محکمه خانواده در منطقه قفقاز شمالی روسیه سال گذشته به نفع همسر سابق او رأی داد. همسر سابق سانت مدعی بود که نمیخواهد فرزندانش توسط پدر اندر بزرگ شوند.
پرونده سانت در این منطقه محافظهکار و عمدتاً مسلمان که در آن فرزندان غالباً بهعنوان دارایی انحصاری پدران و خانوادههای پدری تلقی میشوند، موردی غیرمعمول نیست.
این باورهای محلی با قوانین روسیه در تضاد هستند.
اما، این باورها اغلب بر آرای محاکم تأثیر میگذارند و موجب محرومیت بسیاری از مادران از سرپرستی و نگهداری فرزندانشان در صورت طلاق، ازدواج مجدد یا بیوهگی میشود.
همسر سابقم نیز دوباره ازدواج کرده است، اما هیچکس نمیگوید که بچهها نباید توسط مادر اندر بزرگ شوند
در جریان جلسه رسیدگی به سرپرستی و نگهداری فرزندان، سانت گفت که قاضی و وکیل همسر سابقش آشکارا به او گفتهاند که به دلیل ازدواج مجدد، حق نگهداری از فرزندانش را ندارد.
سانت گفت: «همسر سابقم نیز دوباره ازدواج کرده است، اما هیچکس نمیگوید که بچهها نباید توسط مادر اندر بزرگ شوند.»
او که ۳۱ ساله است و در منطقه اینگوشیته روسیه زندگی میکند، افزود: «به من گفتند که برخلاف ازدواج مجدد مادر، ازدواج مجدد پدر تاثیری بر پرونده ندارد و پدر باید فرزندان را بزرگ کند.»
محکمه به سانت اجازه داد هفتهای یک بار دخترش را ببیند و ماهی یک بار با پسرش ملاقات کند. اما سانت گفت که همسر سابقش اغلب مانع دیدار او با فرزندانش میشود.
همسر سابق سانت همچنین از او به محکمه شکایت کرده و درخواست کرده که او ماهانه ۲۶,۰۰۰ روبل (۲۶۰ دالر) نفقه بپردازد. طبق آمار خدمات احصائیه دولتی فدرال روسیه، حد متوسط حقوق ماهانه در اینگوشیته ۳۹,۰۰۰ روبل (۳۸۰ دالر) است.
قضات جانبدار
تعداد دقیق زنانی که سرپرستی و نگهداری فرزندان خود را به شوهرانشان در این منطقه از دست دادهاند، مشخص نیست. اما چنین پروندههایی گسترده تلقی میشوند.
در سال ۲۰۲۱، دادگاه حقوق بشر اروپا (ECHR) مقامات روسیه را موظف کرد که یک زن چیچنی به نام لوئیزا تاپایوا را با چهار فرزند زیر سن قانونیاش که پس از فوت شوهرش توسط پدرکلان پدریشان گرفته شده بودند، دوباره متحد کنند.
خسر تاپایوا به او گفته بود که فرزندانش به خانواده پدریشان «تعلق دارند.» پس از ناکامی در بازپسگیری سرپرستی و نگهداری فرزندانش در روسیه، تاپایوا پرونده خود را به ECHR برد.
در رأی صادره، محکمه ECHR اعلام کرد که پیش از این نیز با پروندههای مشابهی از مناطق قفقاز شمالی روسیه از جمله چیچن و اینگوشیته برخورد کرده است.
یک وکیل خانواده در این منطقه، که بهدلیل ترس از تلافی خواست نامش فاش نشود، گفت بسیاری از قضات در چیچن و اینگوشیته تحت تأثیر رسوم محلی هستند و به جای پیروی از قوانین روسیه، آنها را در آرای خود اعمال میکنند.
وقتی چنین استدلالهایی را میشنوم، به آنها میگویم که این محکمه سکولار است و اگر حکم مبتنی بر دین میخواهند، باید محکمه اسلامی پیدا کنند
این وکیل گفت: «وکلای مدافع پدران در محاکم سرپرستی و نگهداری فرزندان اغلب از تصمیم مادر برای ازدواج مجدد بهعنوان برگ برندهای برای پیروزی در پرونده استفاده میکنند.»
به گفته بسیاری از علمای اسلامی، مادران در صورت طلاق باید سرپرستی و نگهداری فرزندان خود را حفظ کنند، مگر اینکه دوباره ازدواج کنند. بر اساس نظرات این علما، پدران باید حمایت مالی از فرزندان خود را بدون توجه به ترتیبات زندگی آنها تأمین کنند.
این وکیل گفت: «وقتی چنین استدلالهایی را میشنوم، به آنها میگویم که این محکمه سکولار است و اگر حکم مبتنی بر دین میخواهند، باید محکمه اسلامی پیدا کنند.»
او افزود: «در راهرو به من میگویند که "در عنعنات ما نیست که فرزندان را به مادر بدهیم اگر او دوباره ازدواج کرده باشد." اما وقتی از آنها میپرسم "آیا در عنعنات ما هست که از مادر نفقه بگیرید؟" جوابی ندارند.»