یک جوان افغان که اخیراً برای مدتی در ایران زندانی بوده و ۳ روز قبل به افغانستان برگشت داده شده، می‌گوید، با گرفتن مزد اندک در ایران مصروف انجام کارهای شاقه بود.
او که نمی‌خواهد نامش در گزارش گرفته شود، در بارۀ داستان اخراجش از ایران به رادیو آزادی گفت:
"یک سالون بزرگ دارد که یک تا دو هزار نفر را یکجا در آن نگهداری می‌کنند، اصلاً آکسیجن وجود ندارد می‌گویند تا که پول نداشته باشی نمی‌گذاریم بروید، از آنجا که بگذری پیش مرز متوقف می‌کنند چند سیلی می‌زند می‌گوید افغانی‌های کثافت دیگر به خاک ما نیاید، کشور ما به شما ضرورت ندارد، شما به ما آب نمی‌دهید، خیلی ظلم و شکنجه می‌کنند."
پیش از این هم ویدیوهایی منسوب به آزار و اذیت مهاجرین افغان در ایران در شبکه‌های اجتماعی نشر شده، اما مقام‌های ایرانی همواره این گونه ادعاها را کرده اند.
شماری از مهاجرین افغان در ایران هم در روزهای گذشته در گفت‌وگو با رادیو آزادی از مشکلات متعدد در این کشور شکایت کرده بودند.
در همین حال کمیسیون مستقل حقوق بشر نظام جمهوری مخلوع افغانستان که در خارج از این کشور فعالیت دارد، نگرانی شدیدش را در پیوند به وضعیت حقوق بشری مهاجرین افغان در ایران بیان داشته و از حکومت ایران خواسته تا ارزش‌های حقوق بشری در این زمنیه را رعایت کند.
در اعلامیۀ این کمیسیون که از سوی طالبان لغو اعلام شده، آمده که اخیراً محدودیت‌های بیشتری بر مهاجرین افغان در ایران وضع شده، دسترسی به سایر امور بر آنان محدود شده و فقط می‌توانند کارهای شاقه را انجام دهند.
شکرالله مشکور، سخنگوی این کمیسیون روز یک‌شنبه به رادیو آزادی گفت:
"از نهادهای حقوق بشری داخل و خارج از ایران می‌خواهیم تا برای رفع این تصمیم غیرحقوق بشری عدالتخواهی کنند و حکومت ایران را در راستای رعایت حقوق بشری مهاجرین پاسخگو قرار دهند."
از سوی دیگر سازمان حقوق بشر ایران مستقر در ناروی، دو روز قبل از بیشتر شدن اعدام زندانیان افغان در ایران خبرداده و گفت که در سال جاری میلادی حداقل ۶ افغان در ایران اعدام شده اند.
در همین حال وزارت مهاجرین و عودت کننده حکومت طالبان می‌گوید، در دوهفتۀ گذشته ۲۸ هزار مهاجر افغان از ایران اخراج شده اند.
عبدالمطلب حقانی، سخنگوی این وزارت به رادیو آزادی گفت:
"در این دوهفتۀ اخیر۵۴ هزار افغان مهاجر به کشور برگشته اند که بیشتر آنها از ایران بوده، ۲۸ هزار افغان به گونه اجباری از ایران اخراج شده و متباقی به رضایت خود برگشته اند."
ضیا احمد تکل، سخنگوی وزارت خارجۀ حکومت طالبان به پرسش‌ها در بارۀ حل مشکلات مهاجرین افغان در ایران پاسخ نداد، اما او پنج‌شنبۀ هفتۀ گذشته گفته بود که امیرخان متقی، سرپرست این وزارت با وزیر خارجۀ ایران در بارۀ حل مشکلات مهاجرین صحبت کرده است.
بر اساس گزارش تازۀ کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، از سال ۲۰۲۱ میلادی به این سو ۱.۶ میلیون افغان به کشورهای همسایه رفته اند.
"یو، ان، اچ، سی، آر" تخمین زده که در سال ۲۰۲۲ حدود ۴۸۵ هزار افغان از ایران اخراج شده اند.
این در حالیست که اخیراً تنش‌ها بر سر حقابۀ دریای هلمند میان حکومت ایران و طالبان بالا گرفته است.
ایران خواستار تطبیق معاهدۀ سال ۱۳۵۱ تقسیم آب است، طالبان هم گفته اند که به این معاهده پابند اند اما ادعا کرده اند که به دلیل خشکسالی آب دریای هلمند کم شده است.
اما حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجۀ ایران در واکنش به این اظهارات گفته که ملاک بود و نبود آب باید توسط یک تیم فنی آنها مشخص شود.
اختلافات میان حکومت ایران و حکومت طالبان بر سر تقسیم آب نگرانی‌ها را در پیوند به بیشتر شدن فشارها بر مهاجرین افغان در ایران بیشتر کرده است.
