زغال سنگ افغانستان در این شب و روز به موضوع داغی در رسانهها و شبکههای اجتماعی مبدل شده است.
وزارت معادن و پترولیم حکومت طالبان میگوید، در بهای زغال سنگ افغانستان افزایش نیافته، بلکه تنها تعرفههای گمرکی آن از ۲۷ دالر به ۶۰ دالر افزایش یافته است.
وزارت مالیۀ حکومت طالبان روز گذشته اعلام کرد که بهای یک تن زغال سنگ را از ۹۰ دالر به ۲۰۰ دالر افزایش داده که به اساس آن تعرفۀ گمرکی ۳۰ درصدی آن از ۲۷ دالر به ۶۰ دالر افزایش یافته است.
حکومت طالبان این تصمیم را پس از آن اتخاذ کرده است که شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان در یک نشست کابینۀ آن کشور بر تسریع واردات زغال سنگ افغانستان تأکید کرده بود.
او به روز دوشنبه در یک نشست ویژۀ کابینه گفت که این کشور سالانه از درک واردات زغال سنگ افغانستان ۲.۲ میلیارد دالر صرفهجویی میکند.
به گفتۀ آقای شریف، زغال سنگ افغانستان به روپیۀ پاکستانی خریداری میشود که با این کار از یک سو دالر در کشور باقی میماند و از سوی دیگر ارزش روپیۀ پاکستانی بلند میرود.
اما وزارت معادن و پترولیم حکومت طالبان گرفتن تعرفۀ زغال سنگ به روپیه پاکستانی را رد میکند و تأکید میکند که هرنوع پروسس عملی و فروش زغال سنگ تا مرز دیورند به پول افغانی انجام میشود.
عصمت الله برهان، سخنگوی این وزارت به رادیو آزادی گفت، در حال حاضر هر تن زغال سنگ به شرکت داخلی شرکتهای داخلی در بدل سه و نیم تا چهار هزار افغانی داده میشود که ممکن پس از تعرفۀ گمرکی و دیگر مصارف، تجار افغان آنرا به شرکتهای پاکستانی تا ۲۰۰ دالر بفروشند.
او گفت: "زمانی که این از معدن انتقال میشود، تا مرز دیورند تمام مصارف آنرا که حساب کنید یک تن آنرا ما سه تا چهار هزار افغانی میفروشیم و بعداً بهای آن تا ۲۵۰ دالر میرسد و به تازگی تعرفۀ گمرکی آن هم افزایش یافته است. پس من گفته میتوانم که از یک تن زغال سنگ برای ما ۳۰۰ تا ۳۲۰ دالر مفاد میرسد که در این سهم ملت هم است یعنی کسانی که استخراج میکنند و انتقال میدهند."
وی میگوید که از آغاز حکومت طالبان تا کنون تنها با شصت شرکت داخلی افغانی قرارداد انتقال زغال سنگ صورت گرفته و قراردادهای حکومت پیشین با نزدیک به ۱۲۰ شرکت هنوز پابرجاست.
انتقادها این است که چرا وزارت معادن و پترولیم طالبان جزئیات قراردادها با شرکتهای جدید را شریک نمیسازد؟
عصمت الله برهان، سخنگوی وزارت معادن و پترولیم حکومت طالبان میگوید که تمام قراردادها در برابر چشم رسانهها از طریق رقابت آزاد صورت گرفته و با هیچ شرکت به گونۀ ویژۀ برخورد نشده است.
اما تا کنون در مورد این شرکتها هیچ معلومات دردست نیست و نه کدام رسانه در مورد این قراردادها گزارشی منتشر کرده است.
وزارت مالیۀ حکومت طالبان پس از آن بهای تخمینی زغال سنگ را به ۲۰۰ دالر افزایش داد که به اساس گزارش رویترز، بهای یک تن زغال سنگ در بازارهای جهانی تا ۵۰۰ دالر افزایش یافته است.
شماری از کارشناسان اقتصاد میگویند که هنوزهم بهای زغال سنگ افغانستان در تناسب به مارکیتهای بین المللی از نصف هم پائین است.
محبوب الله گردیزی: باز هم قیمت ما از نصف قیمت مارکیتهای جهانی پائین تراست
آنان تقاضا میکنند که نظام حاکم باید مطابق به مارکیتهای بینالمللی بهای زغال سنگ را دیگر هم افزایش بدهد.
محبوب الله گردیزی، یکی از این کارشناسان به رادیو آزادی گفت: "افزایش دادن بهای زغال سنگ یک اقدام بسیار خوب است، باز هم که میبینیم قیمت ما از نصف قیمت مارکیتهای جهانی پائین تراست، نیاز است که نه تنها برای پاکستان بلکه برای دیگر کشورها نیز قیمت مطابق بازار بین المللی تعین شود. برای این باید یک کمیسیون ایجاد شود بخاطری که زغال سنگ ما از هرلحاظ عالی است."
او از حکومت طالبان میخواهد که با معادن افغانستان برخورد سطحی نکنند و باید این سرمایههای ملی افغانستان را به نفع افغانستان استفاده کنند و تلاش کنند که بجای منافع اشخاص خاص به منافع کشور اولویت بدهند.