اقدام تازه طالبان برای مسدود کردن فیس بوک در افغانستان، ضربه سنگین برای مرضیه ۲۳ ساله و همصنفی هایش خواهد بود.
نزدیک به یک و نیم سال قبل موقعی که طالبان پوهنتون ها را به روی دانشجویان زن بستند، مرضیه با سه همصنفی اش در شهر هرات در غرب افغانستان با ایجاد یک صفحه فیس بوک کسب و کار آنلاین راه اندازی کردند.
آنها از طریق این صفحه محصولات مختلفی را به فروش می رسانند از لباس گرفته تا کفش، زیورآلات، لوازم آرایشی، وسایل تزئینی و کتاب.
اما حال فکر اینکه این راه کسب درآمد از آنها گرفته شود، برای مرضیه و دوستانش نگران کننده و ناامید کننده است. او به رادیو آزادی بیشتر می گوید:
" من تنها نان آور خانواده هستم و از طریق تجارت آنلاین کار می کنم و پول بدست می اورم. اما مسدود شدن فیسبوک یک ضربه کلانی وارد می شود و باعث می شود که از این طریق دوباره نتوانم فعالیت و مخاطبین داشته باشم. وقتی که فیسبوک مسدود شد، دیگر هیچ کسی نمی تواند که آنلاین خرید کند."
کمتر از دو هفته پیش، نجیب الله حقانی سرپرست وزارت مخابرات وتکنالوژی معلوماتی طالبان در مصاحبه ای ویژه با طلوع نیوز گفت که طرح مسدود شدن فیسبوک آماده شده است و اینکه تصمیم نهایی در این باره را کابینه حکومت طالبان اتخاذ خواهد کرد.
او دلیل این گام را جلوگیری از صرف وقت، هزینه های مالی کاربران و مسائل به گفته او غیر اخلاقی بیان کرده است.
در افغانستان چند میلیون کاربر از شبکه اجتماعی فیسبوک به مقاصد گوناگون کار می گیرند. برخی از آن برای خرید و فروش آنلاین استفاده می کنند، و شمار قابل توجهی از جوانان هم از این شبکه اجتماعی برای کسب اطلاعات، سرگرمی و نیز برقراری ارتباط با دوستان و عزیزان خود کار می گیرند.
سپیده ۲۴ ساله شش سال می شود از فیسبوک استفاده می کند.
او نگران است که با مسدود شدن این شبکه اجتماعی، تمام فعالیت ها و خاطراتش در فیسبوک از بین برود:
"هر کدام ما با داشتن یک حساب در فیسبوک، فعالیت هایی که در جریان سال ها در این شبکه اجتماعی داشته ایم مانند یک دفتر خاطرات می تواند وجود داشته باشد که می تواند نمایانگر شخصیت ما باشد. با مسدود شدن فیسبوک همه این خاطرات از بین می رود و هر کدام ما در داخل افغانستان به نحوی از عملی شدن این طرح، متاثر می شویم."
نذیر احمد یک باشنده شهر هرات یکی دیگر از جوانان است که هشت سال می شود به فیسبوک پیوسته است.
او نیز از تلاش حکومت طالبان در راستای مسدود کردن فیس بوک نگران است:
"مسدود شدن فیسبوک برای من بسیار نگران کننده است. از فیسبوک به خاطر سرگرمی، جمع آوری اطلاعات و برقراری ارتباطات استفاده می کنم، وقتی که این شبکه اجتماعی مسدود شود، این سرگرمی از من گرفته می شود. من فکر می کنم دیگر سرگرمی برای من وجود ندارد و دولت افراد جامعه را به چندین سال قبل برمی گرداند."
اما آیا طالبان می توانند فیسبوک را در افغانستان به طور کامل مسدود کنند؟
جمیل نعمتیار، یک کارشناس امنیت سایبری است.
او می گوید حکومت طالبان توان بسته کردن فیسبوک را ندارد.
او به رادیو آزادی گفته حکومت طالبان بالای شبکه های مخابراتی فشاروارد میکند تا آنان برای بسته کردن فیسبوک ودیگرشبکه های اجتماعی اقدام کنند.
او گفته است درصورت مسدود شدن فیسبوک ازسوی طالبان مردم مجبور خواهند شد که ازVPN و فیلترشکن استفاده کنند.
برخی از فعالان جامعه مدنی به این باور هستند که طالبان در تلاش نهادینه کردن دیکتاتوری و وضع محدودیت های بیشتر بر آزادی بیان در جامعه هستند.
سید اشرف سادات یک فعال جامعه مدنی در این مورد به رادیو آزادی چنین می گوید:
" من فکر می کنم که با مسدود شدن شبکه های اجتماعی، دیکتاتوری در جامعه بیشتر نهادینه می شود و یک فضای بسته به وجود می آید. مردم درد و رنج خود را از طریق شبکه های اجتماعی رسانده نمی توانند. این موضوع پیامدهای منفی زیادی روی شناسایی خلاها و نابسامانی های اجتماعی بگذارد."
در هرات، مدینه شریک مالی مرضیه با سادات موافق است.
به باور او، حکومت طالبان می خواهد آخرین دریچه های امید را به روی جوانان به ویژه دختران ببندد.
شاهپورصابر
