ارگ ریاست جمهوری افغانستان میگوید که ثبت مثنوی معنوی منحیث میراث فرهنگی مشترک ایران و ترکیه در یونسکو، نگران کننده است و در این زمینه با نمایندۀ یونسکو در کابل گفتگو میکنند.
اسد الله غضنفر مشاور فرهنگی رئیس جمهور به روز پنج شنبه به رادیو آزادی گفت که مولانا جلال الدین محمد بلخی و آثار وی متعلق به افغانستان است و حکومت مانع این حرکت ایران و ترکیه خواهد شد:
"مولانا جلال الدین بلخی در افغانستان تولد شده، پدرش در افغانستان زندهگی میکرد و اینکه بعضی کشورها میخواهند که او را و آثار و افتخارات او را مختص به خود بدانند یک اشتباه است و دولت افغانستان این موضوع را پیگیری میکند."
مولانا جلالالدین محمد بلخی در سال ۶۰۴ هجری قمری در بلخ زاده شد.
پدر او مولانا محمد بن حسین خطیبی، معروف به بهاءالدین ولد سلطانالعلما، از بزرگان بلخ و مردی عارف بود.
سلطانالعلما در سال ۶۱۰ هجری قمری، همزمان با هجوم چنگیز خان و مخالفتهای زمامداران آن وقت، بلخ را ترک کرد، وی نخست به حج، سپس به بغداد، مکه، شام و سر انجام به قونیه رفت و تا اخیر عمر همانجا ماند.
مولانا جلالالدینمحمد بلخی نوشتن مثنوی معنوی را در ۵۰ سالگی آغاز کرد، این کتاب حاصل پُر بارترین دوران عمر مولاناست.
به تازهگی مقامهای ایران گفتهاند که مولانا در قونیه دفن شده است و به زبان فارسی شعر گفتهاست؛ بنابر این هم ایران و هم ترکیه شروط ثبت مثنوی معنوی مولانا را در میراثهای فرهنگی جهان دارند.
اما وزارت خارجه افغانستان با نشر اعلامیۀ گفته است که صلاح الدین ربانی وزیر امور خارجه افغانستان در دیدار با همتای ترکی اش به روز پنج شنبه در انقره خواستار معلومات در این زمینه شد.
وزير خارجه ترکیه از اين موضوع اظهار بی اطلاعی نموده و به مسئولین بخش هدایت داد تا موضوع را پيگيری كرده و ملاحظه افغانستان به عنوان زادگاه مولانا جلال الدين محمد بلخی را در اين زمینه در نظر بگیرند.
در همین حال، برخی از اعضای کمیسیون فرهنگی ولسی جرگه از حکومت سخت انتقاد میکنند و تأکید میورزند که باید حکومت در این باره عکس العمل جدی نشان بدهد.
عبدالقادر قلاتوال یک عضو کمیسیون فرهنگی ولسی جرگه در این مورد گفت:
"اگر ایران بخواهد که مثنوی معنوی را بنام خودش در یونسکو ثبت کند این یک جفای بزرگ در حق مردم افغانستان است. حکومت و وزارت خارجه افغانستان باید در این زمینه عکس العمل جدی داشته باشند."
نجیب الله منلی یک تن از فرهنگیان افغان میگوید که مولانا شخصیت جهانی است و محدود به یک جغرافیه نمیشود اما اگر آثار وی ثبت میراث های فرهنگی جهان میشود، به گفته وی این حق افغانستان است:
"در سال ۲۰۰۸ یونسکو سال مولانا جلال الدین بلخی را تجلیل کرد، در آنجا به وضاحت گفته شد که مولانا جلال الدین بلخی است. به این معناست که افغانستان در آنوقت توانست که مولانا را به افغانستان نسبت بدهد."
این فرهنگیان افغان تأکید دارند که اسناد و شواهد مستند وجود دارد که ثابت میسازد مولانا از افغانستان است نه از ایران و ترکیه.
عبدالقادر قلاتوال عضو کمیسیون فرهنگی ولسی جرگه و یکی از فرهنگیان افغان میگوید که ایران در طول تاریخ ادعای نا حق بالای میراث های فرهنگی افغانستان داشته است.
به گفته وی، ایران پیش از این سید جمال الدین افغان را متعلق به کشور اش میدانست و همچنان میگفت که مقبره حضرت علی در ایران است، ادعا های که هیچ زمانی برحق ثابت نشده است.
نورالله شایان