این سازمان در تازه‌ترین رده‌بندی کشورها در شاخص جهانی فساد در دولت‌ها که روز سه شنبه «۱۱ فبروری» نشر کرده، به افغانستان تحت کنترل طالبان ۱۷ امتیاز از ۱۰۰ امتیاز در زمینه شفافیت داده و اعلام کرده که در زمینه مبارزه با فساد سه پله افت کرده‌است.
افغانستان در سال ۲۰۲۳ در جایگاه ۱۶۲ قرار داشت و آن زمان ۲۰ امتیاز داشت
بروندی و ترکمنستان نیز با داشتن همین امتیاز در جایگاه ۱۶۵ قرار دارند.
بر اساس این درجه‌بندی، افغانستان در سال ۲۰۲۳ در جایگاه ۱۶۲ قرار داشت و آن زمان ۲۰ امتیاز داشت.
در رده بندی جدید، دنمارک مثل سال ۲۰۲۳ و ۲۰۲۲ با کسب ۹۰ امتیاز در جایگاه نخست قرار دارد، درحالی‌که سودان جنوبی با کسب ۸ امتیاز به‌عنوان فاسدترین کشور جهان و در جایگاه ۱۸۰ قرار دارد.
سازمان شفافیت بین‌الملل (ترانس‌پرنسی انترنشنل) همه‌ساله بر اساس معیارها و دسته‌بندی‌های تعیین‌شده، بخش‌های عمومی کشورهای جهان را ارزیابی می‌کند و به‌گفته این سازمان، این ارزیابی‌ها بر اساس اطلاعات دریافتی از بانک جهانی، مجمع اقتصادی جهان و چندین نهاد معتبر بین‌المللی دیگر انجام می‌شود.
به‌گفته این سازمان، امتیازات هر کشور حداقل بر اساس ترکیب سه منبع داده شده محاسبه می‌شود که مربوط به ۱۳ منبع مختلف مرتبط با فساد است.
هر کشوری‌که امتیاز بیشتری داشته باشد، به معنی توانایی بیشتر آن کشور در مبارزه با فساد است.
اگرچه این سازمان در گزارش خود اطلاعات دقیقی درباره انواع فساد در افغانستان ارائه نکرده، اما اشاره کرده که کشورهای بی‌ثبات معمولاً دارای رژیم‌های استبدادی بوده و به طور کلی در درجات پائینی قرار دارند و افغانستان اکنون با بدترین بحران بشری تاریخ خود روبه‌رو است.
تلاش کردیم نظر حکومت طالبان را در باره این گزارش بدانیم، ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی آن به سؤالات رادیو آزادی در این مورد پاسخ نداد، اما پیشتر برخی از مقامات طالبان بارها موضوع فساد در حکومت خود را رد کرده و بر مبارزه جدی با آن تأکید کرده‌اند.
با این حال، تعدادی از افغان‌ها ادعا می‌کنند که در انجام امور اداری خود با انواع فساد اداری مواجه هستند و از آنان رشوه خواسته می‌شود.
یک باشنده شهر کابل که به دلیل حساسیت موضوع نمی‌خواهد نام‌اش فاش شود، به رادیو آزادی گفت: "فساد واقعاً در افغانستان بسیار رایج شده‌است. در بسیاری از بخش‌ها، به ویژه در بخش قضایی، فساد بسیار زیاد است. من اداره‌ای ندیده‌ام که در آن فساد وجود نداشته باشد. قبلاً (در دوره جمهوریت) کمی اوضاع بهتر بود، اما اکنون طالبان حتی بیشتر رشوه می‌گیرند."
افغانستان در یک دهه اخیر تنها یک بار در درجه‌بندی این سازمان بالاترین نمره را که ۲۴ بود، در ۲۰۲۲ کسب کرد و در جایگاه ۱۵۰ قرار داشت.
یک باشنده ولسوالی کوت ولایت ننگرهار نیز که نمی‌خواهد از او نام ببریم به رادیو آزادی گفت: "هنوز هم مانند گذشته در ادارات دولتی فساد وجود دارد، اما اکنون به صورت غیرمستقیم رشوه گرفته می‌شود. مقامات محلی غالباً از مؤسسات کمک‌های بشری باج می‌گیرند، به ویژه کسانی‌که کمک‌های بشری به ولسوالی‌ها می‌آورند. ما از حکومت می‌خواهیم که پس از بررسی شواهد، اقدام کند و مردم نیز باید در برابر فساد کننده‌گان سکوت نکنند."
افغانستان در یک دهه اخیر تنها یک بار در درجه‌بندی این سازمان بالاترین نمره خود را که ۲۴ نمره بود، در سال ۲۰۲۲ کسب کرده و در جایگاه ۱۵۰ قرار داشت.
برخی از کارشناسان مبارزه با فساد نیز بر این باورند تا زمانی‌که قانون اساسی افغانستان و قوانین واضح مجازات برای مقامات دولتی وجود نداشته باشد و نظارت گسترده و بی‌طرفانه صورت نگیرد، مبارزه با فساد اداری آسان نخواهد بود.
عزت‌الله ادیب، مسئول سابق بخش نظارت بنیاد شفافیت افغانستان به رادیو آزادی گفت: "متأسفانه در افغانستان به بخشی‌که نیاز مبرم به آن احساس می‌شود و به‌عنوان یک خطر استراتژیک شناخته می‌شود، یعنی فساد اداری، نه کار می‌شود و نه کسی به آن اهمیت می‌دهد. بنابراین، نیاز به یک نهاد نظارتی خارجی وجود دارد که بر این موضوع نظارت کند، اما اکنون در افغانستان به ویژه در زمینه فساد هیچ نهاد نظارتی وجود ندارد. وقتی چنین نهادی و ناظران وجود نداشته باشند، مبارزه و از بین بردن فساد ممکن نخواهد بود."
به‌گفته آقای ادیب، فساد اداری در افغانستان تنها به دریافت رشوه از سوی مقامات و مسئولان محدود نمی‌شود، بلکه مداخله در امور مختلف نهادهای بشری بین‌المللی، انتصابات تنها از میان افراد طالبان در حکومت و نهادهای دولتی و بسیاری موارد دیگر نیز شامل می‌شود.
عدم شفافیت در افغانستان، به ویژه در زمینه فساد اداری، موضوع جدیدی نیست و پیش از این نیز در دوران‌های جمهوریت، این کشور بارها در زمره کشورهای مفسد جهان قرار گرفته بود.