آبهای ایستادهءای که زمانی شکارگاه سلطنتی در شهر جنگ زده کابل محسوب میشد، اینک دوباره به توقف گاه پرندهگانی تبدیل میشود که هر بهار از جنوب هند به سایبریا و قفقاز میروند.
قرار است آبهای ایستاده کول حشمت خان که در حومهء شهر کابل موقعیت دارد، تحت حراست رسمی ادارهء حفظ محیط زیست سازمان ملل متحد قرار گیرد.
بهار هر سال حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ نوع پرندهء مختلف النوع در یک سفر طولانی از مناطق جنوب هند پرواز نموده، از فراز کوههای بلند هندوکش میگذرند و به سایبریا و قفقاز میروند. در مسیر این مسافرت طولانی، پرندهگان در حومهء شهر کابل در آبهای ایستادهء کول حشمت خان توقف میکنند.
اینک بعد از حدود چهل سال جنگ در افغانستان، محیط زیست این پرندهگان به شدت متاثر شدهاست.
اعمار منازل مسکونی، حفر چاههای عمیق و سیستمهای آبیاری، تجمع کثافات، غصب زمین و گرم شدن اقلیم زمین نکاتیاند که محیط زیست محلی را در آبهای ایستاده کول حشمت خان در کابل به شدت متاثر ساختهاند.
پرندهگانی که به کول حشمت خان میآیند، توریستهای اند که برای مدت کوتاه در این آبها تجدید نفس کرده، تغذیه شده، بعد به سفر طولانی شان ادامه میدهند.
اینک به خاطر حفظ محیط زیست این پرندهگان، ادارهء محیط زیست سازمان ملل متحد کول حشمت خان را به حیث منطقهء تحت برنامهء حراست این سازمان (UNEP) نامزد کردهاست.
در فاصلهء نه چندان دور از کول حشمت خان، در افق میتوان بالاحصار شهر کابل را دید.
قلعهء کهن که این شهر باستانی را برای صدهها در برابر دشمنان آن حفظ کردهاست. خانههای گلی و کلبههای بی جا شدهگان داخلی در نتیجهء جنگها نیز در اطراف کول حشمت خان ساخته شدهاند که محیط زیست پرندهگان مهاجر را به شدت صدمه میزنند.
کول حشمت خان زمانی شکار گاه سلطنتی در افغانستان محسوب میشد و هرنوع عملکرد در آن منطقه به شکل قابل تحمل برای محیط زیست، صورت میگرفت.
به نوشتهء آژانس خبری فرانس پرس، ولی بعد از تهاجم اتحاد شوروی سابق در سال ۱۹۷۹ میلادی و به تعقیب آن در سالهای جنگهای داخلی، افغانها درگیر غم زنده باقی ماندن خود شدند و محیط زیست متحمل زیانها و مشکلات شدید گردید.
سازمان ملل متحد میگوید، حدود ۵۰ هکتاز زمینی که در منطقهء کول حشمت خان تحت حفاظت ادارهء محیط زیست افغانستان در سال ۲۰۰۵ میلادی قرار گرفت، اینک در تلاش بهبود است و ادارهء محیط زیست سازمان ملل متحد، کول حشمت خان را به حیث منطقهء تحت برنامهء حراست (UNEP) این سازمان، نامزد کردهاست.