در افغانستان چندین جهیل و آبهای وجود دارد. آب ایستاده غزنی، آب ناور، کول حشمت خان که در قسمت شهدای صالحین کابل موقعیت دارد، هامون پوزک و صابری که در قسمت سرحدات ایران در ولایت نیمروز و فراه قرار دارد، بند امیر که به صفت پارک ملی افغانستان هم اعلان شده است، جهیل زرقل و چقمقتین در پامیر واخان بدخشان و کناره های دریا آمو و بند نغلو و قرغه هم شامل این جهیل ها می شود.
یک تعداد از این جهیل ها و آب های ایستاده تحت پروگرام های کاری وزارت زراعت خصوصاً بخش پارک های ملی و ساحات حفا ظت شده قرار گرفته است.
البته بعضی از آب های ایستاده دایمی و برخی موقتی و یا هم موسمی اند که در کشت وزراعت رول عمدهء دارند.
عبدالسمع سخی آمر پارک های ملی ریاست منابع طبیعی وزارت زراعت در مورد ارزش و فواید این جهیل ها و آب های ایستاده می گوید که از این جهیل ها به منظور تفریحگاه استفاده شده، سیاحان داخلی و خارجی از آن می تواند دیدن کنند و دیگر اینکه محیط را از آلوده گی پاک می سازد.
همچنان آب ایستاده برای تقویه آب های زیرزمینی موثر بوده و ذخیرهء خوبی برای آب های زیر زمینی بشمار می رود، اهمیت دیگر این جهیل ها این است که از سیلاب ها جلو گیری می تواند.
از جمله آب های ایستاده، آب ایستاده غزنی شهرت زیاد دارد که در ولسوالی ناوهء این ولایت در قسمت جنوبی مقر قرار دارد ارتفاع آن از سطح بحر بیش از 2009 متر می باشد.
این جهیل کم عمق و دارای آب نمکی است. عرض آن در حدود شانزده کیلو متر و ساحهء 26000 جریب را احتوا می کند. آنچه به این جهیل اهمیت بیشتر می بخشد اینست که در پناه دادن شمار از پرنده گان مهاجر بخصوص خیل مرغان آتشین ، غچی ، مرغ نوروزی ، انواع مرغابی ها و چلچلهء آبی موثر می باشد که تقریباً بیش از پنجاه نوع پرنده گان دریایی و مرغابی ها از این جهیل استفاده می کنند.
مردم در باره آب ایستاده غزنی قصه هایی هم دارند، یکی آن اینکه شخصی عجیب سراپا پوشیده از مو را در آن نواحی دیده اند.
باز محمد شادمن باشندهء ولایت غزنی در مورد آب های ایستاده غزنی از باور های مردم می گوید که در تپه هایی این ساحه مردم متوجه شده اند که از طرف شب دوپا با سرعت خیلی زیاد که چراغی هم با خود دارد عبور می کند و اینکه به کجا می رود و ناپدید می شود کسی چیزی نمی داند و به همین علت مردم به نزدیک این تپه ها نمی روند تا ببینند که در داخل آن چه وجود دارد.
بخاطر اهمیت که آب ایستاده غزنی دارد دولت افغانستان در دههء هفتاد این جهیل را پناهگاه پرندگان اعلام کرد و ملل متحد هم پلان خاص برای اداره و نظارت آنجا طرح کرد، اما در اثر جنگ ها کار آن پیش برده نشد.
آقای عبدالسمع سخی می گوید که فعلاً آب ایستاده غزنی از وضعیت خوب برخوردار است. چرا که باران های متواتر امسا ل ساحه را از خشک سالی کشیده و آب ایستاده مملو از آب و پرنده گان می باشد و تدابیر حفاظت از این ساحه را وزارت زراعت با دگر ارگان های ذیربط امنیتی بدوش گرفته است.
تهیه کننده مهریه انوری
یک تعداد از این جهیل ها و آب های ایستاده تحت پروگرام های کاری وزارت زراعت خصوصاً بخش پارک های ملی و ساحات حفا ظت شده قرار گرفته است.
البته بعضی از آب های ایستاده دایمی و برخی موقتی و یا هم موسمی اند که در کشت وزراعت رول عمدهء دارند.
عبدالسمع سخی آمر پارک های ملی ریاست منابع طبیعی وزارت زراعت در مورد ارزش و فواید این جهیل ها و آب های ایستاده می گوید که از این جهیل ها به منظور تفریحگاه استفاده شده، سیاحان داخلی و خارجی از آن می تواند دیدن کنند و دیگر اینکه محیط را از آلوده گی پاک می سازد.
همچنان آب ایستاده برای تقویه آب های زیرزمینی موثر بوده و ذخیرهء خوبی برای آب های زیر زمینی بشمار می رود، اهمیت دیگر این جهیل ها این است که از سیلاب ها جلو گیری می تواند.
از جمله آب های ایستاده، آب ایستاده غزنی شهرت زیاد دارد که در ولسوالی ناوهء این ولایت در قسمت جنوبی مقر قرار دارد ارتفاع آن از سطح بحر بیش از 2009 متر می باشد.
این جهیل کم عمق و دارای آب نمکی است. عرض آن در حدود شانزده کیلو متر و ساحهء 26000 جریب را احتوا می کند. آنچه به این جهیل اهمیت بیشتر می بخشد اینست که در پناه دادن شمار از پرنده گان مهاجر بخصوص خیل مرغان آتشین ، غچی ، مرغ نوروزی ، انواع مرغابی ها و چلچلهء آبی موثر می باشد که تقریباً بیش از پنجاه نوع پرنده گان دریایی و مرغابی ها از این جهیل استفاده می کنند.
مردم در باره آب ایستاده غزنی قصه هایی هم دارند، یکی آن اینکه شخصی عجیب سراپا پوشیده از مو را در آن نواحی دیده اند.
باز محمد شادمن باشندهء ولایت غزنی در مورد آب های ایستاده غزنی از باور های مردم می گوید که در تپه هایی این ساحه مردم متوجه شده اند که از طرف شب دوپا با سرعت خیلی زیاد که چراغی هم با خود دارد عبور می کند و اینکه به کجا می رود و ناپدید می شود کسی چیزی نمی داند و به همین علت مردم به نزدیک این تپه ها نمی روند تا ببینند که در داخل آن چه وجود دارد.
بخاطر اهمیت که آب ایستاده غزنی دارد دولت افغانستان در دههء هفتاد این جهیل را پناهگاه پرندگان اعلام کرد و ملل متحد هم پلان خاص برای اداره و نظارت آنجا طرح کرد، اما در اثر جنگ ها کار آن پیش برده نشد.
آقای عبدالسمع سخی می گوید که فعلاً آب ایستاده غزنی از وضعیت خوب برخوردار است. چرا که باران های متواتر امسا ل ساحه را از خشک سالی کشیده و آب ایستاده مملو از آب و پرنده گان می باشد و تدابیر حفاظت از این ساحه را وزارت زراعت با دگر ارگان های ذیربط امنیتی بدوش گرفته است.
تهیه کننده مهریه انوری