امروز یازدهم سپتامبر برابر با بیست و دومین سالروز حملات تروریستی شبکۀ القاعده به برخی اهداف در داخل امریکا است. در این حملات دو مرکز تجارت بین‌المللی و یک ساختمان در نزدیکی وزارت دفاع امریکا هدف قرار گرفتند.
این رویدادها سبب شد که نیروهای ناتو به رهبری امریکا برای از بین بردن شبکۀ القاعده که رهبر آن اسامه بن‌لادن در افغانستان تحت حاکمیت طالبان حضور داشت، به این کشور حمله کنند.
در پی حملۀ امریکا و ناتو حکومت دور اول طالبان سقوط کرد و صفحۀ جدیدی در تاریخ افغانستان باز شد.
دست‌آوردهای مهم بیست سال حضور نظامی و سیاسی امریکا و ناتو در افغانستان ایجاد نظام جمهوری، تأمین حقوق و آزادی‌های اساسی از جمله انتخابات، آزادی بیان، به رسمیت شناسی حقوق بشری تمام اقشار جامعه و پیوستن افغانستان به کنوانسیون‌های مهم بین‌المللی بود که بسیاری از آزادی شهروندان افغانستان را تأمین می‌کرد.
در کنار دیگر موردها این دست‌آوردها مسیر زنان را به فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی باز کرد.
زنان در بیست سال گذشته حق انتخاب کردن و انتخاب شدن در انتخابات‌های مختلف را داشتند، تجارت‌های کوچک و بزرگ را راه اندازی کردند و حضور فعال در تمام بخش‌ها داشتند.
این در حالی است که پس از روی کار آمدن حکومت طالبان در ۱۵ آگست ۲۰۲۱ به باور بسیاری از زنان و گزارش سازمان‌های بین‌المللی، دست‌آوردهای بیست سال گذشته به خاک نشست و سیستم حکومت مردسالاری و بدون مشارکت زنان شده است.
شکریه بارزکری، دیپلمات پیشین و عضو ولسی جرگۀ نظام پیشین جمهوریت به رادیو آزادی می‌گوید که یازده سپتامبر تغییرات زیادی در زندگی مردم افغانستان و فرصت‌های خوبی برای افغانستان ایجاد کرده بود.
از خانم بارکزی پرسیدیم که وضعیت بیست سال گذشته با امروز را در خصوص زنان چگونه مقایسه می‌کند:
"زنان افغانستان در جریان سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱ دست‌آوردهای زیادی داشتند، حضورشان به عنوان والی، در کابینه، در دادگاه‌ها جز همان تحولات اجتماعی بود. اما امروز ما با فقدان سیستمی مواجه هستیم که مردم افغانستان خصوصاً زنان بتواند به آن مراجعه کند."
خانم بارکزی می‌افزاید که با وجود شرایط سختی که زنان در افغانستان دارند، امروزه مبارزات زنان در بیرون و داخل افغانستان می‌تواند بر سرنوشت زنان تاثیر بگذارد.
این در حالی است که صبرینا حمیدی، فعال حقوق بشر و رئیس پیشین کمیسیون مستقل حقوق بشر در زون شرق نیز می‌گوید، زنان از حقوق اساسی‌شان که در بیست سال گذشته با مشکلات به آن دسترسی پیدا کرده بودند، اکنون محروم شده اند:
"با احکام که صادر می‌شود، زنان از حق تعلیم، تحصیل، حق تفریح سالم، حق تجمعات مسالمت آمیز و دسترسی به عدالت محروم می‌شوند و به شکل سیستماتیک هر روز محدودیت‌ها افزایش می‌یابد. در گذشته نیز با تغییر حکومت‌ها و هر بازی سیاسی زنان محرومیت کشیدند."
حسینه، رئیس یکی از ادارات دولتی در نظام جمهوری پیشین می‌گوید که با حضور طالبان شماری زیادی از زنان فعال مجبور شدند افغانستان را ترک کنند.
او به این باور است که افغانستان دیگر مانند بیست سال گذشته نیست:
"از روزی که طالبان به قدرت رسیدن، وزارت زنان را منحل کردند. اکنون زنان خانه نشین شدند، در فقر زندگی می‌کنند و معاش‌شان از شان گرفته شده است و در بی‌سرنوشتی قرار دارند."
این در حالی است که طالبان با بازگشت به قدرت در ۱۵ آگست سال ۲۰۲۱، حضور زنان از مشارکت سیاسی به گونۀ کامل حذف شد و هیچ زنی در مقاقات حکومتی آنها حضور ندارد.
از سوی هم فرصت‌های مانند کار به جز از چند ادارۀ محدود دولتی، تحصیل، مشارکت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی از آنها گرفته شده است.
سازمان ملل متحد، نهادهای حقوق بشری بارها نگرانی‌شان را از وضعیت حقوق بشری در افغانستان اعلام کردند، همزمان فعالان زنان به گونه‌های مختلف اعتراضاتی را برگزار کردند و از حکومت طالبان خواسته اند که محدودیت‌ها بر زنان را بردارند.
