردم مطابقت ندارد.
در اعلامیه آمده است که این اقدام نه تنها آزادی بیان و دسترسی مردم به اطلاعات آزاد را به شدت محدود میسازد، بلکه ضربه بزرگی بر فعالیتهای رسانهای، فرهنگی و اجتماعی در کشور وارد میکند.
سازمان حمایت از رسانههای افغانستان از حکومت طالبان خواسته است که بهجای «اعمال فشار و سانسور» به رسانهها اجازه دهد تا در فضای آزاد و مستقل به اطلاعرسانی بپردازند.
وقتی یک رسانه تصویری صوتی شود، آیا آن رسانه دیگر انگیزهای برای فعالیت دارد؟
در عین حال، شماری از خبرنگاران حوزه غرب افغانستان میگویند این اقدام طالبان تلاشی برای بستن رسانههای تصویری است.
یکی از آنان که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش در گزارش گرفته شود، در صحبت با رادیو آزادی گفت: «وقتی یک رسانه تصویری صوتی شود، آیا آن رسانه دیگر انگیزهای برای فعالیت دارد؟ آیا مخاطبی برای فعالیت دارد؟ طبعاً که نخیر. این مسأله پیامدهای بسیار منفی در افغانستان خواهد داشت. ما اگر رسانه نداشته باشیم، قطعاً نمیتوانیم صدای خود را انعکاس دهیم.»
پیش از این، شماری از فعالان رسانهای در صحبت با رادیو آزادی رسانههای تصویری را ابزاری مهم برای آگاهیدهی به مردم افغانستان دانسته و تأکید کردهاند که محتوای تصویری قابلیت درک و فهم بیشتری برای مخاطبان دارد.
بر اساس معلومات مرکز خبرنگاران افغانستان، پیش از هرات این ممنوعیت در ولایتهای کندهار، تخار، بادغیس، هلمند، ننگرهار، نورستان، فراه، نیمروز، بدخشان، بغلان، جوزجان، زابل، پروان، کندز، بامیان، دایکندی، فاریاب، پنجشیر، لغمان، سرپل و بلخ بهصورت کتبی و یا هم شفاهی ابلاغ شده است.
این در حالی است که حدود دو هفته قبل شماری از کاربران شبکههای اجتماعی، یوتیوبرها و ممثلین در ولایت کندهار گفتند که ریاست امر به معروف و نهی از منکر حکومت طالبان در این ولایت فعالیتهای آنان را ممنوع کرده است.
شماری از سازمانهای حامی رسانهها و نهادهای بینالمللی حکومت طالبان را متهم میکنند که پس از بازگشت به قدرت، تلاش کردهاند تا محدودیتهای گستردهای بر رسانهها وضع کنند و حتی آنها را به خودسانسوری وادار کردهاند.
حکومت طالبان اما گفته است که از آزادی بیان و رسانهها در چهارچوب شریعت اسلام، فرهنگ افغانی و منافع ملی حمایت میکند.
حکومت طالبان در ۱۰ اسد ۱۴۰۳ خورشیدی قانون «امر به معروف و نهی از منکر» را منتشر کرد که در بند سوم ماده ۱۷ آن، گرفتن و نشر تصاویر موجودات زنده ممنوع اعلام شده است.
در آن زمان، سیفالاسلام خیبر، سخنگوی وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت طالبان، گفته بود که این قانون بهطور تدریجی در سراسر افغانستان اجرا خواهد شد.
نهادهای حامی رسانهها اما مدعیاند که این دستور محدودیتهای کاری برای رسانهها را تشدید کرده و باعث بستهشدن دهها تلویزیون و یا تغییر آن به رادیو شده است.