سی سال پیش از امروز، گروه های پیشین مجاهدین با تیر اندازی های هوایی وارد کابل شدند.
اما بخشی از تیراندازی ها از جنگ میان گروه های مختلف مجاهدین حکایت می کرد و بخش دیگر هم از شادیانه به مناسبت پیروزی.
گروه ها و احزاب هفت گانه در هشتم ثور سال ۱۳۷۱ وارد پایتخت افغانستان شدند.
کابل نشینان که چنین وضعیت را در گذشته تجربه نکرده بودند، هراسان شدند.
محمد رحیم شریفی٬ روزی را به خاطر دارد که صدای جنگ و تیر اندازی در هر گوشۀ از کابل شنیده می شد. او چنین حکایت کرد: " زیاد ترسیده بودیم، مجاهدین با جنگ و تیراندازی وارد کابل شدند. خانه ما در مکروریان سوم بود. ما به حدی ترسیده بودیم که رفتیم در تهکاوی ها. برق و آب نبود، شرایط خیلی دشوار و همه گی سرگردان و پریشان بودند."
جنگ ها میان تنظیم های جهادی در دهه هفتاد خورشیدی علاوه بر هزاران کشته و زخمی، میلیون ها آواره هم بر جای گذاشت.
بر اساس گزارشی که کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهنده گان در سال ۱۳۷۶ نشر کرد، ۲.۷ میلیون تن پس از پیروزی مجاهدین از افغانستان آواره شدند.
تمیم عاصی رئیس انستیتوت مطالعات جنگ و صلح می گوید که پیامد های هشت ثور برای افغانستان خیلی عمیق بود. وی به ادامه افزود: " هشت ثور متاسفانه یک رواج و اشتباه سیاسی را در افغانستان بنیان گذاشت که ساقط ساختن نظام ها از طریق کودتا و به قدرت رسیدن از طریق میل تفنگ است. همچنان راه ها را برای مداخله کشور های منطقه و مبدل ساختن افغانستان به جنگ های نیابتی کشور های منطقه باز کرد."
مجاهدین پس از چهارده سال جنگ در برابر نظام تحت حمایت شوروی پیشین در افغانستان به قدرت رسیدند.
در نخست٬ صبغت الله مجددی رهبر جبهه نجات ملی به عنوان رئیس اداره موقت برای دو ماه کار کرد، سپس برهان الدین ربانی رهبر حزب جمعیت به عنوان رئیس اداره انتقالی، چهار ماه در قدرت ماند.
در پایان دورۀ کاری آقای ربانی، «شورای اهل حل و عقد» با حضور صد ها تن از افراد از مرکز و برخی از ولایات برگزار شده بود٬ و او را به عنوان رئیس جمهور وقت برگزید.
گروه های مجاهدین پس از ورود به کابل درگیر شدند و کابل تا حد زیادی ویران شد
طارق فرهادی آگاه امور سیاسی به این باور است که هفت حزب جهادی افغانستان که در پاکستان مستقر بودند، برسر رهبری یک کشور فقیر به توافق نرسیدند. او به مداخلات پاکستان اشاره می‌کند:
" پاکستان می خواست افغانستان به حالتی برسد که سرمایه گذاری اش در آنجا امکان داشته باشد و همچنان راهش به آسیای میانه باز شود. زمانی که دید جناح های مجاهدین بر سر یک حکومت بسیار فقیر جنگ می کنند، حالتی آمد که طالبان از قندهار ایجاد شدند و در آن وقت به زودی توانستند بخش زیادی از افغانستان را بگیرند."
در مجموع حکومت مجاهدین در کابل از ثور ۱۳۷۱ تا میزان ۱۳۷۵ در قدرت ماند و در شمال به ویژه ولایت بلخ تا اسد سال ۱۳۷۷ قدرت در اختیار گروه های جهادی بود.
در سال های گذشته، مراسم رسمی از سوی دولت های پیشین افغانستان به مناسبت سالروز پیروزی مجاهدین برگزار می شد.
اما امسال حکومت طالبان، که در ماه اسد پارسال دو باره به قدرت رسید، به مناسبت پیروزی حکومت مجاهدین٬ صرف به اعلان رخصتی عمومی در روز هشتم ثور اکتفا کرده و خبری از تجلیل رسمی این رویداد نیست.
گزارش: جاوید نعیمی
