آهوی مارکوپولو، از گونه‌های کمیاب و منحصر به فرد حیات وحش بدخشان، در ارتفاعات پامیر زیست دارد و به دلیل شاخ‌های بلند و خمیده شکلش این حیوان شهرت جهانی دارد. اکنون شماری از ساکنان ولسوالی های پامیرات می گویند که این حیوان کمیاب با تهدید جدی انقراض روبه‌روست و نیازمند توجه جدی به حفاظت زیستگاه‌های طبیعی‌اش دارد.
جوشن خان، یکی از ساکنان پامیر، به رادیو آزادی می گوید که تعداد آهوی مارکوپولو در بدخشان به‌شدت کاهش یافته و این حیوانات نسبت به گذشته کمتر دیده می‌شوند. او اشاره کرد که شکار غیرقانونی، حتی اگر به‌صورت پنهانی انجام شود، همچنان تهدیدی جدی برای بقای این آهوها است:
" مارکوپولو به رقم که سابق بود فعلن نیست ، بشکل رسمی و آزاد شکار نیست ، اما بشکل مخفی شکار وجود دارد ، زمانی که در آنجا فیر می‌شود آنها فرار هم میکنند دیگر باز می‌توانند به یک جای امن خود را انتقال بدهند ، به او رقم که آهو را می دیدید و مارکوپولو را می دیدید به او حد فعلا حالی نیست"
طالبان: قوانین سختگیرانه یی را به خاطر جلوگیری از شکار آهوی مارکوپولو به اجرا گذاشته ایم
محمد اسماعیل از اهالی واخان بدخشان می گوید که در مقایسه با سال‌های گذشته، تعداد آهوی مارکوپولو در منطقه به‌طور چشمگیری کاهش یافته است. او اضافه کرد که شکارچیان همچنان به‌صورت پنهانی به شکار این حیوانات ادامه می‌دهند:
" نسبت به سال های گذشته کم شده ، شکار از طرف دولت فعلن ممانعت است ، کسی هم پنهانی برود می‌رود، نسبت به سال‌های گذشته خیلی کم شده ، همین سقوط که شد زیاد تر نفرها رفتند و زیاد تر شکار کردند و کم شدند".
نصیر احمد مبارز، فعال مدنی ، باور دارد که حکومت طالبان نتوانسته است از گونه‌های کمیاب حیوانات، از جمله آهوی مارکوپولو، به‌طور مؤثر محافظت کند. او گفت که شکار بی‌رویه باعث شده است که برخی از این حیوانات نادر به کشورهای همسایه مهاجرت کنند.
"متاسفانه به دلیل حضور سلاح و افراد شکارچی حضور این حیوان کمیاب از کوهای پامیر فرار کردند و به کشور های همسایه پناه بردند. با به قدرت رسیدن طالبان شکار بی رویه خیلی زیاد شده زمینه زندگی برای آهو در پامیر مساعد نیست. نسل این حیوان در حال انقراض قرار دارد. "
قاری فیض الرحمن ابراهیمی، رئیس محیط زیست حکومت طالبان در ولایت بدخشان، ادعای ساکنان محلی در مورد کاهش جمعیت آهوی مارکوپولو را رد می‌کند و می‌گوید که با حاکمیت طالبان در افغانستان ، نسل این حیوانات نادر نه تنها کاهش نیافته، بلکه در حال افزایش است. او تأکید کرد که شکار آهوی مارکوپولو به‌طور جدی ممنوع شده و گزارش‌های اولیه نیز نشان می‌دهد که این گونه حیوانات نادر در کوه‌ها و دره‌های بدخشان به‌صورت گله‌ای مشاهده می‌شود:
" منع شکار است ، این که میگویند روبه کمی است یا به کشورهای همسایه انتقال میکنند نخیر به او اندازه نیست ، از وقتیکه امارت اسلامی آمده چونکه در یک گزارش ما دیده بودید که آنجا یک سروی مقدماتی همین آهوی مارکوپولو را کردند رمه رمه معلوم می‌شوند، شکار منع است جدآ ، در سحرا ، کوه و دره ی مخفی کدام استفاده اگر نکنند آشکار در محضر مردم به ما راپور نیست".
آهوی مارکوپولو، از گونه‌های کمیاب و زیبا در کوه‌های پامیر بدخشان، همواره توجه گردشگران داخلی و خارجی را به خود جلب کرده است. اما به دلیل مزاحمت‌های مداوم، شکار بی‌رویه، و تغییرات در زیستگاه طبیعی، اینگونه حیوانات کمیاب را در خطر انقراض قرار داده و برخی از آنها به کشورهای همسایه مانند تاجیکستان و چین پناه می‌برند تا از زیستگاه اصلی خود محافظت کنند.
گفته می شود که در کوهای پامیر بدخشان ُ‌در کنار آهو مارکوپولو ُ‌حیوانات دیگر کمیاب مانند ُ‌بزکوهی و پلنگ برفی نیز وجود دارد و موجودیت این حیوانات سبب شده است تا سالانه ده ها گردشگر خارجی و داخلی از مناطق بکر و دست ناخورده این ولایت دیدن کنند.
گزارش : نعمت الله احمدی
