در حالی که انتقادها از انتقال زغال سنگ و سنگهای قیمتی از افغانستان به پاکستان افزایش یافته، نخست وزیر پاکستان از کابینه خود خواسته است تا صادرات زغال سنگ از افغانستان را افزایش دهد.
شهباز شریف که در نشست ویژۀ کابینه در بارۀ افزایش صادرات زغال سنگ از افغانستان صحبت میکرد، گفت که پاکستان سالانه ۲.۲ میلیارد دالر در واردات زغال سنگ به این کشور صرفه جویی خواهد کرد: "زغال سنگ افغانستان همان کیفیتی را دارد که با هزینه میلیاردها دالر از اندونیزیا وارد میشد، بنابر این زمینۀ انتقال آن را ایجاد کردهایم، انشاالله واردات زغال سنگ از افغانستان به تدریج افزایش مییابد و این باعث صرفه جویی سالانه دو میلیارد دالر برای پاکستان میشود، الحمدالله دو میلیارد دالر و این زغال سنگ میآید و به روپیه میخریم، دالر مصرف نمیشود، مانند دیگر زغال سنگ دنیا، نصف قیمت میخریم."
او همچنان افزود، باید زغال سنگ از افغانستان به روپیه پاکستانی خریداری شود که باعث میشود دالر از این کشور بیرون نشود و ارزش روپیهشان افزایش یابد.
آقای شریف همچنین در این نشست کابینه دستور ایجاد کمیتهای را به ریاست وزیر دفاع این کشور صادر کرد تا واردات زغال سنگ از افغانستان سرعت یابد.
پاکستان پیش از این نیازهای زغال سنگ خود را از اندونزیا و افریقای جنوبی تأمین میکرد، ممنوعیت صادرات زغال سنگ از سوی اندونزیا به طور غیر منتظره، قیمت زغال سنگ در بازارهای جهانی را به گونۀ بیسابقهای افزایش داد.
بر اساس گزارشها، قیمت یک تن زغال سنگ در بازارهای جهانی تا کنون به ۴۰۰ دالر رسیده است، اما هنوز معلوم نیست که زغال سنگ افغانستان به چه قیمتی به پاکستان داده میشود.
این در حالیست که اخیراً انتقادها از حکومت طالبان به دلیل افزایش صادرات زغال سنگ به پاکستان، بیشتر شده است.
مردم عام افغانستان و بسیاری از کاربران رسانههای اجتماعی از حکومت طالبان میخواهند تا جزئیات و چگونگی قراردادهای زغال سنگ و سایر سنگهای قیمتی با پاکستان را با مردم در میان بگذارد.
اما وزارت معادن و پترولیم طالبان میگوید، با هیچ کشوری به شمول پاکستان توافقنامۀ استخراج معادن صورت نگرفته و بر اساس قراردادهای موجود زغال سنگ را به شرکتهای داخلی میفروشد و آنان بر اساس منافع بازار، خود از افغانستان صادر میکنند.
عصمتالله برهان، سخنگوی این وزارت به رادیو آزادی گفت: "البته با پاکستان قرارداد رسمی نداریم ما زغال سنگ را به سکتور داخلی میفروشیم و محدودیتی برای صادرات آن اعمال نمیکنیم اما هرجایی که مارکیت خوب باشد همانجا صادر میشود، اما حالا پاکستان برایشان مارکیت خوبی است، در حال حاضر حدود صدهزار نفر از هموطنان ما در این بخش شاغل هستند و لقمه نانی پیدا میکنند، زغالهایی که تاجران افغان به غلام بندر میآورند، هر تن آن را در آنجا به حدود ۵۰ تا ۵۵ هزار روپیه پاکستان میفروشند."
هر چند معلوم نیست که مالک این شرکتهای داخلی چه کسانی اند، اما در شبکههای اجتماعی ادعاهایی مبنی بر ارتباط این شرکتها با رهبران طالبان منتشر شده است، اما وزارت معادن و پترولیم طالبان در این مورد اظهار نظر نکرده است.
طبق قانون معادن، ماهیت قرارداد با همه شرکتها باید مشخص باشد که بر اساس کدام اصول قرارداد امضا شده است.
عصمت برهان، سخنگوی وزارت معادن و پترولیم میگوید که روزانه بین ۱۰ تا ۱۵ هزار تن زغال سنگ به پاکستان صادر میشود، اما رویترز به نقل از مقامات پاکستانی در ماه گذشته اعلام کرد که این رقم ۵۰۰ هزار تن در ماه است.
به گفته او، بر اساس تحقیقات زمین شناسی آنان، بیش از هشتاد ذخیرۀ مختلف زغال سنگ در افغانستان وجود دارد که در حال حاضر تنها از ۱۷ ذخیره استخراج صورت میگیرد.
او همچنان گفت که نزدیک به ۲۳.۵ میلیون تن ذغال سنگ در این هفده معدن موجود است.
بر اساس معلومات وزارت معادن و پترولیم، تنها در یک هفتۀ گذشته ۴۲۹ میلیون افغانی از ذخایر ذغال سنگ عاید داشته است.
سخنگوی این وزارت گفت که در حال حاضر ۱۸۶ قرارداد با شرکتهای مختلف استخراج معادن داخلی در سراسر کشور وجود دارد که از این میان تنها ۶۰ قرارداد را حکومت طالبان امضا کرده اند و متباقی قراردادهایی اند که توسط حکومت پیشین امضا شده اند.