بعد از حمله مرگبار اخیر به گردشگران خارجی در بامیان، این سوال پیش می‌آید که «افغانستان زیر حکومت طالبان چه جذابیتی برای گردشگران خارجی دارد؟» و «چرا آنها به افغانستان می‌روند؟»
طالبان متهم هستند که در گذشته بر خارجی‌های غیرنظامی حمله کرده، آنها را کشته یا اختطاف کرده و برخی از آنها را در مقابل پول یا رهایی زندانیان خود تبادل کرده‌اند. امریکا، بریتانیا، کانادا و چند کشور دیگر از شهروندان خود خواسته‌اند که از سفر به افغانستان و زیر حکومت طالبان خودداری کنند. اما حکومت طالبان در ماه گذشته اعلام کرد که بیش از ۵ هزار گردشگر از افغانستان بازدید کرده‌اند.
گروه داعش که مسئولیت چندین حمله مرگبار را در سال‌های اخیر بر عهده گرفته، مسئولیت حمله به بامیان را نیز پذیرفت.
در تصاویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی، جنگجویان طالبان دیده می‌شوند که با گردشگران خارجی عکس می‌گیرند، دست به گردن آنها می‌اندازند و با خنده و شوخی آنها را همراهی می‌کنند تا امنیت آنها را تضمین کنند.
گردشگران خارجی، علی‌رغم هشدارهای امنیتی، باز هم برای سفر به افغانستان زیر حکومت طالبان تصمیم می‌گیرند. طالبان اغلب ادعا می‌کنند که نیروهای غربی را شکست داده‌اند. طالبان متهم هستند که در بیست سال گذشته، خارجی‌های غیرنظامی را در افغانستان بارها هدف قرار داده، آنها را اختطاف کرده و سپس در رهایی زندانیان مهم خود تبادل کرده‌اند، اما اکنون که در قدرت هستند، روی‌کردشان نسبت به خارجی‌ها متفاوت است. صابر مومند، سخنگوی سابق وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان در زمان جمهوریت می‌گوید که واقعه اخیر در بامیان نشان میدهد تروریست‌ها هنوز هم تهدیدی برای جهانگردان هستند.
او گفت: "هرچند در این اواخر چنین وانمودی دارند که افغانستان یک کشور مصئون برای خارجی‌ها و جهانگردان است ولی واقعه اخیر نشان میدهد که تروریست‌ها هنوز هم تهدیدی برای جهانگردان هستند و گروه بر سر آقایان در تأمین امنیت گردشگران کوتاه آمده است."
طالبان می‌خواهد نشان دهد که شرایط برای استقبال گردشگران خارجی در کشور مهیا است. اما صابر مومند می‌گوید که طالبان با گردشگران داخلی رفتار کاملاً متفاوت دارند.
او گفت: "یک طیف گردشگران خارجی هستند و دیگری داخلی. سیاحت داخلی در کشور با مشکلات زیادی روبرو است. هرگاه کسی به نقاط سیاحتی و مکان‌های جذاب می‌رود، با حوادث مختلف روبرو می‌شود، حتی برخورد با تیراندازی ممکن است رخ دهد، و همچنین ممکن است بازداشت و شکنجه ببیند. به سیاحت داخلی هیچ توجهی صورت نمی‌گیرد."
بعد از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، وضعیت امنیتی کشور نسبت به گذشته بهتر شده است و مردم می‌توانند به مناطق مختلف راحت‌تر سفر کنند. طالبان هم چندین بار اعلام کرده‌اند که صدها گردشگر داخلی از ولایات مختلف کشور بازدید کرده‌اند.
مولوی رحمت‌الله محمدی، آمر سیاحت در ریاست اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان در هرات، اعلام کرد که از آغاز سال هجری شمسی حدود ۳۰۰ گردشگر خارجی از این ولایت بازدید کرده‌اند.
مزمل هوتک، مدیر بخش سیاحت در غزنی نیز گفته است که از سال گذشته تاکنون ۲۷۴ گردشگر خارجی از این ولایت بازدید کرده‌اند که اعم از اتباع آرژانتین، بریتانیا، اوکراین، پاکستان، پولند، ایتالیا، هالند، جرمنی، سویدن، اسپانیا، فنلاند و هند بوده‌اند.
وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان در ماه حوت گذشته اعلام کرد که بعد از بازگشت طالبان به قدرت، بیش از ۵ هزار نفر برای سیاحت به افغانستان رفته‌اند. حکومت طالبان هنوز از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته نشده و کشورهای جهان روابط دیپلماتیک رسمی ندارند، اما برخی کشورهای منطقه، به خصوص دولت‌های آسیای میانه، نمایندگان سیاسی طالبان را پذیرفته‌اند.
