اما یک مقام ارشد حکومت طالبان که به دلیل حساسیت موضوع خواست نامش در گزارش فاش نشود، این اظهارات را تکذیب کرد.
عبدلقهار بلخی سخنگوی وزارت خارجه طالبان، تا زمان تهیه این گزارش برای پاسخ به پرسشهای رادیو آزادی در مورد استعفا یا رد استعفای چند وزیر کابینه طالبان از سوی رهبر این گروه در دسترس نبود.
بهگفتهٔ منبع که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش در گزارش فاش شود، یکی از وزراء عبدالحکیم شرعی، وزیر عدلیهٔ طالبان، است که یک فایل صوتی منسوب به او در گروههای واتساپ داخلی طالبان منتشر شده و در آن تأکید کرده که استعفایش پذیرفته نشده است.
بخشی از آن نوار صوتی منتسب به آقای شرعی در اختیار رادیو آزادی هم قرار گرفته، اما رادیو آزادی نمیتواند درستی این نوار را بهطور مستقل تأیید کند.
منبع آگاه به رادیو آزادی گفت که آقای شرعی دو هفته پیش کابل را ترک کرده و اکنون در دبی بهسر میبرد.
این منبع همچنین گفت که به اساس اطلاعات او، وزیر دفاع طالبان، ملا یعقوب مجاهد، و رئیسالوزرا، محمد حسن آخوند، نیز استعفا دادهاند، اما این استعفاها پذیرفته نشده است. اما هنوز خود این مقامات طالبان در این باره چیزی نگفته اند.
بهگفتهٔ منبع، این نارضایتی برخی از رهبران طالبان زمانی آشکارتر شد که آخندزاده دستور بازداشت شیرمحمد عباس ستانکزی، معین سیاسی وزارت خارجه طالبان، را صادر کرد.
منبع افزود، استانکزی که با کمک برخی از اعضای کابینه "بهطور مخفیانه" از افغانستان خارج شد، بیش از یکماه است که در امارات متحدهٔ عربی اقامت دارد.
در جنوری امسال، استانکزی، پس از اظهاراتی که ظاهراً بهعنوان انتقاد از رهبر طالبان، ملا هبتالله آخوندزاده، تلقی شد، افغانستان را ترک کرد. استانکزی در بخشی از فایل صوتیای که ماه گذشته در شبکههای اجتماعی منتشر شد، چنین گفت:
"از او پیروی کنید، اما نه به این اندازه که—خدای ناخواسته—به او رتبهٔ پیامبری یا خدایی بدهید."
به اساس گزارشها، سراجالدین حقانی، وزیر داخلهٔ طالبان، نیز چندین هفته است که از افغانستان خارج شده است.
هرچند ذبیحالله مجاهد سخنگوی ارشد حکومت طالبان در مصاحبهای با تلویزیون خصوصی طلوعنیوز ادعا کرده بود که او به کشور بازگشته، اما گزارشهای تازه نشان میدهند که حقانی هنوز در خارج از کشور بهسر میبرد.
در همین حال، بهاساس گزارشها، ملا عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی رئیسالوزرای طالبان، نیز چند روز پیش به دلیل آنچه درمان خوانده شده به دوحه، پایتخت قطر، سفر کرده و تاکنون گزارشی دربارهٔ بازگشت او به کابل منتشر نشده است.
تعداد رهبران طالبان که ملا هبتالله آخندزاده را به انحصار قدرت متهم میکنند، در حال افزایش است.
آخوندزاده در سخنرانیهای منتسب به او همواره تأکید کرده که همه باید از او اطاعت کنند و اختلافات را کنار بگذارند.
طالبان سالها تلاش کردهاند تا خود را در برابر جهان یکپارچه نشان دهند و اختلافات داخلی خود را پنهان نگه دارند.
اما از دید ناظران نارضایتی در صف طالبان اکنون به سطحی رسیده که دیگر نمیتوان آن را پنهان کرد.
کارشناسان هشدار میدهند که این اختلافات داخلی ممکن است نهتنها بیثباتی افغانستان را تشدید کند، بلکه منطقه را نیز تهدید کند.
