در گزارشی تحت عنوان "حق تحصیل زنان تحت حاکمیت طالبان" از سوی این مرکز ضمن پرداختن به موضوعات مختلف، ابراز نگرانی کرده است که این مراکز ایدئولوژیک طالبان، آموزش‌های اصلی را از جوانان افغان گرفته‌اند که در آینده ممکن است پیامدهای خطرناکی داشته باشد.
طالبان برخی مضامین درسی را از مکاتب و مدارس دینی حذف کرده و به جای آن مضامینی با ماهیت افراط‌گرایانه افزوده‌اند
این گزارش تحقیقی ۳۴ صفحه‌ای که به تاریخ ۲۵ جنوری نوشته شده، روز دوشنبه توسط این مرکز در صفحه ایکس شان منتشر شده است.
در این گزارش ادعا شده که طالبان برخی مضامین درسی را از مکاتب و مدارس دینی حذف کرده و به جای آن مضامینی با ماهیت افراط‌گرایانه افزوده‌اند. این موضوع را برخی مسئولان و دانش‌آموزان مدارس دینی نیز تأیید کرده‌اند.
یکی از ساکنان ولسوالی اچین در ولایت ننگرهار که از شش سال و نیم گذشته به عنوان استاد یک مدرسه دینی و مدیر یک مکتب محلی فعالیت می‌کرد و به دلیل حساسیت موضوع به نخواست نامش ذکر شود به رادیو آزادی گفت :
"در نصاب مکاتب و مدارس دینی ما تغییراتی ایجاد شده است. طالبان پس از سقوط دولت جمهوری، برخی کتاب‌ها مانند کتاب‌های فرهنگ و معلومات مدنی را حذف کردند. در عوض، در مدارس دینی کتاب‌هایی با نام جهاد و آگاهی اضافه شده است. در ولسوالی سپین‌غر قبلاً ۲۰ مکتب و تنها یک مدرسه دینی رسمی وجود داشت، اما اکنون تعداد مدارس دینی به ۲۰ مدرسه افزایش یافته است."
یک دانش‌آموز دختر در یکی از مدارس دینی کابل نیز که از ۷ سال گذشته در این مدرسه تحصیل می‌کند، به دلیل نگرانی‌های مشابه خواسته است نام او منتشر نشود به رادیو آزادی گفت:
مراکز جهادی با مدارس دینی عادی متفاوت دارند و در این مراکز علاوه بر موضوعات افراطی، مسائل مرتبط با ایدئولوژی طالبان نیز تدریس می‌شود
"در مقایسه با دوران نظام جمهوری که در آن زمان هم در این مدرسه درس می‌خواندم، درس‌ها اکنون پیچیده‌تر و تغییر یافته‌اند. قبلاً بسیاری از مضامین در این مدرسه تدریس نمی‌شد، اما حالا ما این مضامین را مطالعه می‌کنیم."
طبق ادعای این گزارش، مراکز جهادی با مدارس دینی عادی متفاوت دارند و در این مراکز علاوه بر موضوعات افراطی، مسائل مرتبط با ایدئولوژی طالبان نیز تدریس می‌شود.
منصور احمد حمزه، سخنگوی وزارت معارف حکومت طالبان به پرسش‌های رادیو آزادی درباره این ادعاها و گزارش مرکز حقوق بشر افغانستان پاسخ نداد.
در گزارش آمده است که تعداد مدارس دینی و مراکز جهادی ساخته‌شده توسط حکومت طالبان بسیار بیشتر از آمار رسمی اعلام شده است.
بر اساس این گزارش، طالبان در هر ولایت یک مرکز جهادی بزرگ ساخته‌اند که به گفته آن‌ها، این مراکز ظرفیت پذیرش حدود ۲ هزار نفر همراه با امکانات خوابگاه و سایر تسهیلات را دارند.
وزارت معارف طالبان: در سراسر افغانستان بیش از ۲۱ هزار مدرسه دینی ثبت شده‌اند.
گزارش می‌افزاید که در سه سال گذشته تنها در ولایت کندز چهار مرکز جهادی بزرگ و در مجموع ۸۰۰ مدرسه دینی ساخته شده است که از این تعداد، تنها ۱۰۰ مدرسه در ولسوالی خان‌آباد قرار دارد.
این در حالی است که پیش از به قدرت رسیدن طالبان، در این ولسوالی تنها سه مدرسه دینی ثبت‌شده وجود داشت.
وزارت معارف طالبان پیش‌تر اعلام کرده بود که در سراسر افغانستان بیش از ۲۱ هزار مدرسه دینی ثبت شده‌اند.
منصور احمد حمزه، سخنگوی این وزارت، پیش از این در مصاحبه با تلویزیون ملی تحت کنترل طالبان گفته بود که در سال گذشته آن‌ها برای نزدیک به هزار مدرسه دینی و مدرسه معمولی ساختمان‌های جدید ساخته‌اند.
سیاست‌های طالبان که بر مدارس و آموزش دینی متمرکز است، می‌تواند زمینه‌ساز افراط‌گرایی شود.
گفتنی است که حکومت طالبان آموزش دختران بالاتر از صنف ششم تا پوهنتون ها را ممنوع کرده است، و بسیاری از این دختران اکنون به مدارس دینی روی آورده‌اند.
پیش‌تر نیز گزارش‌هایی درباره کاهش مضامین علمی و افزایش مضامین دینی در نصاب آموزشی افغانستان منتشر شده بود.
سال گذشته، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد برای افغانستان نیز ابراز نگرانی کرده بود که سیاست‌های طالبان که بر مدارس و آموزش دینی متمرکز است، می‌تواند زمینه‌ساز افراط‌گرایی شود.
او افزوده بود که این وضعیت نه تنها کودکان افغان را به طور گسترده از مهارت‌ها و دانش محروم می‌کند، بلکه در کنار بیکاری و فقر، می‌تواند بستری مناسب برای ایدئولوژی‌های افراطی فراهم کند و خطر تروریسم داخلی و همچنین بی‌ثباتی منطقه‌ای و جهانی را افزایش دهد.