غوث جانباز، دیپلمات سابق افغانستان در روسیه، اظهار داشته است که با وجود انتشار اخبار منفی از افغانستان در رسانه‌ها، جهانگردان به دلیل جاذبیت‌های سیاحتی به این کشور سفر می‌کنند.
او افزود: "اماکن تاریخی افغانستان یقیناً بی‌سابقه و جذاب هستند. افغانستان یک کشور بسیار دلچسب و کاملاً برای گردشگران و کسانی که سیاحت می‌کنند. البته یک تعدادی از مردم ممکن است فطرت ماجراجویی داشته باشند و مثل بسیاری از جوانان، می‌خواهند در یک تجربه ماجراجویانه در افغانستان شرکت کنند. همچنین برخی از افراد خارجی علاقه‌مندند به هر شکلی که شده در افغانستان کسب و کار راه‌اندازی کنند، زیرا افغانستان دارای پتانسیلی است که هم به دنیا بدهد و هم از دنیا بگیرد."
آقای جانباز توصیه می‌کند که گردشگران داخلی و خارجی در هر صورت باید جانب احتیاط را رعایت کنند. در حمله ۲۸ اسد (هفدهم می) به گردشگران در بامیان، که زمانی به عنوان امن‌ترین ولایت افغانستان شناخته می‌شد، شش نفر، از جمله سه اسپانیایی، کشته شدند.
بعد از بازگشت طالبان به قدرت، این اولین حمله مرگبار از نوع خود بر گردشگران خارجی در کمتر از سه سال گذشته بود. سه تن از افغان‌ها نیز در این حمله کشته و هفت تن دیگر زخمی شدند، از جمله زخمیان سه تن افغان و دیگران از کشورهای ناروی، اسپانیا، آسترالیا و لاتویا.
گروه دولت اسلامی داعش، مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت. سوال این است که داعش با این حمله به گردشگران خارجی چه هدفی را دنبال می‌کند؟ بارنت روبین، پژوهشگر امریکایی امور افغانستان و جنوب آسیا، به رادیو آزادی گفت که داعش با این حمله، صنعت گردشگری در این کشور را تهدید کرد.
"آنها سیاحت در افغانستان را تهدید کردند، نه تنها سیاحت بلکه بگمانم مسافرت‌های رسمی را هم، زیرا آنها (جنگجویان داعش) به دنبال خارجیان و غربی‌ها در افغانستان هستند. آنها (داعش) برای حملات یک گزینه بسیار بزرگی مثلی که طالبان داشتند ندارند، اگر گروهی محدودی از مردم هم به آنجا می‌روند، شاید خطری بزرگی به آنها متوجه شوند."
اما مایکل کوگلمن، رئیس بخش جنوب آسیا در مرکز تحقیقاتی ویلسن در امریکا، به این باور است که گروه دولت اسلامی خراسان، گروه داعش، توان حملات بزرگ در افغانستان را ندارد و می‌خواهد روایت طالبان از امنیت را ضعیف کند.
"این یک گروه نیست که در یک وضعیتی باشد که برای مناطق و تصرف آن و چیزی از این قبیل جنگ کند، اما چیزی که می‌تواند این است که به مشروعیتی که طالبان در تلاش اند از میان مردم کسب کنند، آسیب برسانند. گروه دولت اسلامی با حملات بر طالبان و اهداف ملی در افغانستان، می‌خواهد روایت طالبان از تامین صلح و ثبات در افغانستان را ضعیف کند."
در کنار جهانگردان، شماری از یوتوبران نیز در این دوره به افغانستان دیدن کرده و ویدئوهایی از ولایات مختلف این کشور را در کانال‌های خود منتشر کرده‌اند. در این ویدئوها، مناطق سیاحتی در ولایات مختلف افغانستان معرفی شده است، اما چیزی از بحران بشری جاری در افغانستان در آن دیده نمی‌شود.
اعضای طالبان و حامیان آنها پس از بازنشر این ویدیوها در شبکه‌های اجتماعی، از پیشرفت‌ها و دست‌آوردهای حکومت طالبان در افغانستان سخن گفته‌اند. اما واقعیت‌های تلخی نیز وجود دارد. افراد امنیتی طالبان گردشگران داخلی جوان را در چندین مورد توقیف و به خاطر داشتن موهای بلند یا نداشتن ریش، توهین و اذیت کرده‌اند.
هرچند شرکت‌های سیاحتی درباره چگونگی راه‌اندازی گردشگران خارجی به افغانستان و تأمین امنیت آنها توضیحات نداده‌اند، اما افزایش رفتن سیاحان خارجی به افغانستان زیر حاکمیت طالبان که در صدد کسب مشروعیت داخلی و خارجی است، یک پدیده مهم دیده می‌شود.
