سیلابهای دو روز گذشته در ولایت غور برعلاوهٔ این که به مردم این ولایت تلفات جانی و خسارات هنگفت مالی وارد کرده است، منار جام یکی از قدیمی ترین میراثهای باستانی این ولایت را نیز با خطر فروپاشی روبهرو کرده است.
در ویدیویی که به دسترس رادیو آزادی قرار گرفته، به نظر میرسد که سیلابها به بدنهٔ این منار رسیده و آن را در معرض فروپاشی قرار داده است.
منابع محلی در ولایت غور نیز تأیید میکنند که سیلابها تا ده متری بدنۀ منار جام را احاطه کرده که هر لحظه خطر تخریب آن وجود دارد.
احمدشاه موحد، از خبرنگاران محلی در ولایت غور به رادیو آزادی گفت:
"در دو روز گذشته سیلابهای مدحشی منار جام را با خظر فروپاشی مواجه کرد، یک کلینیک در نزدیکی منار جام است متاسفانه در حال تخریب شدن است، یک هتلی که برای کسانی که از منار جام بازدیت میکنند ساخته شده، قسماً تخریب شده و حد اقل روز گذشته تا ده متریهای منار جام زیر آب بود، متاسفانه هیچ توجهی از سوی حکومت طالبان و یونسکو نشده است."
امیرزاد مرشد، باشندهٔ شهر فیرزکوه، مرکز غور به رادیو آزادی میگوید، سیلابها از هر دو طرف منار جام که در بین دو دره قرار دارد، به شدت جاری شده بود.
"سیلابها و زیاد شدن آب دریای هریرود، در آن موقیعتی که منار جام در وسط دو دره قرار دارد و با تاسف سیلابها شدیداً از هردو طرف جریان دارد که باعث تخریب منار جام خواهد شد، بنااً من به عنوان شهروند غوری از همه نهادهای کمکی و فرهنگی جداً خواستار توجه به عابدات تاریخی هستم."
آگاهان فرهنگی نیز از فروپاشی این منار تاریخی در ولایت غور نگران اند.
عارف حرمت از فعالان فرهنگی در ولایت غور نیز خواستار توجهٔ جدی حکومت طالبان و نهادهای فرهنگی در این زمینه است:
"از نهادهای بینالمللی خصوصا سازمان یونسکو و حکومت مرکزی خواهشمندیم که هرچه عاجل در حفظ منار جام و جلوگیری از افزایش تهدیدها و خطر فروپاشی این منار هم اقداماتی را روی دست بگیرند تا منار جام که قدامت تاریخی بسیار زیاد دارد از بین نرود، زیرا یگانه داشتهٔ تاریخی و فرهنگی ولایت غور و همه مردم افغانستان است."
مولوی عبدالحی زعیم، رئیس اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان در غور نیز به رادیو تأیید کرد که سیلابهای منار جام را با تهدید تخریب و فروپاشی مواجه کرده است و افزود که تیمی را برای بررسی به ساحه فرستادهاند:
"تیمی که برای بررسی منار جام دیروز به ساحه عزام شدند، امروز صبح رسیدند، آنهای میبینند که چه کرده میتوانیم پس از آوردن گزارش آنها ما اقدام خواهیم کرد."
منار جام که در میانه رودخانهٔ هریرود و رودخانهٔ جام موقعیت دارد، بیش از ۶۳ متر بلندی دارد و در میان سالهای ۱۱۶۳ و ۱۲۰۲ میلادی توسط سلطان غیاثالدین غوری از دودمان غوریان ساخته شد.
ولی شاه بهره، یکی از آگاهان فرهنگی میگوید، چه حالا و چه در زمان جمهوریت اقدامات کافی و بسنده در راستای حفاظت از منار جام صورت نگرفته است:
"درحال حاضر قراری که تصاویر برای ما رسیده سخت متاثر هستیم که اگر اقدام به موقوع و ماهرانهٔ در این ارتباط صورت نگیرد، شاید شاهد فرو ریختن و انهدام کامل این یادگار پرافتخار و ارزشمند تاریخ و تابناک افغانستان باشیم که اگر این مناره فروریخت ما هیچ پاسخی به پیشگاه تاریخی نخواهد داشتیم."
این منار حدود ۲۲ سال پیش از سوی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) ثبت میراثهای فرهنگی جهان شد.
این درحالیست که سال گذشتهٔ خورشیدی نیز زلزلههای پیهم در ولایت هرات به قسمتهای از مسجد جامع هرات، قلعهٔ اختیارالدین، منارها و برخی از مکانهای دیگر تاریخی دیگر این ولایت صدماتی وارد کرده است.
محققان مرکز حفاظت از میراثهای فرهنگی پوهنتون شیکاگوی امریکا در گزارش خود در ماه حوت سال گذشته گفته بودند که با کمک تصاویر ماهوارهای و ابزارهای دیگر، بیش از ۲۹ هزار محوطۀ باستانی را در سراسر افغانستان شناسایی کردهاند.