کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در این اواخر تحقیقی را در مورد آبدات تاریخی ولایت بامیان انجام داده است که این تحقیق نشان می دهد اکثر آبده های تاریخی ولایت بامیان به علت بی توجهی مسئولین در معرض نابودی قرار دارد و این کمیسیون در برنامه سالگرد تخریب مجسمه های بودا این گزارش را ارائه کرد تا نگرانی خود را از تخریب اثار باستانی بامیان اعلام کند.
روح الله فروغ رئیس دفتر کمیسیون مستقل حقوق بشر بامیان در این مورد به رادیو آزادی گفت:
" متاسفانه هیچ دید استراتیژیک و بلند مدت برای حفاظت از آثار باستانی وجود ندارد و همینطور پولیس محافظتی برای این ساحات وجود ندارد و از آنجایی که برای بعضی از این ساحات هنوز کاری انجام نشده، ما نگران هستیم که اگر این بی توجهی ادامه پیدا کند بسیاری از آثار باستانی در معرض تخریب بسیار جدی قرار می گیرد که جبران نا شدنی است. از این جهت ما شدیداً نگران هستیم. "
در این گزارش آمده است که بیشتر آبده های تاریخی بامیان در حال فرو ریختن هستند مانند دیوار های قلعه بربر در ولسوالی یکولنگ که فرو ریخته است و همینطور قلعه چهل برج بامیان که گشت و گذار های بی مورد مردم و حفاظت نکردن از این قلعه باعث تخریب در قسمت هایی از آن شده است.
آقای فروغ در مورد اهمیت حقوق بشری آثار باستانی گفت:
" افراد حق دارند تا به این حقوق دسترسی داشته باشند و دولت مکلف است تا زمینه دسترسی مردم را به این حق فراهم کند. اگر این آثار از بین برود و یا تخریب شود در واقع نشاندهنده این است که این حق بشری نقض شده و شهروندان از دسترسی مناسب به این حق خود محروم شدند. از این لحاظ مهم است و دولت افغانستان لازم است تا برای حفظ این آثار وجه جدی کند. "
همینطور سازمان یونسکو نیز نگرانی خود را از آبده های تاریخی در معرض خطر بامیان اعلام کرده و آمادگی خود را برای همکاری با دولت محلی بامیان برای حفاظت از این آثار و خارج شدن بامیان از لیست میراث های فرهنگی در معرض خطر جهان اعلام کرد.
ماسونری ماکاگوا مسئول فرهنگی سازمان یونسکو افغانستان در این مورد اضافه کرد:
" بامیان از سال ۲۰۰۳ تا حال در لیست میراث جهانی در حال خطر قرار دارد. هدف این است که مردم و حکومت محلی باید تلاش کنند برای حفظ و مراقبت از آثار باستانی تا بامیان از لیست میراث فرهنگی در معرض خطر جهان به لیست دائمی میراث های فرهنگی جهان انتقال پیدا کند. زمانی که مردم و حکومت برای حفظ آثار باستانی تلاش کنند یونسکو هم حاضر است تا با مردم و حکومت همکاری کند تا بتوانیم بامیان را به لیست دائمی میراث های جهانی انتقال دهیم. "
همچنین به گفته آقای ماسونری در سال جدید سازمان یونسکو کار ترمیم قسمتهای باقی مانده مجسمه ۵۳ متری بودا به نام صلصال را آغاز خوهد کرد. دولت محلی بامیان نیز تعهد سپرد که در حفظ آبده های تاریخی در معرض خطر بامیان تلاش کند و همکاری های خود را با سازمان یونسکو افزایش دهد.
طاهر زهیر والی ولایت بامیان در این مورد گفت:
" نگرانی که کمیسیون حقوق بشر اعلام کرده نیازمند کارهای استراتیژیک سازمان یونسکو، وزارت اطلاعات و فرهنگ و اداره محلی بامیان است. به گونه مثال شهر تاریخی بربر که دیوارهایش ریخته است نیازمند برنامه استراتیژیک دراز مدت است که باید روی دست گرفته شود و باید نگهداری شود که دراین قسمت هم ما تلاشهای خود را کردیم و باز هم ادامه می دهیم. "
این در حالی است که پانزدهمین سالگرد تخریب مجسمه های بودا توسط فعالین مدنی بامیان با نام شبی با بودا در پهلوی مجسمه صلصال برگزار شد که در پایان این برنامه فعالین مدنی و مقامات محلی بامیان خواستار درج روز تخریب مجسمه های بودای بامیان توسط طالبان در تقویم بین المللی شدند.
گزارش: عباس نادری