امروز چهاردهم نومبر روز جهانی دیابت است، فرصتی برای آگاهی بیشتر در مورد این بیماری.
این در حالی است در افغانستان به دلیل عدم آگاهی، بسیاری افراد دیرتر از این بیماری اطلاع حاصل می کنند و آنانی که در وجود شان این بیماری تشخیص می‌شود، به راه‌های درمانی موثر آن دسترسی ندارند.
علی حیدر اعتمادی، مردی ۷۰ ساله از ولایت غور، با نگاهی خسته اما آرام داستانی برای گفتن دارد. وقتی صحبتش را با رادیو آزادی آغاز کرد، چنین گفت:
"آب خوردن من زیاد شده بود و خودم هم متوجه نبودم که شکر دارم. پاهایم هم درد گرفته بود، فکر میکردم که هوای سرد تاثیر گذاشته است، اما یک بار پیش کلینیک ترک‌ها در منطقه خود رفتم و گفتند که به بیماری شکر مبتلا شدم، داکتر برایم دوا داد و گفت که ورزشم کنم."
افندی سنگر یکی از دیگر بیماران دیابت یا شکر به رادیو آزادی می‌گوید که ۱۲ سال است که به این بیماری دچار شده. اما تا اکنون به گونه درست این بیماری وی درمان نشده است.
" تداوی آنقدر که در جهان است در افغانستان استندرد نیست، ما پیش یک داکتر می‌رویم برایمان یک دوا را تجویز می‌کند و نزد دیگر داکتر می‌رویم آن دوا قبلی را قطع می‌کند و دوای دیگر می‌نویسد، مشکلات اقتصادی هم است که سفارشات داکتر عملی هم نمی‌شود."
نعمان هاتفی باشنده شهر کابل که به بیماری دیابت مبتلا است، می‌گوید که
امکانات درست برای تشخیص به موقع این بیماری در افغانستان وجود ندارد و این روند درمان این بیماری را سخت تر کرده است.
" بیشتر از ۱۵ سال است برایم بسیار جالب بود همزمان، مطابق به اصول معاینات باید با شکم گرسنه انجام شود، اگر به چند لابرتورا مراجعه کنیم و این لابرتوار‌ها نتایج متفاوت را ارایه می‌دهند و این موضوع داکتر معالج را به تشویش می‌کند و قناعت مریض هم حاصل نمی‌شود."
در افغانستان آمار مبتلایان به این بیماری مشخص نیست؛ اما فدراسیون بین المللی دیابت در سال ۲۰۲۱ آمار مبتلایان این بیماری در افغانستان را یک میلیون اعلام کرده بود.
شرافت زمان سخنگوی وزات صحت عامه حکومت طالبان به پرسش‌های رادیو آزادی در مورد آمار مبتلایان به این بیماری در افغانستان پاسخ نداد.
چهاردهم نومبر روز جهانی بیماری دیابت یا شکر است. شعار امسال روز جهانی دیابت «توانمندسازی سلامت جهانی» است.
فدارسیون جهانی دیابت می‌گوید که ۵۳۷ میلیون تن در جهان به این بیماری مبتلا اند، از این میان از هر چهار فرد مبتلا به دیابت سه تن شان در کشور‌های با درآمد متوسط یا پایین زندگی می‌کنند.
در همین حال ۲۴۰ میلیون فرد بالغ با دیابت نوع یک زندگی می‌کند.
این تاریخ برای افزایش آگاهی در مورد دیابت و تأکید بر اقدامات جمعی و فردی مورد نیاز برای بهبود پیشگیری، تشخیص و مدیریت این نامگذاری شده است.
به بیان متخصصان صحی دیابت یا بیماری شکر زمانی به سراغ افراد می‌آید که بدن نتواند ماده‌ای به نام انسولین مورد نیازش را تولید کند.
داکتر نصیر احمد حکمت‌جو استاد انستیتوت التراساوند سکرمنتو در کالیفرنیا می‌گوید که برخی از افراد بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.
" کسانی که والدین شان و یا یک عضو از فامیل شان به این مریضی دچار اند آنها در معرض بیشتر این بیماری قرار دارند، طرز زندگی شخص هم می‌تواند عامل دیگر باشد به طور مثال افراد که فعالیت فیزیکی کمی دارند و از موتر بیشتر استفاده می‌کنند و فکتور‌های جغرافیای و نژاد هم به ایجاد مرض شکر رول دارد."
او افزود که علایم این بیماری، نوشیدن آب زیاد، ادرار زیاد، احساس خستگی، کاهش دید و ایجاد زخم‌ها در بدن است.
داکتر نصیر احمد حکمت می‌افزاید که افراد با پیاده روی، استفاده از مواد غذایی سالم و با چربی کمتر استفاده کنند و سبک زندگی سالم می‌تواند و معاینه مرتب از این بیماری جلوگیری کنند.
