در حالی‌که روند اخراج پناهجویان افغان بدون اسناد اقامت از پاکستان و ایران ادامه دارد، محمد اشرف غنی رئیس جمهور پیشین افغانستان و عمران خان صدراعظم پیشین پاکستان از روند اخراج پناهجویان به افغانستان به شدت انتقاد کرده‌اند.
محمد اشرف غنی بازگرداندن اجباری پناهجویان را ظالمانه و خلاف اصول بین‌المللی خوانده و عمران خان گفته که این اقدام باعث ایجاد احساسات منفی در میان افغان‌ها نسبت به پاکستان می‌شود و به روابط درازمدت کابل و اسلام‌آباد آسیب می‌رساند.
رئیس جمهور پیشین افغانستان در اولین قسمت از مجموعه پادکست تازه راه اندازی شده به نام "راه زندگی" که اخیراً در صفحه ایکس (تویتر سابق) او منتشر شده‌است، گفته که پاکستان و ایران به دلیل مشکلات سیاسی و اقتصادی روند اخراج مهاجران افغان را از کشورهای‌شان آغاز کرده‌اند.
آقای غنی در بخش از صحبت‌های اش چنین گفته است:
"در حال حاضر توجه و حمایت جامعه جهانی از افغانستان به‌طور بی‌سابقه ای کاهش یافته است و اکنون ما در صف سومالیا قرار داریم."
او در ادامه گفته که جامعه جهانی در زمینه اخراج پناهجویان از پاکستان و ایران فشار نیاورده است، اما آقای غنی تأکید کرده که افغانستان باید شرایط را برای بازگشت مهاجران افغان فراهم کند تا فشار های سیاسی کشورهای همسایه پایان یابد.
آقای غنی همچنان گفته که برای حل مشکلات این مهاجران، افغانستان باید سالانه ۹ درصد رشد اقتصادی داشته باشد. او هرچند نسبت به رشد اقتصادی افغانستان ابراز خوش‌بینی کرده، اما گفته که نظام طالبان در افغانستان مشروع نیست به همین دلیل افغانستان اکنون در عرصه‌های مختلف عقب‌گرد داشته است.
رئیس جمهور پیشین افغانستان گفته که تقاضای گسترده برای پاسپورت در افغانستان نشان می‌دهد که مردم نسبت به آینده ناامید هستند و ممنوعیت آموزش زنان موج جدیدی از مهاجرت‌ها را از افغانستان به راه انداخته است.
این درحالی‌ست که اخیراً هیئتی به رهبری توماس ویست نماینده ویژه ایالات متحده امریکا در امور افغانستان در خصوص مشکلات مهاجران افغان به پاکستان سفر کرده و با مقام‌های مختلف آن کشور در مورد پناهجویان افغان گفت‌وگو کرده و بر کمک‌رسانی پاکستان با مهاجران افغان تأکید کرده‌است.
در عین حال، عمران خان صدراعظم سابق پاکستان در بیانیه‌ای که در صفحه ایکس (تویتر سابق) خود منتشر کرده، گفته که نگهداری پنج میلیون پناهنده برای کشوری با جمعیت ۲۵۰ میلیونی بار سنگینی نیست.
عمران خان که هم‌اکنون در زندان به سر می‌برد، در این بیانیه گفته آن‌ها وظیفه دارند تا با کسانی‌که به دلیل جنگ و مشکلات دیگر مجبور به مهاجرت شده، خوب رفتار کرده و احترام بگذارند.
او گفته برای آینده امن پاکستان لازم است این کشور روابط خوبی با همسایگان خود داشته باشد.
پاکستان از اول نوامبر اخراج پناهجویان افغان بدون اسناد اقامت را از آن کشور آغاز کرده‌است.
بر اساس گزارش‌ها، تا کنون حدود ۴۵۰ هزار افغان به کشورشان بازگشت داده شده‌اند.
ایران یکی دیگر از همسایگان افغانستان نیز اخیراً اخراج پناهجویان افغان بدون اسناد را آغاز کرده‌است.
شماری از افغان‌هایی که اخیراً از پاکستان و ایران به افغانستان بازگشته‌اند می‌گویند که به دلیل نبود کار و اشتغال در کشور شان با چالش‌های شدید اقتصادی روبه‌رو هستند.
محمدالله که به تازه‌گی از پاکستان بازگشته است به رادیو آزادی گفت:
"ما با سرمای شدید روبه‌رو هستیم، در خانه مواد سوخت نه چوب و نه گاز داریم، چون بخاطر بی‌کاری پول نداریم و خرید چوب و گاز که بسیار قیمت است به پول زیاد ضرورت دارد، هیچکس تا کنون با ما کمک نکرده و نه کسی به ما توجه دارد."
حسیب الله الکوزی یک پناهجوی افغان که از ایران بازگشته نیز اظهارات مشابهی دارد:
"فعلاً که ما به افغانستان برگشته ایم، کار، زنده‌گی و پیدا کردن نان یک چلنج بسیار سخت است، اکنون در این زمستان پیدا کردن کار و نان بسیار سخت است، هیچ‌کسی به کسی کمک نمی‌کند و همه افغان‌های برگشته با مشکلات زیاد دست و پنجه نرم میکنند. در این فصل زمستان کار و غذا پیدا کردن بسیار دشوار است، کسی کمک نمی‌کند بسیاری از افغان‌های برگشته با مشکلات شدید روبه‌رو هستند."
این در حالی‌ست که بسیاری از سازمان‌های بین‌المللی گفته اند که مهاجران افغانی‌که در آغاز زمستان به کشور بازگشته اند با چالش‌های شدید در داخل افغانستان مواجه هستند و نیاز به کمک دارند.
چند روز پیش، برنامه بین‌المللی غذا (دبلیو اف پی) گفت که از هر سه افغان که به افغانستان باز می‌گردند، یک نفر هنوز نمی‌داند که وعده آینده غذایی خود را از کجا تهیه کند.
