روزانه ده ها تن از جمله جوانان در ولایت غور راه سفر پر خطر به ایران را در پیش می گیرند.
آنان به دلایل گوناگون از جمله افزایش میزان فقر و بیکاری و نیز خطر جانی می خواهند خانه و منطقه شان را ترک کنند.
اما سفر به ایران آسان نیست.
لطیف ۱۶ ساله باشنده ولایت غور چهار ماه پیش تصمیم گرفت که با شماری از دوستانش به ایران برود.
اما او به رادیو آزادی می گوید که مرزبانان ایرانی آنان را بازداشت، لت و کوب و سپس رد مرز کردند:
"دو سه شب بندی بودیم. مرا خیلی لت کوب کردند، من هرچند زاری می کردم که بار دیگر نمی آیم؛ اما می گفتند که این ها را خوب بزنید."
لطیف دانش آموز صنف دهم مکتب به دلیل ناداری مجبور شده که مکتب را ترک کند.
پدرش سه سال پیش در یک حادثه ترافیکی در غور جان داد.
لطیف اکنون در گوشه ای از شهر فیروزکوه از صبح تا شام بوت رنگ می کند؛ اما پول پیدا کردن از این راه آسان نیست.
"هیچی نداریم به خانه و چیزی هم نیست که بخوریم."
ده ها جوان دیگر هم مانند لطیف که می خواستند از راه های غیرقانونی وارد ایران شوند داستان های غم انگیزی از سفر به ایران دارند.
نقیب الله ۱۹ ساله دوماه می شود که از ایران رد مرز شده است:
"در مرز پنج شب بودیم که ایرانی ها ما را گرفتند؛ خیلی لت کوب و خیلی اذیت کردند. از بس که ما را لت کوب کردند تا اکنون دوا می خورم، حال که رد مرز شدم به غور آمدم، بیکاری است."
به تازگی، خبرهای از بازداشت، اعتراض مردمی و حتی خشونت فیزیکی علیه مهاجران افغان در ایران دست به دست می شود.
مقام های ایران برآورد می کنند که بیش از یک میلیون مهاجر افغان از ماه جنوری سال ۲۰۲۱ به ایران رفته اند: برخی به علت خطرهای جانی و شماری دیگر هم به دلیل افزایش فقر و بیکاری در افغانستان تحت حاکمیت طالبان عمدتا از راه های قاچاقی به ایران پناه برده اند.
در هفته های اخیر ویدئوهای نیز از برخورد نادرست مرزبانان و شهروندان ایران در مقابل مهاجران افغان در شبکه های اجتماعی منتشر شده. رادیو آزادی نمی‌تواند صحت این ویدئو را تایید کند. اما در آنها ها دیده می شود که مهاجران افغان مورد لت کوب شدید قرار می گیرند.
از طرفی هم بسیاری از مهاجران افغان که در ایران زندگی می کنند می گویند که به خدمات شهری به ویژه کارت بانکی، سیم کارت و کارت های ترانسپورت شهری دسترسی ندارند.
اما دو هفته پیش، مقامات ایران اعلام کردند که بیش از یک میلیون پناهجوی افغان برای دریافت کارت های بیومتریک جدید ثبت نام کرده اند که به آنها امکان دسترسی به خدمات بانکی و سیم کارت فراهم خواهد شد.
اخیرأ بیش از ۵۴۰ تن از فعالان مدنی، روزنامه نگاران، هنرمندان و اساتید پوهنتون های ایران نیز با انتشار بیانیه از مقامات حکومتی آن کشور خواسته اند تا با روشنگری افگار عمومی با کسانیکه در تلاش مهاجر هراسی و نفرت پراگنی هستند مقابله کنند.
بهمن احمدی عموی روزنامه نگار شناخته شده در ایران که از امضا کننده گان این اعلامیه است به رادیو فردا بخش ایران رادیو اروپا آزاد رادیو آزادی گفت :" موج مهاجر ستیزی در ایران افزایش پیدا کرده ماهم در جهت دفاع از حقوق اینها(مهاجران) و هم هشدار به حکومت که باید در جهت ساماندهی اینها(مهاجران) هم از نظر قوانین و مقررات و هم از نظر اجتماعی و اقتصادی پرداخته بشود تصمیم که چنین نامه را امضا نمایم."
در افغانستان هم فعالان مدنی می گویند که برای جلوگیری از بحران مهاجرت باید حکومت طالبان برنامه های کاریابی و فقرزدایی را روی دست بگیرد تا جوانان دیگر در مرزها و کشورهای همسایه به گفته آنان مورد توهین و تحقیر قرار نگیرند.
سیف الله رحمانی یک فعال مدنی به رادیو آزادی چنین می گوید:
"خواست من از حکومت افغانستان و رهبری دولت این است که جوانانی که از دانشگاه ها فارغ می شوند به جامعه تقدیم می شوند در قسمت کاریابی آنان تلاش و همچنان توجه جدی به خرج بدهند."
