مقام های محلی طالبان در فراه می گویند که در بیش از یک سال گذشته هزاران کودک مبتلا به سوء تغذیه در شفاخانه ولایتی فراه ثبت شدهاند.
شماری از خانواده ها میگویند که اطفال شان به دلایل مختلف از جمله مشکلات اقتصادی، تغذیه ناکافی ، نرسیدن مواد غذایی مقوی برای مادران در زمان بارداری و پس از آن، به سوء تغذیه دچار شده اند.
زبیر ۲۶ ساله باشنده فراه، دو کودکش را جهت تداوی از روستای رج شهر فراه به شفاخانه ولایتی آورده است.
او در یکی از گلخانه های کشاورزان در روستای شان کار گری می کند؛ اما می گوید که کودکانش به دلیل مشکلات اقتصادی، نبود شیر مادر و دیگر غذا های مقوی، به سوء تغذیه مبتلا شده اند.
"اینجا آمدیم که اطفالم سوء تغذیه شده اند. داکتران می گویند که دلیل سوء تغذیه شدن اینها این است که میوه مناسب برای آنها نمی رسد. من آدم غریب هستم و روزانه کارگری می کنم و همین ۳۰۰ افغانی بسنده ما نمی شود که مصرف خانه خود را تکمیل کنم باز چه برسد که به اولاد های خود مثلاً میوه ای ام ، سیب و میوه های که قیمتی است بخرم."
یک طفل زبیر یک ساله است و طفل دیگرش سه ساله. او به رادیو آزادی گفت: "مادرش شیر نداشت و نتوانستم که برای آنها غذای مناسب تهیه کنم فقط میتوانم که غذای روزمره نان خشک را برابر کنم و دیگر غذاها مثل میوهجات را نتوانستم تهیه کنم، از داکتران میخواهم که برای اطفال رسیدگی کنند."
این مشکل در مرکز و ولسوالی های فراه گسترده است.
عبدالقیوم ۴۲ ساله هم طفل پنج ماهه اش را از روستای شیوان ولسوالی بالابلوک فراه به شفاخانه ولایتی آورده است.
او که مصروف کشاورزی است نیز از مشکل مشابهی سخن می گوید:
" مادر کودکم سه ماه شیر داشت، دیگر کلاً شیرش خشک شد. باز شیر پودری برایش می دادم. سه دختر و دو پسر دارم، فرزندان دیگر ما هم با چنین مشکلی روبرو شده اند."
فرید احمد مفکر آمر شفاخانه ولایتی طالبان در فراه است.
او می گوید که در بیش از یک سال گذشته نزدیک به پنج هزار طفل مبتلا به سوء تغذیه در شفاخانه ولایتی فراه ثبت شده اند.
او عوامل سوء تغذیه نزد کودکان را این گونه بر می شمارد.
"در افغانستان عامل این مریضی غذایی نامناسب، غربت، مادران به شکل منظم شیر نمی دهند، اکثراً پس از شش ماه مادران غذای متمم نمیدهند که باید اکثر کودکان را پس از شش ماه ضمن شیر مادر غذای متمم هم بدهند و تا دو سال برای کودک شیر داده شود و عامل دیگر این است که اکثر کودکان واکسین نمی شوند. اکثر کودکانی که واکسین نشوند با امراض مبتلا می شوند و یا هم به مراتب کودک مریض می شود و باعث مبتلا به سوء تغذیه می شوند."
سازمان ملل متحد گفته است که در حال حاضر به دلیل فقر و گرسنگی، بیش از سه میلیون کودک در افغانستان زیر حاکمیت طالبان به سوء تغذیه دچار هستند.
اما سوء تغذیه چیست و چرا کودکان به این مریضی دچار می شوند؟
شکریه بارکزی یکی از داکتران زن در فراه در این مورد به رادیو آزادی چنین شرح میدهد:
" از اساسی ترین عاملی که در ایجاد سوء تغذیه رول دارد اقتصاد پایین است که اکثر فامیل هایی که اقتصاد شان پایین می باشد اطفال شان دچار سوء تغذیه می باشند. وزن کم اطفال که تولد می شوند و وزن شان از حد نورمال پایین تر می باشد دچار سوء تغذیه می شود، فاصله کوتاه مدت ولادت ها باعث ایجاد سوء تغذیه می شود و همچنان عدم استفاده از غذا های کمکی و عدم آگاهی مادر از زمان مناسب شروع سوء تغذیه. اطفالی که زیر پنج سال باشد در کل بیشتر مصاب می شوند و همچنان در کل سوء تغذیه نظر به منطقه و جغرافیا و نظر به اقتصاد و کشورها نیز متفاوت می باشد."
از او پرسیدم که خانواده ها برای جلوگیری از مبتلا شدن کودکان شان به مریضی سوء تغذیه چه باید کنند؟
او به والدین چنین پیشنهاد میکند:
"برای جلوگیری از سوء تغذیه یکی از وظایف والدین دادن غذایی کامل و سالم به کودک شان است و همچنان در رژیم غذایی کودکان شان باید سبزی و میوه جات بگنجاند چون در سبزیجات و میوه جات بیشترین ویتامین هایی است که در رژیم غذایی وجود ندارد؛ مثلا ویتامین ای و بی، اینها ویتامین هایی است که در رشد مغز و همچنان اعضای دیگر بدن نیز رول اساسی دارند."
داکتر بارکزی در ادامه چنین می گوید:
"همچنان به خاطر جلوگیری از سوء تغذیه کوشش شود که اطفال شان را به تفریح ببرند و یک طفل باید کوشش شود ورزش کند مثلا اطفالی که ورزش نمی کنند، باید به پارک ها برده شوند در ساحاتی که آنها بتوانند بازی کنند هر چقدر که فعالیت یک طفل بیشتر باشد فعالیت های میتابولیکی آن بیشتر است و باعث این می شود که همان سمومی که در بدن وجود دارد، دفع شود و همچنان کوشش شود که ماه یکبار حداقل آنها به شنا برده شوند و از این طریق هم از سوء تغذیه جلوگیری می کنند."