"وضعیتِ آشفته و نامعلوم"
مایکل سمپل، مشاور پیشین اتحادیهٔ اروپا و سازمان ملل متحد، میگوید: «با وجود فرهنگ سری بودن و وحدت، اخیراً نشانههایی از اختلافات داخلی در طالبان دیده شده است. این موضوع نشان میدهد که این جنبش تحتِ فشار شدید قرار دارد.»
در ماه دسمبر، خلیل حقانی، وزیر مهاجرین طالبان، در یک حملهٔ انتحاری کشته شد. این بالاترین مقامی بود که پس از بهقدرت رسیدن طالبان جان خود را از دست داد.
گروه داعش شاخهٔ خراسان مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت، اما بسیاری از هواداران حقانی، بهصورت خصوصی، رقبای داخلی طالبان را متهم به قتل او میکنند.
پیشتر، ذبیحالله مجاهد، سخنگوی ارشد حکومت طالبان، به تلویزیون خصوصی طلوعنیوز وجود هر نوع اختلاف در صف طالبان را تکذیب کرده بود:
«ما مردم افغانستان را از این ناحیه اطمینان میدهیم که {رهبرِ طالبان} هرگز اجازه نمیدهد که رهبری، مسئولان، وزیران در سطوح مختلف خداناکرده اختلاف بکنند، منشأ اختلاف شوند، و یا خداناکرده اقداماتِشان باعث بدبختی شود یا ناآرامی را به وطن بازگردانند.»
اما منابعی از درون طالبان، که نخواستند نامشان فاش شود، وضعیت کنونی را "آشفته" و "نامعلوم" توصیف کردهاند.
منابع تأکید کردهاند که بسیاری از مقامات طالبان بدون اجازهٔ مستقیم ملا هبتالله آخوندزاده نمیتوانند از کشور خارج شوند.
رقابتهای درونی
ملا هبتالله، که بهندرت از مرکز قدرت خود در قندهار خارج میشود، از سوی رهبران ناراضی طالبان به "انحصار قدرت" متهم شده است. او طالبان معتدلتر را کنار زده و قوانینی سختگیرانه وضع کرده که افغانستان را به انزوای بینالمللی سوق داده است.
یکی از رقبای اصلی او، سراجالدین حقانی، سرپرست وزارت داخلهٔ طالبان پنداشته میشود. او بارها در سخنرانیهای خود از وضعیت موجود ابراز نارضایتی کرده و بهطور غیرمستقیم به "انحصار قدرت" اشاره کرده است. حقانی که در زمانِ جنگ علیهِ ناتو و حکومت پیشین افغانستان رهبریِ شبکهٔ حقانی را بر عهده داشت، نفوذ گستردهای در شرق افغانستان دارد.
در کنار سراجالدین حقانی، دیگر رقبای مهم ملا هبتالله آخوندزاده شامل ملا محمد یعقوب، وزیر دفاع طالبان و پسر ملا محمد عمر، و ملا عبدالغنی برادر، رئیس سابقِ دفتر طالبان در قطر و معاون اقتصادی رئیسالوزرا، پنداشته میشوند.
هاتف مختار، رئیس مرکز مطالعات استراتژیک افغانستان، میگوید: «اختلافات اخیر، بهویژه تنشها میان جناحهای مختلف طالبان، چالشی جدی برای وحدت آنهاست، اما الزاماً بزرگترین تهدید نیست.»
در داخلِ طالبان، اختلافات ایدئولوژیک نیز شکل گرفته است. برخی رهبران بهدنبال کسب مشروعیت بینالمللی و جذب سرمایهگذاری اقتصادی هستند، درحالیکه برخی دیگر تأکید دارند که حتی در صورت انزوای افغانستان، باید قوانین سختگیرانهٔ اسلامی را اجرا کنند.
کارشناسان هشدار میدهند که اگر طالبان نتوانند این اختلافات داخلی را حل کنند، افغانستان ممکن است بار دیگر شاهد درگیری داخلی میان گروههای اسلامگرا باشد.