پنج روز از آغاز سال تحصیلی در شش ولایت گرمسیر افغانستان میگذرد.
ظاهراً به اضافۀ پسران، محصلان دختر نیز مانند سالهای گذشته اجازۀ رفتن به پوهنتون را دارند، اما با تفاوتهای بیشتر.
شماری از محصلان دختر که در روزهای اخیر به پوهنتونهای ننگرهار و کندهار رفته اند میگویند، محدودیتهای وضع شده در پوهنتونها آنها را به آینده ناامید ساخته است.
خدیجه عزیزی که محصل سال سوم پوهنزی حقوق و علوم سیاسی پوهنتون ننگرهار است میگوید، زمان درسی و صنفهای دختران و پسران از هم جدا شده، اما استادانشان همه مرد اند.
او میگوید، مسئولان پوهنتون به محصلان دختر گفته اند که اجازۀ بیرون شدن از صنف را ندارند.
این شرایط خدیجه را نسبت به آیندهاش نگران ساخته است.
خانم عزیزی میافزاید: "من و همصنفی هایم احساس ناامیدی داریم، ما فکر میکنیم که پوهنتون خواندن ما فقط برای گرفتن سند است، زیرا اگر من در آینده در بخش سایسی اجازۀ فعالیت را نداشته باشم، برای من در یک بست چوکی داده نشود، پس من با این مدرک چه کنم؟"
پروانه، محصل سال سوم پوهنزی اداره و پالسی عامه در پوهنتون کندهار است. او روز چهارشنبه با خواهرش شگوفه که نیز محصل است به پوهنتون رفت.
پروانه میگوید، در یک صنف برای پسران و دختران تدریس صورت گرفته، اما میان دختران و پسران پرده کشیده شده است.
او به رادیو آزادی گفت که مسئولان پوهنتون کندهار تأکید کردهاند که محصلان دختر نباید با چهرهٔ نمایان وارد پوهنتون شوند.
بهگفتهٔ پروانه، از میان ۱۱۸ محصل دختر در پوهنزیشان اکنون تنها ۳ تن آنان به پوهنتون میآیند.
پروانه افزود: "زمانیکه داخل پوهنتون شدیم، فضا خالی بود، مانند گذشته کسی علاقهمند درس نیست، زیرا در دلهای همه ترس جا گرفته است."
نزدیک به پنج محصل بخش شبانهٔ پوهنتونهای ولایات گرمسیر که نخواستند هویتشان در گزارش فاش شود، به رادیو آزادی گفتند که زمان درسی محصلان شبانهٔ دختر به روز مبدل شده و تنها پسران در صنفهای شبانه درس میخوانند.
سیما پیش از حاکمیت طالبان بر افغانستان محصل بخش شبانهٔ پوهنزی اداره و پالیسی عامه در پوهنتون ننگرهار بود.
او میگوید، یگانه نانآور خانوادهاش بود و به همین دلیل محبور بود که روز کار کند و شب درس بخواند.: "نمیدانم، من در دو راهی قرار گرفتم، تصمیم گرفتن برایم مشکل است، زیرا وظیفه ام را هم نمیتوانم ترک کنم و پوهنتون را هم، کاملاً در یک حالت بدی قرار دارم."
هرچند شماری از محصلان دختر به پوهنتون میروند، اما حکومت طالبان تا کنون موقفاش را در پیوند به تحصیل دختران روشن نکرده و نه هم در مورد چگونگی روند تحصیلی آنان جزئیات داده است.
بلال کریمی، معاون سخنگوی حکومت طالبان به رادیو آزادی گفت، تا کنون طرزالعمل آموزش دختران تکمیل نشدهاست.
آقای کریمی گفت: "اعلامیهای که از سوی وزارت تحصلات عالی نشر شده، جزئیات طرزالعمل در همین موارد محدود است، زمانیکه این روند تکمیل شود، گفته میتوانیم که همه جزئیات اینگونه است."
گفتنیست که از زمان حاکمیت طالبان تا کنون، دختران بالاتر از صنف ششم اجازۀ رفتن به مکتب را ندارند.
طالبان در ۱۵ آگست در سراسر افغانستان حاکم شدند، اما تا کنون هیچ کشوری حکومت آنها را به رسمیت نشناخته است.
جامعۀ جهانی شرایط مهمی را برای به رسمیت شناختن حکومت آنان تعیین کرده که حق آموزش دختران و کار زنان از موردهای مهم این شرایط اند.
حکومت طالبان اما میگوید که مخالف آموزش و کار دختران و زنان نیست و روی طرزالعمل این موارد کار میکند، طرزالعملیکه مردم منتظر اعلام آن اند.