در همین حال شماری از آگاهان اقتصادی از مردم می خواهند تا همزمان با بلند رفتن نرخ دالر در مقابل افغانی مواد مورد ضرورت اولیه را بیشتر از ضرورت خریداری نکنند تا به دلیل تقاضا بیشتر در عرضه مواد به مارکیت ها مشکل ایجاد نشود.
سمیع الله کارمند شاروالی حکومت طالبان در کابل است می گوید که نگران بلند رفتن بهای مواد خوراکی است .
او روز یکشنبه به رادیو آزادی گفت با بلند شدن نرخ دالر در برابر افغانی، قیمت مواد اولیه فوراً افزایش می یابد، اما با پایین آمدن نرخ دالر، این قیمتها کاهش نمییابد .
یک هفته پیش که نرخ دالر بلند رفت نرخ مواد هم بلند رفت ولی وقتی که دالر پایین هم شد کدام تاثیر در قیمت ها ی مواد خوراکه در بازار نامده ،چیزی که یک هفته پیش بود حالی هم است ،مردم بسیار ترسیدند و مواد خریداری میکنند که از این هم قیمتها زیاد نشود .
قیومباشنده ولایت پروان نیز به رادیو آزادی گفت :
نه آرد خریده میشود نه برنج و روغن زور دولت نمیکشد که بازار هارا کنترل کند در مدت ده دقیقه قیمت ها بالا میرود ،میگی چرا دکاندار میگوید دالر بلند رفته است. امارت اسلامی باید صدای مردم را بشنود و یک راه حل پیدا کند.
در همین حال، شماری از آگاهان اقتصادی از مردم میخواهند که همزمان با افزایش نرخ دالر در برابر افغانی، به قصد ذخیرهسازی، به بازارها هجوم نبرند و زمینه افزایش قیمت و احتکار مواد اولیه را فراهم نسازند.
ندیم انوری سابق استاد پوهنتون البیرونی به رادیو آزادی گفت این کار تقاضا بیشتر شده و در عرضه مواد به مارکیت ها مشکل ایجاد می شود.
«افزایشقیمت مواد خوراکی با بلند رفتن ارزش « اسعار »خارجی نشانه از نابسامانی است که دولت کنونی قادر به کنترل بازار آزاد نیست،ما شاهد بلند رفتن بهای دالر و قیمت مواد خوراکی هستیم که نابسامانی ها ی زیادی را در روزهای گذشته در پی داشته است،اگر تجار است برای منفعت خود این کار را میکند اگر مردم عام است از ترس قحطی و گرانی مواد این کار را میکنند.»
اما خانجان الکوزی عضو هیئت مدیره اتاق تجارت وسرمایه گذاری افغانستان در صحبت با رادیوآزادی گفت :
«در این مورد کمیسیون مشخص در شاروالی و وزارت تجارت است که شاروالی نرخ ها را میدهد کسی احتکار نمی تواند .وقتی مواد در دکان هاموجود است پس موضوع احتکار نیست.اما واقعا در برخی جاها که نرخ ها بلند میرود دوباره کاهش پیدا نمی کند، اصول این است که باید با پائین آمدن نرخ دالر قیمت مواد هم کاهش پیدا کند.»
به گفته صرافان سرای شهزاده کابل روز یکشنبه ۲۱ دلو قیمت یک دالر امریکایی به ۷۳ افغانی کاهش یافته که براساس معلومات آنان این نرخ هفته قبل حدود ۷۶ افغانی بوده و قبل از آن به ۸۳ افغانی هم رسیده بود.
اما به گفته دکانداران مندوی شهر کابل تغییر در نرخ مواد اولیه خوراکی مشاهده نشده و به روز یکشنبه ۲۱ دلو یک بوجی آرد ۵۰ کیلویی قزاقی ۱۳۸۰ افغانی،یک بوجی برنج اعلی ۲۴ کیلیویی ۲۳۰۰ افغانی ، یک پیپ روغن شانزده لیتره ۱۷۷۰ افغانی و یکسیر بوره ۳۷۰ افغانی است و آنان می گویند که در یک هفته گذشته نیز قیمت ها همینگونه بوده است .
هر چند بانک ملی افغانستان تحت کنترل طالبان برای حفظ و تثبیت ارزش افغانی به گونه پیهم دهها میلیون دالر را به حراج گذاشته ، اما برخی از آگاهان اقتصادی این اقدام طالبان تنها یک راهحل کوتاهمدت است .
آنان بلند رفتن نرخ دالر در افغانستان را به توقف کمک های خارجی ایالات متحده نسبت می دهند.
امریکا پیش از این در بیش از سه سال گذشته هر هفته ۴۰ میلیون دالر به را به هدف ارائه کمک های بشری به افغانستان می فرستاد که براساس گزارش بانک جهانی در حفظ ثبات افغانی کمک کننده بوده است.
اخیراً دونالد ترمپ، رئیسجمهور امریکا، در یک فرمان تمامی کمکهای خارجی آن کشور را برای ۹۰ روز به حالت تعلیق درآورد و گفت که کمک های خارجی ایالات متحده و بیروکراسی آن با منافع امریکا همسو نیست.