آنان در صحبت با رادیو آزادی گفتند که نسبت به هر زمان دیگر در اوایل خزان و زمستان احساس دلتنگی، خواب‌آلودگی و کسالت دارند.
زینب، ۳۰ ساله، باشندهٔ ولایت پروان، می‌گوید با فرارسیدن فصل سردی احساس ناخوشایندی برایش دست می‌دهد.
احساس دلتنگی می‌کنم، چیزی برایم جالب نیست.
به گفتهٔ او در فصل‌های خزان و زمستان انرژی و انگیزه‌اش نسبت به زندگی کمرنگ می‌شود.
زینب به رادیو آزادی گفت، داکتر مشکل او را افسردگی فصلی تشخیص کرده است: «من افسردگی فصلی دارم و بیشتر در فصل خزان متوجه آن می‌شوم. انگیزه ندارم، احساس دلتنگی می‌کنم، چیزی برایم جالب نیست، و بدتر از همه اینکه نمی‌توانم کار کنم و همهٔ فعالیت‌هایم به عقب می‌افتند.»
یلدا، ۲۷ ساله، باشنده کابل است. او می‌گوید، سال‌ها است که در فصل خزان و زمستان احساس افسردگی می‌کند: «در اوایل زمستان خوابم زیاد می‌شود و اصلاً دلم نمی‌خواهد صبح‌ها از خواب بلند شوم. احساس کسالت و خستگی می‌کنم و به داکتر مراجعه کردم. داکتر گفت که ویتامین‌هایم کم است و باید بیشتر در معرض نور آفتاب قرار بگیرم.»
عوامل دلتنگی چیست؟
داکتران معتقدند که کاهش نور خورشید در فصل‌های خاص سال باعث بروز این مشکلات می‌شود.
داکتر جعفر پویا، محقق صحت عامه، به این نظر است که علائم افسردگی فصلی شامل ترس، اضطراب، نگرانی و خواب‌آلودگی است که معمولاً در شب بیشتر می‌شود، صبح‌ها به اوج خود می‌رسد و روزانه کاهش می‌یابد.
کاهش نور خورشید می‌تواند سطح سروتونین را در افراد دچار اختلال عاطفی فصلی کاهش بدهد.
او به رادیو آزادی گفت: «سروتونین نقش مهمی در ایجاد حس شادی دارد و کاهش نور خورشید می‌تواند سطح سروتونین را در افراد دچار اختلال عاطفی فصلی کاهش بدهد، که این امر منجر به افزایش احتمال افسردگی نزد افراد می‌شود. در فصل زمستان که نور خورشید کمتر است، بدن ویتامین دی کمتری تولید می‌کند که می‌تواند بر میزان سروتونین و خلق‌وخو تأثیر منفی داشته باشد.»
سروتونین چیست؟
داکتران می‌گویند که سروتونین یک انتقال‌دهندهٔ عصبی و هورمون است که می‌تواند افسردگی را کاهش دهد و حس شادی ایجاد کند.
روح‌الله امینی، آگاه افغان در امور محیط زیست، مقیم جرمنی، می‌گوید که سبک زندگی سالم بهترین راه مقابله با افسردگی فصلی است: «گرفتن نور خورشید یا ویتامین دی، فعالیت اجتماعی، خواب کافی، ورزش منظم، مصرف غذای سالم و میوه‌ها و سبزیجات، برنامه‌ریزی شخصی، تماشای فلم، خواندن کتاب و قدم زدن با دوستان همه می‌توانند مفید باشند. من شخصاً ساعت‌ها در معرض نور خورشید قرار می‌گیرم و این موارد را تجربه کرده‌ام تا از افسردگی فصلی دوری کنم.»
ساعت‌ها در معرض نور خورشید قرار می‌گیرم تا از افسردگی فصلی دوری کنم.
به گفته انجمن روان‌شناسان امریکا، اختلال عاطفی فصلی یکی از انواع افسردگی است که با نام‌های «اس‌ای‌دی» یا افسردگی زمستانی نیز شناخته می‌شود.
بر اساس معلومات کتابخانه ملی طبی ایالات متحده، با تغییر فصل، برخی افراد دچار تغییرات جدی در شرایط روانی خود می‌شوند؛ آن‌ها ممکن است خواب بیشتر و انرژی کمتری داشته باشند و احساس افسردگی کنند.
در ادامه آمده است، معمولاً این نشانه‌ها، که ممکن است جدی نیز باشند، با تغییر فصل از بین می‌روند.